Το φετινό TEDxThessaloniki, το οποίο πραγματοποιήθηκε για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά στον κινηματογράφο «Ολύμπιον», φαίνεται να μην ήταν τόσο εμπνευστικό και χειμαρρώδες όσο το περσινό. Παρότι ο κόσμος το τίμησε με την παρουσία του, από τη σκηνή έλειπε ο παρορμητικός χείμαρρος των ιδεών. Οι περισσότερες ομιλίες ήταν πλαδαρές και ανιαρές, δίχως να κρατούν το ενδιαφέρον του κοινού, που καλομαθημένο από τις προηγούμενες διοργανώσεις, διψούσε να μάθει καινούρια πράγματα. Μάλιστα, μερικές έμοιαζαν να μη συνδέονται καθόλου και με το κεντρικό θέμα, που ήταν «η δύναμη του συν». Στα πηγαδάκια που σχηματίζονταν στα διαλείμματα, επικρατούσε μια συντονισμένη αίσθηση μουδιάσματος, παρά ενθουσιασμός για τους ανθρώπους που προσκλήθηκαν να μοιραστούν τις προσωπικές τους εμπειρίες.
Ωστόσο, παρά τη μουρμούρα για την επιλογή (…και την εμφάνιση) κάποιων ομιλητών, είναι αδύνατον να ισχυριστεί κανείς ότι τα εγκεφαλικά του κύτταρα έστω και για λίγο, έστω και για μια στιγμή, δεν τσιτώθηκαν. Άλλωστε, δεν είναι ανάγκη κάθε φορά όλες οι ομιλίες να είναι εξαιρετικές – αρκεί ένα λεπτό, μια επαναστατικά διατυπωμένη κουβέντα, για να παιδευτεί το μυαλό σου. Έτσι σιωπηρά σε μαγεύει τοTEDx και παρά την αιφνιδιαστική απογοήτευση, ανυπομονείς για του χρόνου. Πάντως, κακά τα ψέματα, πίσω από την εκνευριστική και αποσυντονιστική αμηχανία που προκάλεσαν ορισμένοι βαρετοί και μακρόσυρτοι μονόλογοι -απόδειξη της ελλιπούς προετοιμασίας των ομιλιών- υπήρξαν και φωνές που σε ξυπνούσαν, που σε ταρακουνούσαν. Και δεν αναφέρομαι μόνο στη συγκινητική περίπτωση της κυρίας Περσεφόνης Μήττα, προέδρου του συλλόγου καρκινοπαθών Ελλάδος, η οποία για ακόμη μια φορά δίδαξε απλόχερα μαθήματα ανθρωπιάς. Όσοι δεν ήξεραν την ιστορία της, κοιτούσαν με ανοιχτό το στόμα, σοκαρισμένοι από το πάθος της ανθρώπινης θέλησης για ζωή. Αυτοί που τη γνώριζαν, βουρκωμένοι βούλιαζαν στις καρέκλες τους, λες και η αξιοπρέπειά τους υποκλινόταν αυθόρμητα στο φιλανθρωπικό της έργο.
Ο Ηλίας Καλογήρου, ένας δάσκαλος από την Ηλεία, μίλησε για τα παιδικά τραύματα που του είχαν αφήσει τα θρανία -ομολόγησε πως τα χαστούκια έπεφταν βροχή- και επισήμανε την ανάγκη επιστροφής των παιδιών στις φυσικές επιστήμες. Για να υπηρετήσει τον σκοπό του, δημιούργησε πρωτοποριακές μεθόδους μάθησης και κατανόησης των φυσικών φαινομένων, οι οποίες έχουν βραβευτεί σε διάφορους πανευρωπαϊκούς διαγωνισμούς. Επίσης, τόνισε πόσο αναγκαίο είναι το εκπαιδευτικό προσωπικό να προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει τον τρόπο που κατανοούν τα παιδιά, κι όχι απλώς να τους βομβαρδίζει με τις πληροφορίες των σχολικών βιβλίων. «Τα παιδιά κι όλοι μας έχουμε δικαίωμα στο λάθος», είπε, εν μέσω χειροκροτημάτων.
Ο αρχιτέκτονας και φωτογράφος, Γιώργος Γερόλυμπος, έδειξε πόσο χρήσιμη είναι η τέχνη της φωτογραφίας για να καταλάβουμε τη χώρα μας, για να αφουγκραστούμε τον τόπο μας και να τον βελτιώσουμε συνθέτοντας τις διαφορετικές γωνίες που προσφέρουν οι διαφορετικές λήψεις. Η ακαδημαϊκός και οικονομολόγος Κατερίνα Σαρρή, εξήγησε τα χαρακτηριστικά της σωστής επιχειρηματικότητας, συνδέοντας το φαινομενικά ανόμοιο έργο του Στιβ Τζομπς με αυτό του δασκάλου από την Κρήτη, Άγγελου Πατσιά. «Η επιχειρηματικότητα είναι νοοτροπία, είναι καθημερινός τρόπος ζωής, η επιχειρηματικότητα δε σημαίνει κέρδος και εκμετάλλευση ανθρώπων, η επιχειρηματικότητα δεν είναι δαίμονας αλλά υπόθεση όλων μας, η επιχειρηματικότητα δεν είναι η επιβράβευση της λαμογιάς, όπως νομίζουμε», έλεγε με φόντο στην οθόνη τις φωτογραφίες του Μάκη Ψωμιάδη και του Γιώργου Κοσκωτά. Ο Κωνσταντίνος Τζούμας, με άνεση σαν να βρίσκεται μπροστά στο μικρόφωνο, αποκαθήλωσε τις σοβαροφανείς συμπεριφορές και ανέδειξε το μεγαλείο της απλότητας, που κρύβεται φανερά μέσα στην προσωπική αλήθεια του καθενός.
Το TEDx όμως δεν είναι μόνο λόγια, αλλά και πράξεις. Στα διαλείμματά του, όχι μόνο έμαθα να φυτεύω σωστά καρπούς, από την Αιμιλία Ροδοπούλου και τον Ανδροκλή Γιάτσογλου (www.ftiaxnokipo.gr), αλλά πληροφορήθηκα και από τη δικιά μας, Έλενα Παπαδημητρίου, ότι το «Athens Grid» (www.humangrid.gr) επεκτείνει τα δίχτυα του και στη Θεσσαλονίκη. Στη χαρτογράφηση ανεξάρτητων φιλανθρωπικών δράσεων, που έχει σκοπό τη δημιουργία ενός κοινωνικού δικτύου που θα ενισχύσει τη δράση τους, πλέον θα συμπεριλαμβάνονται και οι πρωτοβουλίες των θεσσαλονικιών γειτονιών. Ευτυχώς, ο χάρτης της Ελλάδας σιγά-σιγά φαίνεται να γεμίζει από πινέζες, δηλαδή από ομάδες ανθρώπων που αντιστέκονται στη μιζέρια, ενώνουν τις δυνάμεις τους, ατσαλώνουν τις αντοχές τους και βρίσκονται στον δρόμο για να προσφέρουν τη βοήθειά τους σε όποιον τη χρειάζεται. Άλλο ένα συν για την ελληνική κοινότητα του TEDx, που έδειξε εμπράκτως ότι πέρα από αφορμή για κοινωνική δικτύωση, έχει αρχίσει πραγματικά να λειτουργεί με τα ανακλαστικά μιας σύγχρονης κοινότητας που έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο.
Παρόλο τις κοιλιές των ομιλιών, η μέρα κύλησε γρήγορα. Το βράδυ έφτασε δίχως να το καταλάβω. Κι αυτό μου έσπειρε αμφιβολίες ότι ίσως η διοργάνωση δεν ήταν τόσο κακή όσο βιάστηκα να θεωρήσω. Το σίγουρο είναι πως σε μια εποχή κρίσης, που θαρρείς ότι η δημιουργικότητα έχει κολλήσει σα χαλασμένο κουδούνι, είμαστε ευγνώμονες που υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι εθελοντικά τρέχουν για να κατασκευάζουν στιγμές αισιοδοξίας και δημιουργικότητας. Κι αυτοί έχουν δικαίωμα στο λάθος. Το «συν» στη μέρα μας προστέθηκε. Ας το κάνουμε πράξη. Ένα κάθε μέρα. Ευγνωμοσύνη και αφιλοκερδής προσφορά, να κοιμούνται αγκαλιασμένες στο μαξιλάρι που ξαπλώνουμε τα όνειρά μας. Και τότε, με ασφάλεια θα μεταβούμε από την αμφιβολία στην πεποίθηση ότι οι πράξεις μας είναι σωστές. Το καλό θα νικήσει, πού θα πάει.