Τις αμέσως επόμενες ημέρες και ώρες στρώνεται το χαλί του διαλόγου ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ φθάνει σήμερα στην Άγκυρα, ενώ αύριο το πρωί προσγειώνεται στην Αθήνα, όπου θα έχει σειρά επαφών με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τους δύο συναρμόδιους υπουργούς Νίκο Δένδια και Νίκο Παναγιωτόπουλο. Η άφιξη Στόλτενμπεργκ, προγραμματισμένη σε πλήρη συνεννόηση ανάμεσα σε Βερολίνο και την έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, έχει τη φιλοδοξία να αποτελέσει μια επιχείρηση περισσότερο επικοινωνιακού χαρακτήρα, για την ετοιμότητα του Βορειοατλαντικού Συμφώνου να συμβάλει στην αποκλιμάκωση και, εν συνεχεία, να ανοίξει τον δρόμο για τις διερευνητικές επαφές που κατέστησαν δυνατές λόγω και της γερμανικής μεσολάβησης. Επί της ουσίας δηλαδή, η επίσκεψη Στόλτενμπεργκ δεν αναμένεται να κομίσει γλαύκα εις Αθήνας. Είναι μέρος της γερμανικής χορογραφίας για την εισαγωγή στο… κυρίως πιάτο.
Αντιθέτως, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η έναρξη των διερευνητικών και, εν συνεχεία, η δρομολόγηση των πολιτικών διαβουλεύσεων και, εν τέλει, των στρατιωτικών ΜΟΕ (Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης) στα οποία περιλαμβάνεται και η εκ νέου ενεργοποίηση (μέσω ΝΑΤΟ) της 24ωρης «hotline» γραμμής ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα, ήδη υπάρχουσα ως τουλάχιστον το 2016.
Παρότι η τοποθεσία των διερευνητικών έχει γίνει γνωστή (Κωνσταντινούπολη), οι συμμετέχοντες στον επόμενο γύρο κοινοποιήθηκαν (Αποστολίδης-Ερτσιγές), η ημερομηνία παραμένει άγνωστη. Την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου ο Νίκος Δένδιας και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ενδέχεται να συναντηθούν στο πλαίσιο συνεδρίου για τη διεθνή ασφάλεια στη Μπρατισλάβα, αν και οι συζητήσεις μεταξύ τους μάλλον μικρή σημασία έχουν ως προς την ήδη ειλημμένη απόφαση δρομολόγησης των συζητήσεων Αθήνας και Άγκυρας. Αν και οι διπλωματικές δεξιότητες του Νίκου Δένδια έχουν φανεί τους τελευταίους μήνες, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών κατόρθωσε να κάνει ένα (όχι μόνο θεωρητικό αλλά και… ταξιδιωτικό) tour d’horizon της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε ελάχιστες εβδομάδες, από τη συνάντηση με τον (φίλο του όπως συχνά τον αποκαλεί) Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεν θα πρέπει να περιμένει πολλά. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών στην προσπάθειά του να γίνει αρεστός στο σκληροπυρηνικό περιβάλλον του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει αναδειχθεί σε δολιοφθορέα πρώτης τάξης αρκετών πρωτοβουλιών. Ενδεικτικά υπενθυμίζεται η δημοσιοποίηση της τριμερούς Ελλάδας, Γερμανίας, Τουρκίας και ο διάλογος στο ΝΑΤΟ.
Επί της ουσίας του διαλόγου, η Ελλάδα έχει ήδη υπογραμμίσει ότι στις διερευνητικές συζητά μόνον τις θαλάσσιες ζώνες (ΑΟΖ, χωρικά ύδατα και υφαλοκρηπίδα), ωστόσο από την Άγκυρα εκπέμπονται αντιφατικά μηνύματα, τα οποία πλήθυναν την επομένη κιόλας του Συμβουλίου Κορυφής. Εν ολίγοις το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών θεωρεί ότι στις διερευνητικές θα περιληφθούν και άλλα «εκκρεμή» ζητήματα, όπου, ως γνωστόν, η Άγκυρα περιλαμβάνει τις «γκρίζες» ζώνες και την μουσουλμανική (τουρκική κατά τη δική της οπτική γωνία) μειονότητα της Θράκης, οποία αποκαλείται μονότονα ως «δυτική». Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο προεδρικός σύμβουλος Ιμπραχίμ Καλίν, είχε διαχωρίσει τις συζητήσεις ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία σε τρία επίπεδα (διερευνητικές επαφές, πολιτικές διαβουλεύσεις και ΜΟΕ), όπου τα «εκκρεμή» ζητήματα όπως η «μειονότητα» και οι «γκρίζες ζώνες» ετίθεντο σε άλλο επίπεδο.
Είναι απολύτως δεδομένο ότι η Άγκυρα θα πιέσει μέχρι τέλους για την ένταξη της θεματικής της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου στις διερευνητικές. Και επί της αρχής η Αθήνα μπορεί να αρνείται ότι συζητά τέτοιου είδους ζητήματα, ωστόσο στην πραγματικότητα είναι το μικρότερο των προβλημάτων. Εκείνη η λεπτομέρεια που πραγματικά δυσκολεύει τα πράγματα είναι η τουρκική επιμονή για αυτοπροσδιορισμό της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη, κάτι που στην Αθήνα γνωρίζουν πολύ καλά ότι είναι προπομπός εξαιρετικά αρνητικών εξελίξεων. Αυτή η πασιφανής διαφορά αντιλήψεων ανάμεσα στους στενούς συμβούλους του Ταγίπ Ερντογάν (Ιμπραχίμ Καλίν) και το υπουργείο Εξωτερικών (Μεβλούτ Τσαβούσογλου), ενώ ο υπουργός Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ «σφυρίζει» στο δικό του σκοπό δεν θα πρέπει να αποπροσανατολίζει από τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας, δηλαδή το σταδιακό ξήλωμα των προβλέψεων της Συνθήκης της Λωζάνης.
Πέρα από τη γερμανική χορογραφία διαλόγου ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι πλέον απομένει λιγότερο του ενός μήνα από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Αν η ασθένεια του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ επιδεινώσει ακόμη περισσότερο μια ήδη προβληματική προεκλογική εκστρατεία δεν είναι καθόλου βέβαιο, εκείνο, ωστόσο, που κατέστη σαφές με την επίσκεψη του Μάικ Πομπέο σε Σούδα και Θεσσαλονίκη, είναι ότι οι ΗΠΑ ήδη σχεδιάζουν την πολιτική τους για το χώρο Βαλκάνια-MENA (Μέση Ανατολή-Βόρεια Αφρική). Εξίσου σαφές είναι ότι η Ελλάδα ως σταυροδρόμι αυτής της περιοχής μπορεί να αποτελέσει για τις ΗΠΑ ένα κρίσιμο κρίκο σε ένα περιφερειακό σύστημα ασφαλείας, που, βέβαια, αποτελεί ακόμα ένα ατελές σχέδιο επί χάρτου.