Ο Ερντογάν φαίνεται ότι αισθάνεται αρκετή αυτοπεποίθηση ώστε να προχωρήσει στην ακόμα πιο ασφυκτική περίσφιξη του κλοιού γύρω από τη Κυπριακή Δημοκρατία | CreativeProtagon
Επικαιρότητα

Ελλάδα-Τουρκία: Το θέρος της βουβής διπλωματίας

Η Αθήνα ανησυχεί και γρηγορεί καθώς ο Ερντογάν διαλαλεί την πρόθεσή του για θαλάσσιο «στραγγαλισμό» της Κυπριακής Δημοκρατίας και για τετελεσμένα στην Αμμόχωστο. Την ίδια ώρα η Αγκυρα υπονομεύει τις εκλογές στη Λιβύη και χαϊδεύει αφτιά και τσέπες στην Ανατολική Ευρώπη
Νίκος Μαρτίνος

Στην Αθήνα επικρατεί τις τελευταίες εβδομάδες μια βουβή ανησυχία. Σε 15 ημέρες ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα μεταβεί ξανά στα Κατεχόμενα όπου και θα κάνει πράξη αυτό που έχει υποσχεθεί από πέρυσι το καλοκαίρι. Το Βαρώσι θα ανοίξει για τους τουρίστες, σε μια πρόβα-τζενεράλε μιας εξέλιξης που σταδιακά μοιάζει με αυτοεκπληρούμενη προφητεία της αναβίωσης της πόλης της Αμμοχώστου, εποικισμένης και λειτουργικής κάτω από την ψευδεπίγραφη εξουσία του ψευδοκράτους και, βεβαίως, την υψηλή επίβλεψη της Άγκυρας.

Ο Ερντογάν, ο Χουλουσί Ακάρ, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο Φατίχ Ντονμέζ (υπουργοί Άμυνας, Εξωτερικών και Ενέργειας) έχουν ήδη προειδοποιήσει για θαλάσσιο «στραγγαλισμό» της Κυπριακής Δημοκρατίας με την αποστολή πλωτών γεωτρύπανων για τη συνέχιση των ερευνών εντός της ΑΟΖ της Κύπρου, ενώ απειλούν και με εκδίωξη όλων όσοι προσπαθήσουν να προχωρήσουν σε έρευνες για λογαριασμό της Λευκωσίας. Ο Ερντογάν φαίνεται ότι αισθάνεται αρκετή αυτοπεποίθηση ώστε να προχωρήσει στην ακόμα πιο ασφυκτική περίσφιξη του κλοιού γύρω από τη Κυπριακή Δημοκρατία, τη στιγμή, μάλιστα που η Ε.Ε. έχει σχεδόν αποδεχθεί (όχι με πολλή προσπάθεια, είναι αλήθεια) ότι η διάθεση της Άγκυρας να αποκλιμακώσει την ένταση με την Ελλάδα είναι ειλικρινής.

Και στην Ουάσιγκτον όμως, παρά τις πολύ σημαντικές αποφάσεις για περαιτέρω περιορισμό της πώλησης όπλων στην Τουρκία, το «Δόγμα Μπάιντεν» απέχει ακόμα από την οριστικοποίησή του. Άπαντες εκτιμούν ότι ο διπλός στόχος του Μπάιντεν να «ανασκουμπωθεί» η Δύση υπό αμερικανική ηγεσία έναντι των αναδυόμενων αυταρχικών ανταγωνιστών και, παράλληλα, να ενισχυθεί η ποιότητα της δημοκρατίας στο εσωτερικό των ΗΠΑ, προκειμένου να αποφευχθεί μια ολική επαναφορά του Τραμπισμού, δεν ευνοεί τα απολυταρχικά καθεστώτα. Αυτό, βέβαια, μένει να αποδειχθεί.

Η Άγκυρα φαίνεται ότι «μαγειρεύει» και άλλα. Αναλύσεις στο διεθνή Τύπο και διπλωματικές πληροφορίες συγκλίνουν στην άποψη ότι η Άγκυρα προωθεί ενεργά την ουσιαστική παγίωση του σημερινού παράδοξου στάτους κβο στη Λιβύη. Μέρος αυτής της στρατηγικής είναι η υπονόμευση των εκλογών που έχουν προγραμματισθεί για τις 24 Δεκεμβρίου, σε λιγότερο από έξι μήνες και η μετακύλιση της εκκρεμότητας σε χρόνο εύθετο για τα τουρκικά συμφέροντα.

Η ουσιαστική ανυπαρξία των Ευρωπαίων στο συγκεκριμένο τραπέζι (όπως η Διάσκεψη του Βερολίνου), ευνοεί τα τουρκικά σχέδια. Η Άνγκελα Μέρκελ αποχωρεί από την εξουσία και στα τέλη Σεπτεμβρίου στη Γερμανία θα πραγματοποιηθούν εκλογές, οι οποίες θα οδηγήσουν σε νέο καγκελάριο για πρώτη φορά μετά 16 χρόνια. Στη Γαλλία ο Εμανουέλ Μακρόν διανύει ένα δύσκολο προεκλογικό έτος. Στην Ιταλία ο Μάριο Ντράγκι φαίνεται προς το παρόν να είναι σταθερός. Ωστόσο στη Ρώμη πολύ συχνά τα πολιτικά πράγματα μπορεί να αλλάξουν ραγδαία, ακόμα και αν ο επόμενος γύρος εκλογών είναι προγραμματισμένος για το 2023.

Για άλλη μια φορά, εκείνο που μένει να απαντηθεί, είναι αν οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται να ασχοληθούν ουσιαστικά με τη Λιβύη. Για καλό και για κακό, πάντως, η Αθήνα προσπαθεί να εμβαθύνει τις σχέσεις της με την Ανατολική Λιβύη, με τη Βεγγάζη, όπου οι συσχετισμοί δυνάμεων την ευνοούν. Άλλωστε, το στάτους κβο αυτή τη στιγμή, είναι εκείνο μιας χώρας που είναι χωρισμένη σε τρεις ζώνες επιρροής, όπου κανείς από τους αντιπαρατιθέμενους δεν έχει τη δυνατότητα να επιβληθεί στον άλλον. Εκεί οφείλονται και οι πρόσφατες ανταλλαγές επισκέψεων, του προέδρου του Κοινοβουλίου Ακίλα Σάλεχ στην Αθήνα και του υφυπουργού Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη στη Βεγγάζη (από χθες).

Ένα τρίτο μέτωπο στο οποίο η Άγκυρα είναι πολύ ενεργή είναι εκείνο της Ανατολικής Ευρώπης, εντός και εκτός Ε.Ε. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας βρέθηκε τη Δευτέρα στο Κίεβο και στην Οδησσό. Η Ουκρανία είναι μια χώρα που έχει αγοράσει τουρκικά drones (UAV) και δέχεται με ικανοποίηση την πολύ εμφανή πολιτική στήριξη της Τουρκίας για το ζήτημα της Κριμαίας. Την ίδια στιγμή η Άγκυρα εκμεταλλεύεται το δεδομένο αντιρωσικό αίσθημα στις Βαλτικές χώρες, στην Πολωνία, στη Ρουμανία και αλλού, προκειμένου να προωθήσει όχι μόνο τα εγχώριας παραγωγής UAVs της, αλλά και απόψεις και συμφέροντά της.

Η πρόσφατη δήλωση (και εύσχημη αιχμή προς τη Γερμανία) του σλοβένου πρωθυπουργού Γιάνεζ Γιάνσα, ο οποίος προειδοποίησε ότι ο εξοπλισμός της Τουρκίας από ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή των συσχετισμών στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι μια μάλλον περιορισμένης σημασίας αντίδραση ενός παρατηρητή που εκ των πραγμάτων διαδραματίζει μικρό ρόλο (ασχέτως αν η Σλοβενία θα προεδρεύσει της Ε.Ε. στο τρέχον εξάμηνο). Αν και εντός της Ε.Ε. η Ελλάδα έχει ουσιαστική δυνατότητα μόχλευσης ως κράτος-μέλος, στην Αθήνα γνωρίζουν ότι ο δρόμος είναι ακόμα πολύ μακρύς.