Σε θάλαμο αερίων κινδυνεύουν να μετατραπούν (και) οι κεντρικές περιοχές της Ανατολικής Αττικής κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της αυξημένης κυκλοφορίας των αυτοκινήτων και την κίνηση στο «Ελ.Βελ.». Σε όλο αυτό προσθέστε και τις επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες οι οποίες συμβάλλουν στην εξάπλωση των ρύπων.
Όπως επισημαίνεται σε μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών – η οποία καταγράφει τις συνθήκες «ασφυξίας» – η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί αν δεν βελτιωθούν οι υποδομές, με την περαιτέρω οικιστική ανάπτυξη των Μεσογείων. Κατά το πρώτο μέρος της μελέτης, οι κύριες πηγές ρύπανσης – στα Μεσόγεια – είναι: το Αεροδρόμιο, το κυκλοφοριακό – στον άξονα της Αττικής Οδού εκπέμπονται μικροσωματίδια, οξείδια του αζώτου, καρκινογόνο βενζόλιο και υδρογονάνθρακες – το λατομείο στο Μαρκόπουλο και τα κεντρικά συστήματα θέρμανσης τον χειμώνα.
Λεπτομέρειες με βλαβερό, κοπανιστό αέρα
Στην Αθήνα, προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης εμφανίστηκαν στις δεκαετίες του '50 και του '60. Η πρώτη προσέγγιση του προβλήματος έγινε το 1963, οπότε και διατυπώθηκε για πρώτη φορά η ομοιότητα ατμοσφαιρικής ρύπανσης της Αθήνας με εκείνη του Λος Άντζελες.
Το νέφος έγινε αντιληπτό για πρώτη φορά το 1969, από μετρήσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και χαρακτηρίστηκε «νέφος αιθαλομίχλης», λόγω της έντονης παρουσίας διοξειδίου του θείου (SO2) και καπνού. Προερχόταν, κυρίως, από κεντρικές θερμάνσεις και τα πετρελαιοκίνητα οχήματα.
Το 1977, ακούστηκε η φράση του τότε υπουργού Προεδρίας: «Φέρτε μου έναν νεκρό απ’ το νέφος». Ποιος το είχε πει; Το… «κλασικό» νέφος άρχισε να παραχωρεί τη θέση του ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 στο «φωτοχημικό νέφος». Στη δεύτερη φάση επικρατέστεροι ρύποι ήταν τα οξείδια του αζώτου (NOx), το μονοξείδιο του άνθρακα (CO) και το όζον (Ο3).
«Το νέφος είναι πολιτικό», είχε πει το 1982 ο αείμνηστος Αντώνης Τρίτσης ως υπουργός ΠΕΧΩΔΕ. Αυτό σήμαινε ότι έχρηζε πολιτικής βούλησης προκειμένου να εφαρμοστούν μέτρα που θα περιόριζαν τη ρύπανση, ενώ, ταυτόχρονα, θα έθιγαν τα συμφέροντα «κάποιων».
Εκείνη τη χρονιά, στις 15 Ιανουαρίου 1982, ο Τρίτσης εξήγγειλε και εφάρμοσε το πρώτο «πακέτο» κατά του νέφους, ενώ, συνάμα, ορίστηκαν τα όρια επιφυλακής και λήψης εκτάκτων μέτρων. Το 2ο – πενταετές – πρόγραμμα αντιρρύπανσης της Αθήνας ανακοινώθηκε στις
15/12/1987 από τον τότε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, Ευάγγελο Κουλουμπή
Το τελευταίο, «δυνατό» μέτρο για το νέφος, κατά την άποψή μου, ελήφθη το 1989 – 90, με την είσοδο των καταλυτικών αυτοκινήτων. Ας μην ξεχνάμε ότι κάποια μέτρα είχαν ληφθεί και το 1975, όταν δημιουργήθηκε το ΠΕΡΠΑ – με την παρέμβαση της Ουνέσκο – και μειώθηκε η περιεκτικότητα σε θείο των καυσίμων στην Αθήνα.
Από έκθεση του ΟΑΣΑ, προκύπτει ότι παρατηρείται σημαντική βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας της Αθήνας, καθώς το νέφος – μέσα στο διάστημα 1990-99 μειώθηκε σε ποσοστό 40% σε σύγκριση με τη δεκαετία του '80.
Το νέφος δεν είναι προνόμιο μόνο της Αθήνας. Προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης παρουσιάζουν άλλες 14 πόλεις της χώρας μας.
Tο όριο ενημέρωσης κοινού για τις τιμές του όζοντος είναι το 180 μg/m³ και το όριο συναγερμού πληθυσμού το 240 μg/m³.