Στη Θεσσαλονίκη, στον σταθμό του μετρό της οδού Βενιζέλου, βρέθηκαν μοναδικά ευρήματα που, σύμφωνα με τον διευθυντή του Κέντρου Βυζαντινών Σπουδών στο Παρίσι Πάολο Οντορίκο, είναι μια νέα βυζαντινή Πομπηία. Ο καθηγητής αντιλαμβάνεται -όπως όλοι μας- ότι η πόλη της Θεσσαλονίκης πρέπει να έχει το μετρό της αλλά από την άλλη ισχυρίζεται πως τα βυζαντινά ευρήματα είναι μοναδικά στον κόσμο κι ότι αν παραμείνουν άθικτα στον τοποθεσία που τα βρήκαν θα φέρουν πολλά οικονομικά έσοδα στην πόλη.
«Πάνω από το πτώμα μου θα περάσετε για να τα κουκουλώσετε τα αρχαία και να τα απομακρύνετε από τον σταθμό». Αυτό διεμήνυσε στον υπουργό Πολιτισμού, κ. Παναγιωτόπουλο, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, κ. Μπουτάρης, πριν από λίγες ημέρες. Συμφωνώ απόλυτα με τον κ. Μπουτάρη. Αναγκαίο το μετρό της Θεσσαλονίκης, αλλά επίσης αναγκαίο να διατηρηθούν στο μέρος τους και τα μοναδικά βυζαντινά ευρήματα. Ο μετροπόντικας είναι σίγουρο ότι μπορεί να αλλάξει λιγάκι την πορεία του. Ποιος, όμως, θα επωμιστεί το κόστος των 6 περίπου εκατομμυρίων που θα χρειαστούν για να στραφεί η μύτη του λιγάκι πιο αριστερά, είτε πιο δεξιά, είτε πιο βαθιά στο χώμα, ώστε να παραμείνουν άθικτα τα βυζαντινά μας μνημεία; Ερώτημα που με αφήνει παγερά αδιάφορο μπροστά στο μεγάλο πολιτιστικό κέρδος. Αν οι υπεύθυνοι επιμένουν, ωστόσο, ότι δεν βρίσκουν τα 6 εκατομμύρια, ας τα πάρουν είτε από τις προμήθειες του κ. Τσοχατζόπουλου, είτε από εκεί που γνωρίζει, η πολιτική εξουσία, ότι έχουν θαφτεί παράνομα λεφτά «της στενής της παρέας και συνεργατών τους», (off shore εταιρείες σε εξωτικά νησιά και κερδοσκοπικά funds). Θέλω να πιστεύω πως ο υπουργός Πολιτισμού κ. Παναγιωτόπουλος θα διορθώσει το λάθος του κ. Τζαβάρα ο οποίος είχε δώσει τη συγκατάθεσή του να μετακινηθούν τα ευρήματα σε ένα στρατόπεδο!
Η Θεσσαλονίκη χτίστηκε κυρίως πάνω σε βυζαντινά και ρωμαϊκά κτίσματα. Οι πρόγονοί μας όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα, κατεδάφισαν υπέροχους αρχαίους ναούς και ανέγειραν, χρησιμοποιώντας τα υλικά τους, ορθόδοξες εκκλησίες, σπίτια και μαντρότοιχους. Τις δεκαετίες του πενήντα και του εξήντα, που έγινε το μεγάλο οικοδομικό μπουμ, στην Αθήνα κυρίως, αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα, ανεγέρθησαν τσιμεντένιες πολυκατοικίες καταστρέφοντας αρχαίους τάφους, αγάλματα και οδούς. Η δικαιολογία που είχαμε για όλη αυτή την πολιτιστική καταστροφή ήταν ότι δεν γνωρίζαμε. Ότι ο λαός ήταν αμόρφωτος και δεν είχε ιδέα τι κατέστρεφε, ή πουλούσε σε ξένους κι ότι η πολιτική εξουσία είτε τα τσέπωνε από τους εργολάβους και τους διεθνείς αρχαιοκάπηλους, είτε ήταν απούσα.
Τώρα όμως γνωρίζουμε καλά τη μεγάλη σημασία των αρχαιολογικών ευρημάτων και ο κ. Παναγιωτόπουλος θέλω να πιστεύω -καλλιεργημένος γαρ- δεν θα πέσει στα λάθη του παρελθόντος. Θα προστατεύσει την πολιτισμική μας κληρονομιά και δεν θα αφήσει τα βυζαντινά ευρήματα να καταστραφούν ή να καταχωνιαστούν σε κάποια στρατιωτική αποθήκη. Πρέπει ο κ. Παναγιωτόπουλος να δει τη μεγάλη εικόνα και να φανταστεί το πώς θα είναι αν έξι μέτρα κάτω από τη ζωντανή πόλη της Θεσσαλονίκης αναγεννηθεί μέρος της βυζαντινής της πόλης. Θα είναι μοναδικό το επίτευγμα. Χιλιάδες τουρίστες απ' όλο τον κόσμο θα κατεβαίνουν μερικά πέτρινα σκαλοπάτια κάτω από την επιφάνεια της γης να μπουν στη «σήραγγα του χρόνου» αντικρίζοντας τη βυζαντινή πόλη. Πρέπει ο κ. Παναγιωτόπουλος να συναρμολογήσει τους στενούς δεσμούς του σύγχρονου Έλληνα με τον βυζαντινό πολιτισμό γιατί, θέλουμε δεν θέλουμε, αποτελούμε αναπόσπαστο μέρος του ίδιου ιστορικού σώματος – κι όποιος ιστορικός το αρνείται δεν θα έχει στο εξής παρά να επισκεφθεί τα αρχαιολογικά βυζαντινά ευρήματα της οδού Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη.