Protagon A περίοδος

«Αν το δηλώσεις», όπως τότε

Το déjà vu στην Ελλάδα συνεχίζεται, πάντα με φόντο μια δήλωση. Εν προκειμένω, «δήλωσε το αυθαίρετό σου για να το (ξανα)σώσεις, αναγνωρίζουμε ότι μπορεί να ξεχάστηκες από το 1983, βρε αδερφέ».

Σπύρος Σεραφείμ

Νόμος του κράτους, πριν από το τέλος Αυγούστου, θα είναι το σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα, που περιλαμβάνει ευνοϊκές ρυθμίσεις για την αποπληρωμή των προστίμων. Σας θυμίζει κάτι;

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, που θα κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας, εάν το αυθαίρετο δηλωθεί έως το τέλος του 2013, το πρόστιμο θα μπορεί να αποπληρωθεί μέχρι και σε 100 μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ύψος δόσης τα 100 ευρώ. Αν δηλωθεί μέσα στο 2014, η αποπληρωμή θα γίνει σε 60 δόσεις.

Όλο αυτό, προσωπικά, θυμίζει εκείνες τις ημέρες του 1983, όταν ο συχωρεμένος και αξέχαστος Τρίτσης είχε πάρει στις πλάτες του τις νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων ανά την Ελλάδα. Ο λόγος, βέβαια, δεν αφορούσε στην πολεοδομική τακτοποίηση της χώρας, δεν υπήρχε κανένας παρόμοιος υπαινιγμός, αλλά -απλώς- το να μπουν χρήματα στον κρατικό κορβανά. Αν πλήρωνες, δηλαδή, και έκανες τακτοποίηση-νομιμοποίηση του αυθαιρέτου σου, δεν πείραζε που είχες κτίσει μέσα στο ρέμα, δεν σε ενοχλούσε κανείς που είχες εκριζώσει ένα ολάκερο δάσος για να χτίσεις το τσαρδί σου -όπως καμωνόσουν στον Πολεοδόμο- τη βιλάρα σου, δηλαδή. Είχες πλερώκει, κύριε; Το σπιτάκι σου ήταν νόμιμο, με την κρατική βούλα – κι ας το είχες χτίσει μέσα στον Εθνικό Κήπο.

Τώρα, βέβαια, με την απόσταση τόσων ετών, τα διηγούμαστε σαν ιστορίες από την κρύπτη, με το πικρό χαμόγελο των αναμνήσεων του χθες. Όταν είχε εξαγγελθεί, τότε, ότι ξεκινά η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, σύσσωμη η Ελλάδα είχε θορυβηθεί. Δεν ήταν απλά τα πράγματα: «Αν το δηλώσεις μπορείς να το σώσεις», έλεγε εμφατικά το σλόγκαν της κρατικής διαφήμισης που είχε φτιάξει το αρμόδιο υπουργείο και μπορεί να κυκλοφόρησε υπό μυριάδες αφορμές σε πολλά στόματα, αλλά υπέκρυπτε μια αδιόρατη απειλή: Μπορείς να το σώσεις, σου έλεγε, το οποίο σήμαινε ότι αν δεν το δήλωνες, θα το έβλεπες ερείπια, λίθοι, πλίνθοι, κέραμοι ατάκτως ερριμμένα. Προς επίρρωση της απειλής του κράτους που δεν αστειεύεται, τα συνεργεία του υπουργείου προχώρησαν σε κάποιες κατεδαφίσεις σπιτιών μερικών πραγματικά φτωχών ανθρώπων, προκειμένου να φοβηθούν οι υπόλοιποι – καμιά βίλα δεν έπεσε. Και, πραγματικά, έπιασε. Πολλοί φοβήθηκαν τότε και έτρεχαν όλοι μαζί σε Πολεοδομίες, Εφορίες, Συμβολαιογράφους, και όλα τα συμπαρομαρτούντα, για να προλάβουν τις ημερομηνίες και να νομιμοποιήσουν τα σπίτια τους. Και, βασικά, να τα σώσουν.

Και έτσι έγινε. Κάποιοι νομιμοποίησαν το σπίτι τους εξ ολοκλήρου, γράφοντάς το στα παιδιά τους, ως κύρια κατοικία. Κανείς δεν αναρωτήθηκε, βέβαια, πώς είναι δυνατόν να μένει μόνιμα εκεί ένας 12χρονος, για παράδειγμα. Κάποιοι άλλοι πλήρωσαν μια πρώτη δόση και εγκατέλειψαν το… άθλημα. Κάποιοι δεν πήγαν ποτέ πουθενά και γελούσαν με τους άλλους, που έτρεχαν πανικόβλητοι. Το αποτέλεσμα, τελικά, το βλέπετε γύρω σας, με όλη αυτή την απίστευτη σωρεία παραβάσεων που επικρατεί παντού, αφού ο καθένας έχει χτίσει όπου θέλει, όπως θέλει – και όσο θέλει. Αν τον "καρφώσει" κάποιος για τις παραβάσεις, πληρώνει ένα προστιματάκι, αν το πληρώσει, και όλα καλά, παύλα νόμιμα. 

Τώρα, εν έτει 2013, επανέρχεται η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, όχι για να σωθεί και να «εξυγιανθεί» ο πολεοδομικός χάρτης, αλλά για να μπουν και πάλι χρήματα στα κρατικά ταμεία. Το déjà vu στην Ελλάδα συνεχίζεται, πάντα με φόντο μια δήλωση. Εν προκειμένω, «δήλωσε το αυθαίρετό σου για να το (ξανα)σώσεις, αναγνωρίζουμε ότι μπορεί να ξεχάστηκες από το 1983, βρε αδερφέ ή μπορεί να είσαι καινούριος στο παιχνίδι».

Όπου αν το καλοδείς, μια δήλωση μας κυνηγούσε -πάντα- στη χώρα αυτή: Νομιμοφροσύνης, πολιτικών ταγών μπροστά σε κάμερες, του πάλαι ποτέ νόμου 105, στην Ελλάδα ό,τι δηλώσεις είσαι…