Με αγωνία και έντονο προβληματισμό παρακολουθούν τις εξελίξεις στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και τις απαιτήσεις που προβάλλει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) για τα πρόσωπα και τον τρόπο διοίκησης των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ελληνικοί χρηματιστηριακοί και τραπεζικοί κύκλοι του εξωτερικού. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, έγινε πρόσφατα συνάντηση incognito σε ευρωπαϊκή πόλη Ελλήνων, ανώτατων και ανώτερων στελεχών που εργάζονται σε ευρωπαϊκές τράπεζες και πολυεθνικές εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα, για να εκτιμήσουν τις εξελίξεις στην Ελλάδα.
Η εθνική ζημιά
Οι κύκλοι αυτοί θεωρούν ότι είναι πολύ δύσκολο να αναστραφεί η εθνική ζημιά που προκλήθηκε με τον τρόπο που έγινε η 3η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, καθώς αυτή ισοδυναμεί με εκχώρησή τους και μάλιστα για ελάχιστα χρήματα, όμως εκτιμούν πως η συγκυρία με την κρίση των ιταλικών τραπεζών ενδεχομένως να επιτρέπει την διαχείριση του ελληνικού προβλήματος, ίσως ακόμη και την πολιτικοποίησή του, με την έννοια να υπάρξει γραπτή πολιτική δέσμευση των πιστωτών για μια ευνοϊκή 4η ανακεφαλαιοποίηση σε δώδεκα μήνες.
Στις συζητήσεις των παραπάνω κύκλων, κατά την διάρκεια των οποίων όλα τα ζητήματα της χώρας τέθηκαν επί τάπητος, διατυπώθηκαν γενικές εκτιμήσεις για την κρίση της ευρωζώνης: τα προβλήματα του ευρώ το 2010 ήταν οι ιρλανδικές και οι ιταλικές τράπεζες που αποκάλυπταν τις σοβαρές κατασκευαστικές ατέλειες του ενιαίου νομίσματος. Η Ελλάδα εμφανίστηκε ξαφνικά ως ο «ιδανικός ένοχος». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προσχωρούν τα ισχυρά μέλη της ευρωζώνης -«ελαφρά τη καρδία»- σε μια αρχιτεκτονική διάσωσης υπογράφοντας πράγματα, όπως το Δημοσιονομικό Σύμφωνο και η Τραπεζική Ενοποίηση, που τώρα τα βρίσκουν μπροστά τους (πχ. διάσωση ιταλικών τραπεζών). Η ελληνική πλευρά έχει μεγάλες ευθύνες γι΄ αυτή την αρχιτεκτονική, διότι δεν είχε προτάσεις ή αντιπροτάσεις, ούτε διαπραγματευτική διάθεση, καθώς τότε τελούσε σε κατάσταση πανικού.
Η ελληνική κυβέρνηση είχε προειδοποιηθεί από τον αμερικανικό παράγοντα σε ανύποπτο χρόνο. Η ευθύνη για την τραγική εξέλιξη αποδίδεται κυρίως στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη και τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, αλλά επισημαίνεται και η εξ ίσου μοιραία γκάφα της επιστροφής των 8 δισ. ευρώ από τον Γιάνη Βαρουφάκη
Η διαχείριση των προβλημάτων της χώρας από το 2010 μέχρι σήμερα αποδείχθηκε χειρότερη από τα ίδια τα προβλήματα.
Τα πέντε θανάσιμα αμαρτήματα
Η σκυταλοδρομία των αλλεπάλληλων λαθών κορυφώθηκε πρώτον, με την διαπραγμάτευση Βαρουφάκη-Τσίπρα, στην διάρκεια της οποίας αποδέχθηκαν να επιστρέψουν τα 8 δισ. ευρώ που είχαν περισσέψει από τη 2η ανακεφαλαιοποίηση και τα οποία ήταν δεσμευμένα για αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών στον ESM.
Δεύτερον, με την οδυνηρή συνθηκολόγηση με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα (Μνημόνιο ΙΙΙ) που οδήγησε στα capital controls.
Τρίτον, με την δραματική 3η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, όπου η κυβέρνηση πείσθηκε από τους πιστωτές και το Βερολίνο να μην συμμετάσχει ουσιαστικά στις αυξήσεις κεφαλαίου, παρά μόνο με 5,5 δισ. ευρώ, ούτε να συμμετάσχουν οι έλληνες ιδιώτες μέτοχοι.
Τέταρτον, μια τέτοια επιλογή θα είχε ενδεχομένως νόημα υπό τον όρο ότι όλα τα δάνεια, κόκκινα και πορτοκαλί, θα πέρναγαν σε μια κρατική Bad Bank.
Πέμπτον και χειρότερο, η παράδοση του ελέγχου των τραπεζών στα hedge funds ισοδυναμεί με παράδοση του παραγωγικού δυναμικού του ιδιωτικού τομέα σε κερδοσκοπικά κεφάλαια. Αυτά είναι τα πέντε στοιχεία του εθνικού εγκλήματος!
Για τις εξελίξεις αυτές, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, είχε προειδοποιηθεί η ελληνική κυβέρνηση από τον αμερικανικό παράγοντα σε ανύποπτο χρόνο. Η ευθύνη γι’ αυτή την τραγική εξέλιξη αποδίδεται κυρίως στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη και τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, αλλά επισημαίνεται και η εξ ίσου μοιραία γκάφα της επιστροφής των 8 δισ. ευρώ από τον Γιάνη Βαρουφάκη.
Η 3η ανακεφαλαιοποίηση εκτιμάται ως μείζων στρατηγική ήττα, όχι μόνο γιατί απαξιώθηκαν πλήρως τα 45,5 δισ. ευρώ που πλήρωσε το κράτος στις δύο τελευταίες ανακεφαλαιοποιήσεις, καθώς για να ανακτήσει αυτά τα κεφάλαια το ελληνικό Δημόσιο θα χρειαστεί η κεφαλαιοποίηση των τραπεζών να ανέλθει στα 225 δισ. ευρώ. Είναι «στρατηγική ήττα» γιατί οδήγησε στη μείωση του ποσοστού ελέγχου των τραπεζών από το Δημόσιο από το 56,3% στο 21%, γεγονός που θεωρείται η πιο επιθετική ιδιωτικοποίηση των ελληνικών τραπεζών που έγινε ποτέ, με αποτέλεσμα να χαθεί ο μετοχικός τους έλεγχος από τα ελληνικά συμφέροντα.
Οι προανεφερθέντες κύκλοι εκτίμησαν πως πρόκειται για μια άδικη εξέλιξη, καθώς οι ελληνικές τράπεζες ήταν από τις ελάχιστες που δεν είχαν εμπλακεί με τους τοξικούς τίτλους της κρίσης του 2008 και η μόνη τους αμαρτία ήταν ότι υπό την αφόρητη πίεση του πολιτικού συστήματος υπερεκτέθηκαν σε τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου. Σε ότι αφορά τα κόκκινα δάνεια γνωστών επιχειρήσεων και επιχειρηματιών που τώρα προσελκύουν το φως της δημοσιότητας, εκτιμήθηκε ότι δόθηκαν εξ αιτίας των χρόνιων επιχειρηματικών σχέσεων και της εγνωσμένης μεγάλης επιφάνειας των επιχειρηματιών και των ομίλων τους.
Αρπαγή ή εξυγίανση
Τέλος εκτίμησαν ότι η συμπεριφορά των πιστωτών υποκρύπτει συμφέροντα και σκοπιμότητες που σχετίζονται με τον έλεγχο των στρατηγικών πλουτοπαραγωγικών πόρων της χώρας. Το ένα μέτωπο είναι οι ιδιωτικοποιήσεις, όπου η κυβέρνηση Τσίπρα παρέδωσε τον έλεγχο του υπό σύσταση Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων και το άλλο είναι ο δια των τραπεζών έλεγχος του ιδιωτικού τομέα (ξενοδοχεία, τρόφιμα, εμπόριο, αγροτική γη κ.ο.κ.).
Θεωρείται δεδομένο ότι οι νέοι μέτοχοι των τραπεζών προσβλέπουν στον έλεγχο των κόκκινων δανείων και της ακίνητης περιουσίας των τραπεζών. Η στρατηγική τους εκτιμάται ότι θα είναι να εξωθήσουν τα πορτοκαλί δάνεια των επιχειρήσεων να γίνουν κόκκινα και τα κόκκινα να πάνε σε πλειστηριασμούς και εκκαθάριση των εταιρειών. Η διαδικασία αυτή θα παρουσιαστεί ως εξυγιαντική διαδικασία του πιστωτικού συστήματος και των αγορών.
Η τακτική της απεμπλοκής
Δυστυχώς, κατόπιν εορτής οι κύριοι Δραγασάκης και Τσακαλώτος άρχισαν να αντιλαμβάνονται το στρατηγικό τους λάθος και προ ημερών απέστειλαν επιστολή προς τους επικεφαλής των θεσμών με την οποία ζητούν διευκρινίσεις για το πλαίσιο που θέτει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) όσον αφορά στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών και του ΤΧΣ. Τώρα αντιλαμβάνονται ότι «χωρίς τις τράπεζες, δεν ελέγχεις την οικονομία», ότι ο τζίρος της Ηλεκτρονικής Αθηνών θα πάει στη Media Markt, ότι ο τζίρος του Μαρινόπουλου θα πάει στα Lidl ή στον AB Βασιλόπουλο-Deleuze Επιπλέον οι ξένοι «επενδυτές» θα μεγιστοποιούν τα κέρδη τους, καθώς οι μισθοί θα είναι μισθοί Βουλγαρίας. Προσβλέπουν δε σε ακόμη υψηλότερα κέρδη, αργότερα, όταν οι φόροι θα πέσουν…
Οι προαναφερθείσες πηγές εκτιμούν πως η ελληνική κυβέρνηση, για πολιτικούς λόγους, θα εξαντληθεί σε μια προσπάθεια να προστατευτούν τα σπίτια και ότι η άλλη πλευρά μπορεί να τους χρυσώσει το χάπι με κάποιο δίχτυ προστασίας τους… Όμως, θεωρούν πως αυτό δεν επαρκεί και ότι δεν πρέπει να χαθεί η «ιταλική συγκυρία» και το Brexit στην διεκδίκηση επανορθωτικών αξιώσεων. Δηλαδή, αν επιτραπεί στην ιταλική κυβέρνηση να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες με εσωτερικό δανεισμό και κεφάλαια από τους Ιταλούς της Αμερικής, τότε, πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσει αντίστοιχη μεταχείριση σε μια μαθηματικώς βέβαιη 4η ανακεφαλαιοποίηση.
Η προσπάθεια πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη και να αναπτυχθεί στις επόμενες 40 ημέρες, ούτως ώστε τον Σεπτέμβριο να ανατραπούν οι προθέσεις των δανειστών. Οι εν λόγω πηγές εκτιμούν ότι το αργότερο σε δώδεκα μήνες θα χρειαστεί να γίνει μια 4η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μετά τα νέα τεστ αντοχής που θα γίνουν και τότε, τα ελληνικά συμφέροντα, ιδιωτικά και δημόσια, μπορεί να έχουν μια ευκαιρία ανάκτησης του ελέγχου των τραπεζών και κατ΄ επέκταση της οικονομίας.
Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των Ελλήνων προς το πολιτικό σύστημα, καθώς μέχρι τώρα χάθηκαν πολλά δισεκατομμύρια για πατριωτικούς λόγους (2η ανακεφαλαιοποίηση). Αυτό όμως για να συμβεί προϋποθέτει μεγάλες ανατροπές … και κυρίως σχέδιο τεχνικά άρτιο κάτι που δεν μπορεί να κάνει η κυβέρνηση Τσίπρα, τουλάχιστον με τα μέχρι τώρα πεπραγμένα της.