Στο πρώτο επεισόδιο της τουρκικής σειράς «Σουλεϊμάν ο μεγαλοπρεπής», μια αρπαγμένη από τους Τούρκους χριστιανή κόρη, η Αλεξάνδρα, αλυσοδεμένη στο αμπάρι του πλοίου προς την Κων/πολη, βροντοφωνάζει την απέχθεια και το μίσος της προς τους «άτιμους» Οθωμανούς, και δηλώνει πίστη μέχρι θανάτου στην Ορθοδοξία, σφίγγοντας το σταυρό της. Πηγαίνοντας στο χαρέμι του σουλτάνου και βλέποντας τις νέες επαγγελματικές προοπτικές που της ανοίγονται, ξεπουλάει θρησκεία και μίσος, και σε ένα πέρασμα του σουλτάνου από μπροστά της αναφωνεί – επίτηδες λάθος- Σουλουμάν! Εκείνος πάει μπροστά της και η φιλόδοξη κοπέλα λιποθυμά στην αγκαλιά του, κοιτάζοντάς τον με λιγωμένο πάθος πριν κλείσει τα μάτια της. Αυτός την ερωτεύεται σχεδόν αμέσως, (βρε τι μου θυμίζει, χαχα!) και αφού γίνει το νταραβέρι, μετά εκείνη γίνεται μουσουλμάνα, και ιδού η προδότρα της φυλής, διά χειρός Τούρκου σεναριογράφου!
Εσχάτως έγκριτοι διανοούμενοι και καθηγητές ξεσηκώνονται κατά της Τουρκιάς που κατέλαβε τα ελληνικά κανάλια. Για τηλεοπτική τουρκοφιλία γράφει ο Κωστής Παπαγιώργης στον Επενδυτή (13/10), ο οποίος διακρίνει πίσω από τη Σιλά και το Σουλεϊμάν «σχέδιο επανοθωμανοποίησης των Βαλκανίων και εκμαυλισμού των Ελλήνων», οι οποίοι νομίζοντας ότι οι Τούρκοι είναι έτσι λεβέντες και κιμπάρηδες όπως στα σήριαλ, δε θα τους αντισταθούν σε ενδεχόμενο πόλεμο ίσως; (έχει γούστο να έρθω μούρη με μούρη με το συνάδελφο που παίζει το Σουλεϊμάν, και να πρέπει να του πάρω αυτόγραφο για τη μάνα μου, πριν τον πυροβολήσω!). Αντίστοιχα, ο παλιός καθηγητής μου στη γλωσσολογία, κ. Μπαμπινιώτης, στο Βήμα (30/9), γράφει για τηλεοπτική Τουρκοκρατία, πράγμα που σημαίνει ίσως ότι τζάμπα τα αεροπλάνα και τα Τορ μιένα, με την Τουρκία θα αναμετρηθούμε στα χαρακώματα των τηλεοράσεων και των μετρήσεων θεαματικότητας.
Σεβόμενος τα επιχειρήματα και την ανησυχία των ανωτέρω, και με το θάρρος του χιούμορ μετά τιμής, ας πούμε κάποια πρακτικά πραγματάκια:
Χαίρομαι ιδιαίτερα που μια υποτιμημένη ψυχαγωγία, όπως η τηλεοπτική σειρά, αναγνωρίζεται επιτέλους ως ο πλέον ισχυρός τρόπος για να εξάγει μια χώρα τον τρόπο ζωής της. Περισσότερο και από τον κινηματογράφο, μιας και τα σήριαλ αφορούν κυρίως το σήμερα σεναριακά, και βοηθούντων των ηλεκτρονικών συσκευών που διψούν για οπτικό υλικό, διεθνώς ζούμε τη δεκαετία των σπουδαίων σειρών στην τηλεόραση. Οι Αμερικάνοι πρώτοι το αντιλήφθηκαν και μεγαλούργησαν. Από το Sopranos μέχρι το Game of Thrones, στρατιές ολόκληρες φανατικών. Λες όλοι αυτοί να είναι διατεθημένοι να υποδεχτούν τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό; Ως ένα σημείο ναι. Τι εικόνα θα είχαν οι ΗΠΑ χωρίς το σινεμά και τη μουσική τους; Μόνο με τους πολέμους τους; Και βεβαίως και με τις σειρές τους πια;
Χώρια από την εμπορική ώθηση σε λογής προϊόντα: από μπλου τζην μέχρι ό,τι φαντάζεστε. Τα σήριαλ είναι ο πιο σύγχρονος πολιορκητικός κριός για πολιτική επιρροή και εμπορικές εξαγωγές.
Είναι γνωστό ότι το αμερικανικό Πεντάγωνο βοηθάει ποικιλοτρόπως τις πολεμικές ταινίες του Χόλιγουντ. Αλλά ο ισχυρισμός ότι το τουρκικό υπουργείο άμυνας ενισχύει την παραγωγή αισθηματικών σήριαλ, είναι αστείος. Οι Τούρκοι μέχρι πριν λίγα χρόνια είχαν ανεκδιήγητες σειρές. Αυτή τη στιγμή εξάγουν σε όλη την εγγύς και μη Ανατολή και έχουν στήσει εξαιρετικό δίκτυο παραγωγής και εξαγωγής. Πρόκειται για κρατική απόφαση. Ό,τι δεν κάνει το δικό μας κράτος, που οι υπουργοί μας δεν υπάρχουν για να φέρνουν ανάπτυξη και χρήμα. Επειδή εμείς δεν εξάγουμε τα δικά μας, σημαίνει αυτομάτως ότι συνομωτούν εναντίον μας;
Τα ελληνικά κανάλια δεν στηρίζονται στην παραγωγή ελληνικών σειρών, πλην του Mega. Θυμάστε από πότε έχει να βγάλει σήριαλ η κρατική Ερτ; Και τι κάνουν τα κανάλια, που ως εταιρείες δεν έχουν παραγωγή; Εισαγωγή φτηνού εμπορεύματος. Παλιά είχαμε τα λογής άθλια μεταγλωττισμένα λατινοαμερικάνικα. Κατόπιν τα εισαγόμενα σενάρια, ελληνοποιημένα κακήν κακώς. Στηρίξαμε τους Έλληνες σεναριογράφους; Όσο δεν αποφασίζει το κράτος να στηρίξει παντί τρόπω την επαγγελματική ιδιότητα που λέγεται σεναριογράφος, σειρές και ταινίες επιπέδου στη χώρα μας ξεχάστε τα. Παγκοσμίως ισχύει, ακόμη και στον τόπο των εξαιρέσεων.
Κλαίνε οι ηθοποιοί- συνάδελφοί μου που δε γίνονται σήριαλ. Και καλά κάνουν και κλαίνε. Όταν δεν υπήρχε τηλεόραση πως τη βγάζανε; Και τόσα χρόνια που η ποιοτική τηλεόραση γινόταν όλο και πιο σπάνια, μιλούσε κανείς; Δουλίτσα να υπάρχει. Κανένα εξωφυλλάκι σε τηλεπεριοδικό. Σενάρια συχνά γραμμένα στο πόδι από αμόρφωτους και αγράμματους. Γυρισμένα πολλάκις όπως όπως, «πυροβολημένα» όπως τα λέγαμε, κι έξω από την πόρτα. Κακά τα ψέμματα: Ως ηθοποιούς μας ενδιέφερε πρωτίστως να τσοντάρουμε λίγα λεφτά παραπάνω και να προσελκύσουμε ανθρώπους στο θέατρο. Ρωτούσαμε μεν για την ποιότητα, αλλά δεν ήταν ζητούμενο. Και μη με κάνετε να αναφερθώ σε εξαιρέσεις που ανανέωσαν την ελληνική μυθοπλασία, τα στοιχειώδη εννοούνται, σύμφωνοι;
Και έτσι φτάσαμε εδώ που φτάσαμε: Να γυρίζουμε σειρές για να τις βλέπουμε μεταξύ μας. Φτηνιάρικες ή διασκευασμένες από το εξωτερικό. Φτάσαμε να κάνουμε 45 σειρές τη σεζόν, με τα ίδια λεφτά των 20. Κι από πάνω κυβερνήσεις που νοιάζονταν μόνο για το αλισβερίσι με τις δημοσιογραφικές παρουσίες στα πάνελ και τα δελτία ειδήσεων. Πέραν τούτου ουδέν. Ο τύπος το έριξε στα σιντί και τις προσφορές και η τηλεόραση στις μπίζνες με το κράτος και την πολιτική πίεση.. Ποιες σειρές μου λες τώρα;
Το σήριαλ ως προϊόν έχει μεγάλη δύναμη αγαπητοί μου: Φτιάχνεται με καλλιτεχνικές προδιαγραφές. Επιστρατεύει πλήθος εργαζομένων. Μπορεί να προβάλλει και να προωθήσει τα πάντα: τη γλώσσα, το ήθος, την καθημερινότητα, τα προϊόντα, τις ομορφιές ενός τόπου. Αρκεί να είναι επιπέδου και να αφορά. Η χώρα μας διεθνώς είναι πλέον ανύπαρκτη σε αξιοζήλευτα επιτεύγματα και κυρίως, έχουμε χάσει τους πολιτιστικούς μας πρεσβευτές. Αυτούς που μας έφερναν φίλους. Και τουρίστες και συνάλλαγμα. Τις ταινίες μας, τη μουσική μας. Και τις σειρές μας. Και όσο θα ψάχνουμε συνωμοσίες πίσω από την ανικανότητά μας, τόσο θα βουλιάζουμε διανοητικά. Η δημιουργία αξίζει όσο πενήντα υποβρύχια. Και τώρα σας αφήνω. Θέλω να δω το «Σουλεϊμάν». Τουλάχιστον προβάλλεται χωρίς λογοκρισία.