502
|

Τι ξέρεις για τους εκλογικούς νόμους;

Σπύρος Σεραφείμ Σπύρος Σεραφείμ 9 Ιουνίου 2010, 08:32

Τι ξέρεις για τους εκλογικούς νόμους;

Σπύρος Σεραφείμ Σπύρος Σεραφείμ 9 Ιουνίου 2010, 08:32

Έναν νέο εκλογικό νόμο, «το πραγματικό τέλος της μεταπολίτευσης», με μονοεδρικές και ευρείες εκλογικές περιφέρειες, προαναγγέλλει ο υπουργός Εσωτερικών. Επίσης, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο μείωσης του αριθμού των βουλευτών. Σταυρός ή λίστα; Πολυεδρικές ή μονοεδρικές; Σ’ αυτά τα προαιώνια ερωτήματα δεν θα απαντήσουμε. Θα θυμηθούμε, όμως, στιγμές των εκλογικών νόμων της Ελλάδας.

Με τον εκλογικό νόμο του 1877 απέκτησαν δικαίωμα ψήφου όλοι οι ενήλικοι άνδρες.

Το 1954, κόμμα που βρισκόταν στην κυβέρνηση, αποφάσισε να εισαγάγει εκλογικό νομοσχέδιο, αρκετό καιρό πριν από τις εκλογές. Και ήταν η μόνη φορά. Ο νόμος ψηφίστηκε, αλλά δεν εφαρμόστηκε, αφού η κυβέρνηση που τον ψήφισε, τον άλλαξε το ’56. Τότε απέκτησαν ψήφο και οι γυναίκες. Ήταν λίγους μήνες πριν από τις τότε εκλογές…

Η κυβέρνηση Καραμανλή άλλαξε, το 1974, το ισχύον εκλογικό σύστημα (είχε εφαρμοστεί στις εκλογές του 1963 και του 1964), «πουλώντας» ότι υιοθετεί μία από τις μορφές της αποκαλούμενης ενισχυμένης αναλογικής. Απλώς, ήταν ένα πλειοψηφικό σύστημα.

Το 1977 παρουσιάστηκε ένα εκλογικό σύστημα ως «αναλογικότερο» από το προηγούμενο, αλλά… δεν. Τα ποσοστά κομμάτων και συνασπισμών κομμάτων – για τη συμμετοχή τους στη Β’ κατανομή – παρέμεναν στα επίπεδα του 1974, ενώ δεν άλλαζε και ο τρόπος κατανομής των εδρών Επικρατείας. Ποια η διαφορά; Στον τρόπο υπολογισμού του εκλογικού μέτρου.

Το 1981, ναι, τότε, πριν από την «Αλλαγή», ο εκλογικός νόμος προέβλεπε περισσότερους υποψηφίους για κάθε κόμμα.

Το 1985 οι εκλογές έγιναν μ’ έναν νόμο – ψηφίστηκε λίγο πριν από τις εκλογές – που περιλάμβανε μείωση του κατώτατου ορίου ηλικίας για τη συμμετοχή στο εκλογικό σώμα – από τα 20 – στα 18 χρόνια.

Οι εκλογές στις 18 Ιουνίου 1989, στις 5 Νοεμβρίου 1989 και στις 8 Απριλίου 1990 – «βρώμικο ’89», γαρ – έγιναν με ένα εκλογικό σύστημα που για πρώτη φορά προσέγγιζε – και, παράλληλα, αλλοίωνε – την απλή αναλογική. Τότε, επανήλθε και ο σταυρός προτίμησης.

Στις εκλογές του 1993, του 1996 και του 2000, υπήρξε μία και μόνη αναγκαία προϋπόθεση για να μπορεί κάποιο κόμμα να συμμετάσχει στην κατανομή εδρών: Η ανάγκη συγκέντρωσης – τουλάχιστον – του 3% των (έγκυρων) ψήφων στην Επικράτεια.

Οι εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004 διεξήχθησαν με το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, μέσω ψήφου της κυβέρνησης Μητσοτάκη, το ‘90.
Στόχος, «η ανάδειξη ισχυρής κυβέρνησης εάν το πρώτο κόμμα μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση ακόμα κι αν έχει διαφορά, από το δεύτερο κόμμα, μικρότερη του 1%».

Ο ισχύων εκλογικός νόμος είναι ο νόμος 3231/2004 «περί εκλογής βουλευτών». Εισηγητής του υπήρξε ο Κώστας Σκανδαλίδης, υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Σημίτη.
Ο νόμος δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αλλά δεν ίσχυσε στις εκλογές του Μαρτίου του 2004. Αυτό οφείλεται στην πρόβλεψη του άρθρου 54 §1 του Συντάγματος: «Οι εκλογικοί νόμοι των βουλευτικών εκλογών ισχύουν από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός εάν ψηφισθούν από τα 2/3 των βουλευτών». Ο συγκεκριμένος νόμος δεν συγκέντρωσε τέτοια πλειοψηφία. Ψηφίσθηκε μόνο από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και τον – ανεξάρτητο – Στέφανο Μάνο. Η Ν.Δ. τον καταψήφισε ως υπέρμετρα αναλογικό. Το ΚΚΕ και ο Συνασπισμός, ως μη αναλογικό.
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News