Τις επόμενες εβδομάδες δύο μείζονα θέματα θα απασχολήσουν την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης: οι προοπτικές της για το άμεσο μέλλον της, όπως αυτές προδιαγράφονται από τον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό 2021-2027, αλλά και το λεγόμενο «Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο», το οποίο παρουσιάστηκε στις 23 Σεπτεμβρίου από την Κομισιόν και τροποποιεί περαιτέρω τα ισχύοντα.
Στο προγραμματισμένο τηλεραντεβού τους της Πέμπτης 8 Οκτωβρίου οι υπουργοί Εσωτερικών της Ενωσης θα ανταλλάξουν απόψεις πάνω στο νέο σχέδιο της Κομισιόν για το μεταναστευτικό πρόβλημα και για τη μεταρρύθμιση που απαιτούν οι σχετικοί με αυτό κανονισμοί με τον προσδιορισμό «του Δουβλίνου».
Οι υπουργοί θα διερευνήσουν τα περιθώρια που υπάρχουν ώστε να είναι για όλους τους εταίρους επωφελείς οι νέες ρυθμίσεις, οι οποίες αφορούν τη χορήγηση ασύλου αλλά και τις επιστροφές όσων δεν το δικαιούνται. Κατά το ίδιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι υπουργοί θα δώσουν έμφαση στη συνεννόηση της Ενωσης με τρίτους που εμπλέκονται στην υπόθεση, όπως είναι η Τουρκία, αλλά και στη συνεργασία με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και των Δυτικών Βαλκανίων.
Οι αναλυτές ευρωπαϊκών θεμάτων ισχυρίζονται ότι οι ζυμώσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης από την πανδημία, οι οποίες κατέληξαν στον συμβιβασμό του παρελθόντος Ιουλίου, δεν ήταν τίποτε μπροστά στον Μαραθώνιο που έχει το ευρωπαϊκό πολιτικό προσωπικό μπροστά του μέχρι να καταλήξει σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα, ικανοποιητικό για όλους. «Το Σύμφωνο για τη μετανάστευση είναι ο πιο τοξικός φάκελος μεταξύ αυτών που θα κληθεί να διαχειριστεί η ΕΕ» είπε ανώνυμη ευρωπαϊκή πηγή. Και αυτό επειδή «το αποτέλεσμα αυτών των διαπραγματεύσεων είναι θεμελιώδες» για το άμεσο αλλά και το μεσοπρόθεσμο μέλλον της Ενωσης.
Σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση, η γερμανική πλευρά θα προσπαθήσει να καταλήξει σε κάποιο αποτέλεσμα εντός των χρονικών ορίων της προεδρίας της, αλλά μάλλον γνωρίζει εκ των προτέρων ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, αντιλαμβάνεται δηλαδή ότι σε άλλων την προεδρία θα οριστικοποιηθούν τα πράγματα.
Ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο και για την τύχη του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και του Προϋπολογισμού: η Γερμανία στοχεύει σε συμφωνία έως το τέλος του τρέχοντος μηνός ή, το αργότερο, έως τις αρχές Νοεμβρίου. Και για αυτά τα δύο ζητήματα βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωκοινοβουλίου, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν διχογνωμίες και διαιρέσεις μεταξύ των κρατών-μελών. Ο συγχρονισμός των δύο ευρωπαϊκών οργάνων, κρίνουν οι αναλυτές, είναι ζωτικής σημασίας ώστε να ακολουθήσει η επικύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια των χωρών-μελών.
Οι τηλεσυνεδριάσεις των οικονομικών πάνελ Eurogroup και Ecofin το διήμερο Δευτέρας 5 Οκτωβρίου και Τρίτης 6 Οκτωβρίου επικεντρώνονται σε αυτά τα εν εκκρεμότητι θέματα: στο μεν Eurogroup θα αναλυθούν τα δημοσιονομικά πλαίσια που θα τεθούν υπ’ όψιν των εθνικών κυβερνήσεων προς εφαρμογή, στο δε Ecofin το Ταμείο Ανάκαμψης ως προς το σκέλος της παροχής βοήθειας στα κράτη-μέλη με αντάλλαγμα μεταρρυθμίσεις.
Για να αποκτήσουν πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κεφάλαια, τα κράτη της ΕΕ πρέπει να παρουσιάσουν ένα Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης στο οποίο θα αναφέρουν τα έργα και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους. Το πώς θα λειτουργήσει ακριβώς αυτός ο συγκεκριμένος μηχανισμός της Ενωσης βρίσκεται και αυτό υπό συζήτηση: οι μεσογειακές χώρες θέλουν απλοποίηση των διαδικασιών, οι βόρειες και «σφιχτές» χώρες περισσότερο γραφειοκρατικό έλεγχο στους «ευεργετούμενους».