Ο συλλογικός χαρακτήρας και οι νοοτροπίες μιας κοινωνίας αντανακλώνται κατά κανόνα στους θεσμούς της. Το νομικό πλαίσιο, οι πολιτικοί άρχοντες και οι θεσμοθετημένες κοινωνικές λειτουργίες αποτελούν τον καθρέφτη της κοινωνίας. Αντίστροφα, πολλές φορές οι ελίτ διαμορφώνουν ένα πιο προωθημένο θεσμικό πλαίσιο, ώστε οι κοινωνίες λειτουργώντας μέσα σ’ αυτό να εξελιχθούν προσαρμοζόμενες σ' αυτό. Στις περιπτώσεις αυτές οι θεσμοί λειτουργούν ως ατμομηχανή κοινωνικής προόδου.

Στην τρέχουσα ελληνική συγκυρία οι θεσμοί όχι μόνο δεν έχουν αποκτήσει τέτοια λειτουργία, αλλά ούτε καν αντανακλούν την κοινωνική πραγματικότητα. Αντίθετα, είναι τροχοπέδη της κοινωνικής εξέλιξης. Η πολιτική ηγεσία παραμένει διστακτική, καθώς αντιλαμβάνεται τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις ως συνεπαγόμενες πολιτικό κόστος, ενώ παραμένει έρμαιο αντιδραστικών παραγόντων που προφασίζονται την κοινωνική οπισθοδρόμηση (το γνωστό «δεν είναι η κοινωνία ακόμα έτοιμη»), για να διατηρήσουν ένα πλαίσιο γεμάτο διακρίσεις και ανισότητες. Στη δε Εκκλησία περισσότερο ηχηρά είναι τα κηρύγματα μίσους προς οποιαδήποτε διαφορετικότητα, τα οποία με τον δογματισμό και τους αφορισμούς τους επισκιάζουν τα μηνύματα αγάπης κι αποδοχής των πνευματικών ιεραρχών.

Η πραγματικότητα αυτή είναι ιδιαίτερα εμφανής στην προσπάθεια επίτευξης ισότητας για τους γκέι, τις λεσβίες, τους αμφισεξουαλικούς και τρανς (LGBT) ανθρώπους, καθώς και κάθε άτομο που αποκλίνει από το ετεροκανονικό πρότυπο. Οι παλινωδίες στο νομοθετικό έργο, οι πρόσφατες προσκλήσεις σε αντι-pride αγρυπνίες, αλλά και η έλλειψη προστασίας στο σχολικό περιβάλλον, όταν σπουδαστές εκφοβίζονται γιατί δεν συμπεριφέρονται «όπως ταιριάζει σε άντρες» με τα τραγικά αποτελέσματα που γνωρίζουμε, φανερώνει μια αδυναμία των θεσμών με την ευρύτερη έννοια να ενσωματώσουν τη σεξουαλική και έμφυλη διαφορετικότητα στην Ελλάδα.

Την ίδια στιγμή, η κοινωνία, αυτή που πολλές φορές χαρακτηρίζεται ως μη έτοιμη, έχει πια ενσωματώσει σε αρκετά μεγάλο βαθμό τη σεξουαλική και έμφυλη ετερότητα. Στον κύκλο όλων μας σχεδόν υπάρχει κάποιο LGBT άτομο. Ο δημόσιος διάλογος για την ομοφυλοφιλία έχει μετακινηθεί από το αγοραίο σεξ στη σύσταση οικογένειας. Η προσέλευση στα LGBT Pride είναι μαζικότατη και η αναγνωρισιμότητα των θεσμών αυτών μεγάλη. Ακόμα και όσοι πιστεύουν ακόμα ότι η ομο- κι η αμφιφυλοφιλία είναι ένα πάθος κι η διεμφυλικότητα διαταραχή, συμφωνούν ότι οι άνθρωποι πρέπει να προστατεύονται.

Υπάρχει λοιπόν πρόσφορο έδαφος, για να έρθει και η θεσμική αναγνώριση της ισότητας. Μέχρι και σήμερα η ανεκτική πλειοψηφία καταπίνει συχνά χωρίς αντίδραση την ομοφοβία και την τρανσφοβία, γιατί έμαθε να πιστεύει ότι έτσι είναι η κοινωνία μας, οπισθοδρομική, ενώ η ρατσιστική μειοψηφία ενίσταται κάθε φορά που γίνονται βήματα προς την αποδοχή. Γιατί βασίζεται στη θεσμική ανισότητα. Είναι επομένως καιρός να αντιστραφεί αυτό και με το κύρος των θεσμών να φύγουν από το προσκήνιο οι φωνές που οδηγούν στη δυστυχία συνανθρώπους μας κάνοντάς τους να αισθάνονται ντροπή κι ενοχές για τον εαυτό τους.

Στην κατεύθυνση αυτή έρχεται να συμβάλει το 4ο Thessaloniki Pride στις 19-20 Ιουνίου. Αφιερωμένο στις θεσμικές διεκδικήσεις της LGBT κοινότητας, φιλοδοξεί να γίνει μια πλατφόρμα έκφρασης όλων των προοδευτικών δυνάμεων της κοινωνίας μας αποδεικνύοντας ότι η κοινωνία είναι κάτι παραπάνω από έτοιμη.

*Ο Περσέας Γκέκας είναι μέλος του Thessaloniki Pride

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News