"Δείτε λίγο το βιογραφικό του"! Οι λέξεις ανήκουν σ' έναν ανώνυμο αναγνώστη προηγούμενου σημειώματός μου. Οταν διάβασα το επιθετικό του σχόλιο κάτω από το κείμενο παραξενεύτηκα. Χωρίς να ξέρω γιατί, ένιωσα ένοχος για κάτι. Έμοιαζε μ' εκείνο που λένε με ικανοποίηση οι μπάτσοι στις Αμερικάνικες αστυνομικές σειρές όταν φτάνουν κοντά στον ύποπτο: "Δείτε το πλούσιο ποινικό του μητρώο"! Βέβαια, ο αναγνώστης δεν με εγκαλούσε για φόνο, απόπειρα ληστείας, ούτε καν για πορτοφολά! Αλλά ως άνθρωπο που μ' ένα τέτοιο βιογραφικό δεν δικαιούμαι να κάνω κριτική για την γραφειοκρατία που υπάρχει στις εφορίες. Θεωρούσε με απόλυτη βεβαιότητα μάλιστα πως ως δημοσιογράφος για πολλά χρόνια έχω τεράστιες ευθύνες. Προφανώς για πολλά κακά που συμβαίνουν σ΄ αυτό τον τόπο. Και σίγουρα, για τα χάλια που επικρατούν στις εφορίες! Το βιογραφικό μου με πρόδωσε…
Δεν γνωρίζω αν ο ανώνυμος σχολιογράφος, έχει δεδομένη πεποίθηση πως όλα τα μέσα ενημέρωσης (άρα και οι δημοσιογράφοι) ειναι καθεστωτικά, παίζουν κάποιο βρώμικο ρόλο, είναι όργανα του σατανά ή μπορεί και να υπηρετούν την υπόθεση του "666"! Μπορεί να πιστεύει κάποια από αυτα ή κάποια άλλα. Μικρή σημασία έχει. Αυτό που έχει μεγαλύτερη, είναι πως ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας αμφισβητεί με έντονο τρόπο τους δημοσιογράφους. Και όσο ο χρόνος κυλάει, αυτή η αμφισβήτηση παίρνει γενικευμένα χαρακτηριστικά. Το πιο ενδιαφέρον είναι, πως αυτοί που το κάνουν έχουν δίκιο. Το πιο τρελό, πως οι περισσότεροι αμφισβητούν λάθος ανθρώπους για λάθος λόγους.
Πολύ πρόσφατα, ένας δημοσιογράφος τηλεοπτικού καναλιού, μου διηγείτο μια προσωπική ιστορία. Σε μια νυχτερινή του έξοδο, δέχτηκε την φραστική επίθεση μιας παρέας σ' ένα μαγαζί και αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει! Αιτία; Ότι είναι δημοσιογράφος της τηλεόρασης. Δεν είχαν να του καταλογίσουν κάτι και η αλήθεια ειναι πως η παρουσία του στο γυαλί, είναι κάτι παραπάνω από αξιοπρεπής. Αρκεί ωστόσο ότι εμφανίζεται στην τηλεόραση. Για κάποιους, ένας προβεβλημένος είναι και ένοχος! Άρα, όλοι οι προβεβλημένοι το ίδιο ένοχοι. Και εκείνος που απλά κάνει την δουλειά του μεταφέροντας ειδήσεις και εκείνος που εκμεταλλεύεται την ισχύ του μέσου για να προωθήσει ιδιοτελή συμφέροντα. Πολιτικά, οικονομικά ή προσωπικά. Έτσι, το κακό είναι διπλό: και ο πρώτος στοχοποιείται ως ένοχος χωρίς να είναι και ο δεύτερος μοιράζει τις ευθύνες του με τον πρώτο! Τόσο απλά.
Δεν θα επικαλεστώ το τετριμμένο: δεν είμαστε όλοι το ίδιο. Είναι απολογητικό και δεν βλέπω λόγους για τέτοια στάση. Ωστόσο θα επικαλεστώ ένα άλλο τετριμμένο: πρέπει να χωρίσει η ήρα από το στάρι. Και αυτό, δεν είναι δουλειά των αναγνωστών, τηλεθεατών ή ακροατών. Αλλά δική μας. Χρόνια τώρα, επιτρέψαμε σε δημοσιογράφους να συμπεριφέρονται ως εισαγγελείς, να ταυτίζονται με κομματικές ή πολιτικές εξουσίες, να χαριεντίζονται με οικονομικά συμφέροντα, να βολεύονται σε παχυλούς μισθούς τους οποίους δεν δικαιολογούσε -με βάση τους ισολογισμούς του- να δίνει ένα μέσο ενημέρωσης. Αφήσαμε να παίρνουν μέρος στις εκλογές του σωματείου μας πρώην δημοσιογράφοι και νυν βουλευτές και να συναποφασίζουν για τις τύχες μας. Δεν τολμήσαμε να διαγράψουμε από τις λίστες των δημοσιογράφων όσους μεταπήδησαν σε θέσεις εκδοτών ή ιδιοκτητών ΜΜΕ. Δεν είχαμε το θάρρος να καταγγείλουμε δημοσιογράφους που ήταν υπάλληλοι υπουργείων και παράλληλα κάλυπταν δημοσιογραφικά τα θέματα αυτού του υπουργείου για κάποιο μέσο ενημέρωσης. Δεν είχαμε την μαγκιά να μιλήσουμε για τα μεγάλα κόλπα που έκαναν πανίσχυροι εκδότες την εποχή των παχιών αγελάδων όταν με όχημα τις επιχειρήσεις τους εισέπρατταν ιλιγγιώδη ποσά από τους μικροεπενδυτές και τα μετέφεραν στους προσωπικούς τους λογαριασμούς. Δεν καταγγείλαμε το αυτονόητο, πανίσχυροι εκδότες να παίρνουν χαριστικά άδειες για κανάλια και ραδιόφωνα, συγκεντρώνοντας τεράστια εξουσία. Δεν βγάλαμε άχνα όταν βλέπαμε -και εξακολουθούμε να βλέπουμε- δημοσιογράφους που δεν αρκούνται να καταγράφουν ή να σχολιάζουν τα γεγονότα, αλλά να λειτουργούν ως "βαποράκια" συμφερόντων.
Ο κατάλογος είναι μακρύς, μπορούν να προστεθούν πολλά ακόμα απ' όσα συντέλεσαν στην απαξίωση του επαγγέλματος. Όλοι οι δημοσιογράφοι τα γνωρίζουν. Ή οφειλαν να τα γνωρίζουν. Δεν τα γνώριζε ωστόσο και εξακολουθεί να μην τα γνωρίζει το μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Με αποτέλεσμα τις ισοπεδωτικές γενικεύσεις που όλοι τώρα εισπράττουμε. Ένα κομμάτι της κοινωνίας, λειτουργεί τυφλά. Δεν θα ψάξει να βρεί σε ποιόν κατανέμονται οι ευθύνες. Είσαι δημόσιο πρόσωπο, εκφράζεις δημόσιο λόγο, είσαι αυτόματα ένα κομμάτι του συστήματος που μας οδήγησε ως εδώ.
Η κρίση, προσφέρει ευκαιρίες, είχε πει κάποιος. Η πρωτόγνωρη κρίση στον χώρο των ΜΜΕ, δίνει και σε μας μια μοναδική ευκαιρία. Να τα βάλουμε κάτω, να δουμε ποιοί είμαστε, τι είμαστε, ποια είναι η δουλειά μας, ποιός ο ρόλος μας. Να ξαναμετρηθούμε…