Μια ιστορία θα σας πω αλλά δεν είναι για το Μπάμπη τον φλου. Δεν είναι καν φλου. Είναι απλά μια καθημερινή ιστορία λειτουργίας αυτού που λέμε «δημόσια διοίκηση».
Στην κεντρική πλατεία του ενός χωριού, στο σημείο δηλαδή που η επαρχιακή οδός διασταυρώνεται με τοπικό δρόμο και πλαταίνει τόσο, ώστε να μπορεί ο τοπικός καφετζής να απλώσει 2-3 τραπεζάκια, δημιουργήθηκαν πριν από χρόνια μια σειρά από λακκούβες. Οι λακκούβες μεγάλωναν με το πέρασμα του χρόνου και τα συνεργεία της Νομαρχίας που ήταν κατά το νόμο υπεύθυνη για τη συντήρηση των επαρχιακών οδών, πάντα είχαν κάτι άλλο σε προτεραιότητα. Και οι λακκούβες συνέχισαν να μεγαλώνουν.
Αφού λοιπόν οι «υπηρεσίες» παρέμεναν άπραγες, εμφανίστηκε σαν από μηχανής θεός ο καφετζής που ανέλαβε τη μερική συντήρηση του οδοστρώματος γεμίζοντας από καιρού σε καιρό με χώμα την τεράστια σε πλάτος λακκούβα, τη μεγαλύτερη του χωριού, που έτυχε να είναι μπροστά στο καφενείο του και ανάλογα με τα κέφια του και κάμποσες παραδιπλανές.
Πριν 2-3 χρόνια η συντήρηση του τμήματος των επαρχιακών οδών που βρίσκεται μέσα από οικισμούς πέρασε στην αρμοδιότητα των δήμων. Πριν ακόμα στεγνώσει το μελάνι από την υπογραφή του υπουργού, ο καφετζής σαν «αρμοδιότερος» για το θέμα, πήρε αγκαζέ τον τοπικό πάρεδρο, βάλανε τα καλά τους και πήγαν στο δήμαρχο να ζητήσουν να γίνει επιτέλους η επισκευή. Μάλιστα πήγαν προετοιμασμένοι αφού είχαν ζητήσει από ένα τοπικό μικροεργολάβο να τους κοστολογήσει το εργάκι.
«Με 9 χιλιάρικα την κάνουμε τη δουλειά δήμαρχε και θα σε ευγνωμονεί όλο το χωριό. Άμα την ξεμπερδέψεις και πριν το πανηγύρι των Αγίων Αναργύρων (τυχαίο; Δε νομίζω) που είναι σ ένα μήνα και έρχεται πολύς κόσμος στο χωριό, θα είσαι ο καλύτερος!!!»
Ο δήμαρχος χαμογέλασε, έβγαλε ένα μικρό λογίδριο περί λαθών και αγκυλώσεων του «παρελθόντος» που πλέον εξέλειπαν και φώναξε στο γραφείο του τον «προϊστάμενο της διοικητικής υπηρεσίας» του δήμου, παλιό γραμματικό, προίκα των Καποδιστριακών δήμων από τις κοινότητες.
«Προϊστάμενε εξήγησε στους κυρίους τη διαδικασία που θα απαιτηθεί ώστε να ικανοποιήσουμε το δίκαιο αίτημά τους.»
Ο «προϊστάμενος» αφού άνοιξε το σημειωματάριό του και έβγαλε από την τσέπη του εμπριμέ πουκαμίσου το υπηρεσιακό parker, άρχισε να λέει και να σημειώνει:
«Δήμαρχε οφείλω να σου τονίσω ότι επειδή το ποσό ξεπερνάει τις 7 χιλιάδες ευρώ που είναι περίπου το όριο για να δώσουμε έργο χωρίς τεχνική μελέτη, θα πρέπει πρώτα να συνταχθεί τεχνική μελέτη από την τεχνική υπηρεσία της περιφέρειας αφού εμείς σα μικρός δήμος, δεν έχουμε τεχνική υπηρεσία. Επειδή όμως εκεί πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι επίσημες τιμές του υπουργείου που είναι συνήθως αρκετά πιο ψηλές απ’ αυτές της πιάτσας, ο προϋπολογισμός με τα εργολαβικά οφέλη, την υποχρεωτική προσαύξηση 15% για απρόβλεπτες εργασίες και το ΦΠΑ θα πάει τουλάχιστον 15 χιλιάδες ευρώ, άρα πρέπει πάμε σε κανονικό διαγωνισμό.»
«Να κινούμαστε αυστηρά στα πλαίσια της νομιμότητας προϊστάμενε», είπε με στόμφο ο δήμαρχος, που είχε σαν προεκλογική του σημαία τη λέξη «διαφάνεια».
«Συνεχίζω λοιπόν και σας παραθέτω όλη τη διαδικασία. Αφού έχουμε μια προεκτίμηση του κόστους, θα πρέπει να εγγραφεί το έργο στον προϋπολογισμό και στο τεχνικό πρόγραμμα του δήμου μετά από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Συμβούλιο ευτυχώς έχουμε σε μια βδομάδα. Μετά η απόφαση θα πρέπει να επικυρωθεί από την περιφέρεια και αν την «τρέξουμε» σε 20 μέρες θα έχουμε ξεμπερδέψει.Ύστερα θα πρέπει να ζητήσουμε επίσημα τη σύνταξη της μελέτης από την τεχνική υπηρεσία της περιφέρειας αφού για να συνταχθεί μια μελέτη το έργο θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένο στο τεχνικό πρόγραμμα και να υπάρχει η σχετική πίστωση. Όταν η μελέτη συνταχθεί επίσημα, θεωρηθεί, αποσταλεί στο δήμο μας και πρωτοκολληθεί, θα πρέπει με νέο Δημοτικό Συμβούλιο να κάνουμε αποδεκτή τη μελέτη και να καθορίσουμε τον τρόπο εκτέλεσης του έργου. Αν όλα κυλήσουν γρήγορα σε 20 μέρες θα είμαστε έτοιμοι. Θα πρέπει φυσικά να ακολουθήσει η επικύρωση της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου από την περιφέρεια. Υπολόγισε άλλες 5 με 10 ημέρες.
Ακολουθεί ο καθορισμός των όρων δημοπρασίας από την δημαρχιακή επιτροπή. Η απόφαση της δημαρχιακής επιτροπής χρειάζεται επικύρωση από την περιφέρεια. Μόλις γίνει η επικύρωση δημοσιεύουμε τη διακήρυξη του έργου σε 1 εφημερίδα δημοπρασιών, 1 Αθηναϊκή ημερήσια εφημερίδα, 1 εφημερίδα του νομού, 1 τοπική και φυσικά στο ΦΕΚ. Ο νόμος λέει ότι ο διαγωνισμός πρέπει να γίνει ημέρα Τρίτη και να έχουν περάσει τουλάχιστο 15 ημέρες από την τελευταία δημοσίευση. Υπολογίζω εκ πείρας ότι περίπου 40 ημέρες αρκούν για να ολοκληρωθεί όλο αυτό το στάδιο. Ακολουθεί ο διαγωνισμός. Αφού γίνει, περιμένουμε 5 ημέρες για τυχόν ενστάσεις και τότε κλείνουμε το πρακτικό που το διαβιβάζουμε πάλι στη δημαρχιακή επιτροπή για έγκριση του αποτελέσματος. Υπενθυμίζω ότι η πρόσκληση για τη σύγκλιση δημαρχιακής επιτροπής πρέπει να επιδοθεί τουλάχιστο 3 ημέρες πριν τη συνεδρίαση. Όταν η δημαρχιακή επιτροπή συνεδριάσει και εγκρίνει το αποτέλεσμα, τότε όλος ο φάκελος του έργου στέλνεται στην περιφέρεια για έλεγχο και επικύρωση του αποτελέσματος. Αφού επικυρωθεί το αποτέλεσμα, ειδοποιούμε τον ανάδοχο του έργου ότι πρέπει σε 10 ημέρες το αργότερο να έλθει για την υπογραφή του συμφωνητικού! Υπολογίζω ότι από την ημέρα του διαγωνισμού μέχρι την υπογραφή συμφωνητικού, αν δεν υπάρχουν ενστάσεις, θα απαιτηθούν περίπου 35 ημέρες.»
«Δηλαδή χρειάζονται τουλάχιστον 3 μήνες να πηγαινοέρχονται χαρτιά για να ξεκινήσει ο εργολάβος να μπαλώσει 10 τρύπες στο δρόμο;» είπε έκπληκτος ο καφετζής αφού ξεροκατάπιε και άρχισε να νιώθει έντονα τη σταγόνα ιδρώτα που από ώρα είχε ξεκινήσει να διαγράφεται στο μέτωπό του.
«Βάλε ακόμα λίγες μέρες», πρόσθεσε ο προϊστάμενος, «αφού μόλις υπογραφεί το συμφωνητικό με τον εργολάβο θα πρέπει να ζητήσουμε να ορισθεί επιβλέπων μηχανικός από την τεχνική υπηρεσία της περιφέρειας…».
Ο Δήμαρχος ευχαρίστησε τον προϊστάμενο για τις «πληροφορίες» και αφού πήρε το ύφος του λαοπατέρα που τόσο άρεσε στους ψηφοφόρους του, είπε με το πομπώδες ύφος που ταίριαζε και με τις περιστάσεις «Προϊστάμενε να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία! Θέλω οι λακκούβες να κλείσουν. Ειδικά εκείνη μπροστά στο καφενείο».
Βλέποντας τον καφετζή να μη συμμερίζεται τον «ενθουσιασμό» του, ο δήμαρχος προσπαθώντας τουλάχιστον να βρει κάτι το θετικό να πει είπε: «και όλοι ευελπιστούμε σε λίγο καιρό το έργο θα έχει τελειώσει και μάλιστα όχι με παρανομίες και ημίμετρα όπως γινόταν παλιότερα, αλλά ακριβώς με τις διαδικασίες που ορίζει ο νόμος. Ο εργολάβος θα πληρωθεί άμεσα αφού τα χρήματα υπάρχουν και θα ξεμπερδεύουμε απ αυτή την ενοχλητική υπόθεση μια και καλή!!».
«Γι αυτό το θα πληρωθεί, μη βάζεις το χέρι σου στη φωτιά δήμαρχε», τον διέκοψε μιλώντας συνωμοτικά και χαμηλόφωνα ο προϊστάμενος. «Όπως ξέρεις πριν πληρωθεί κάποιος από το δήμο μας, το ένταλμα πληρωμής θεωρείται από το ελεγκτικό συνέδριο, τον αρμόδιο επίτροπο για την ακρίβεια. Επειδή λοιπόν ο επίτροπος ερμηνεύει τη νομοθεσία με τρόπο που δεν είναι σίγουρο ότι ταυτίζεται με αυτόν που τον ερμηνεύει η περιφέρεια, μη σου φανεί παράξενο να μη θεωρήσει το ένταλμα πληρωμής πιστεύοντας ότι έπρεπε αντί για έργο να κάνουμε προμήθεια υλικών και ανάθεση εργασίας…».
«Και τότε τι γίνεται προϊστάμενε;» είπε ο δήμαρχος που για πρώτη φορά έδειχνε ανήσυχος.
«Τότε ο εργολάβος δεν πληρώνεται και πάει στα δικαστήρια για να πάρει κάαααποτε τα λεφτά του, που θα τα πάρει αφού έχει κάνει το έργο. Βέβαια θα γίνει καταλογισμός σε δημοτικούς συμβούλους και υπαλλήλους που θα κλιθούν να πληρώσουν τα σπασμένα.»
Ο δήμαρχος ένιωσε να χάνει προς στιγμή τη γη κάτω από τα πόδια του, ίσως γιατί όντας άπειρος με τα δημαρχικά, δεν ήξερε ότι βάσει νόμου ο δήμαρχος έχει το ακαταλόγιστο αφού αυτός απλά εισηγείται στο Δημοτικό Συμβούλιο και δεν ψηφίζει. Σε δευτερόλεπτα όμως λειτούργησε το ένστικτο του πολιτικάντη αυτό το κάτι τις που ξεχωρίζει τον «πολιτικό καριέρας» από τον περιστασιακό πολιτικό.
Έβαλε το πιο πλατύ του χαμόγελο, σηκώθηκε αγέρωχος, πλησίασε τον καφετζή και τον πάρεδρο που τον κοίταζαν αποσβολωμένοι και οδηγώντας τους στην έξοδο του γραφείο του, τους είπε κάνοντάς τους να πιστεύουν ότι είναι ο «δικός τους» άνθρωπος, το «συνεταιράκι τους»: «αγαπητοί μου, εγώ από την πλευρά μου θα κάνω τα αδύνατα δυνατά για να ολοκληρωθεί το έργο. Ακούσατε βέβαια από τον προϊστάμενο τις δυσκολίες που αντιμετωπίζω στην άσκηση των καθηκόντων μου τις οποίες όμως πιστεύω ότι θα υπερνικήσω γιατί πάνω απ όλα προέχει το συμφέρον του πολίτη!!! Για καλό και για κακό πάντως λάβετε σοβαρά υπόψη σας ότι λίγο χωματάκι στη λακκούβα δεν ενόχλησε ποτέ κανένα…».