Το timing δείχνει κάπως ύποπτο. Καθώς η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται υπό κλοιό ασφυκτικών πιέσεων από την Αγκυρα (Βαρώσια, έρευνες στην ΑΟΖ, έλευση Χάικο Μάας κ.λπ.), βγαίνει το Al Jazeera και προχωρά σε αποκαλύψεις ενός σκανδάλου που προκαλεί σεισμό στο πολιτικό σκηνικό στη Λευκωσία. Το τρίγωνο Al Jazeera – Κατάρ – Ερντογάν είναι γνωστό και αυτό υπέδειξαν οι Κύπριοι αμυνόμενοι για τα όσα αποκαλύφθηκαν.
Ομως σε αυτά που ανέδειξε η έρευνα του αραβικού δικτύου δεν χωρούν εύκολα άλλες «ενστάσεις» πέραν των θεωριών συνωμοσίας για τη χρονική συγκυρία: Το Al Jazeera δημοσιοποίησε τη Δευτέρα βίντεο από κρυφή κάμερα, στο οποίο εμφανίζονται δημοσιογράφοι του που υποδύονται τους εκπροσώπους υποψήφιου «κινέζου επενδυτή» με βεβαρημένο ποινικό μητρώο, να συνομιλούν, μεταξύ άλλων, με τον πρόεδρο της κυπριακής Βουλής, Δημήτρη Συλλούρη, τον βουλευτή του ΑΚΕΛ Χριστάκη Τζιοβάνη και συνεργάτες τους. Στόχος είναι η απόκτηση για λογαριασμό του «κινέζου» πελάτη τους ενός κυπριακού διαβατηρίου, δηλαδή και διαβατηρίου Ευρωπαϊκής Ενωσης, με την απόκτηση κυπριακής ιθαγένειας μέσω του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος. Η γνωστή ιστορία με τη φάμπρικα των «χρυσών διαβατηρίων», στη Μεγαλόνησο επέστρεψε ξανά και με τον πλέον εμφατικό τρόπο: με σημαίνοντες πολιτικούς να εμφανίζονται να παζαρεύουν την απόκτηση κυπριακής ιθαγένειας, για ανθρώπους που έχουν βαριές ποινές στην πλάτη τους.
Παρά δε τις αρχικές αντιδράσεις της Λευκωσίας και τις βιαστικές καταγγελίες για τον τρόπο με τον οποίο το αραβικό δίκτυο εξέθεσε την Κύπρο διεθνώς, το πρωί της Τρίτης συγκαλέστηκε έκτακτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου υπό τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, στην οποία αποφασίστηκε με συνοπτικές διαδικασίες η κατάργηση του επίμαχου Επενδυτικού Προγράμματος. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Κυριάκο Κούσιο, η απόφαση θα ισχύει από την 1η Νοεμβρίου και «βασίστηκε στις διαχρονικές αδυναμίες, αλλά και στην καταχρηστική εκμετάλλευση που έτυχαν οι πρόνοιες του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος».
«Η κυβέρνηση, μετά την ολοκλήρωση της έρευνας από τη διορισθείσα Επιτροπή από τον γενικό εισαγγελέα, και της έκδοσης των πορισμάτων, θα εξετάσει συνολικά την πολιτική ενθάρρυνσης για προσέλκυση ξένων επενδύσεων», προσέθεσε ο κ. Κούσιος. Σε ερώτηση για τα όσα δημοσιοποίησε ο Al Jazeera, o κ. Κούσιος είπε ότι «δεν θα ήθελα να προβώ σε οποιαδήποτε άλλη δήλωση επί του παρόντος».
Τι αποκάλυψε το βίντεο του Al Jazeera
Οπως σημείωσε ο «Φιλελεύθερος» της Κύπρου, στο ρεπορτάζ διάρκειας 57 λεπτών του Al Jazeera, εκτός από τον κ. Συλλούρη και τον κ. Τζιοβάνη, εμφανίζονται και δύο εργαζόμενοι στον Όμιλο Giovani (εταιρεία real estate που δραστηριοποιείται κυρίως στην περιοχή της Αμμοχώστου), καθώς και ο δικηγόρος Αντρέας Πιττάτζης, να συνομιλούν με «εκπροσώπους επενδυτών», οι οποίοι στην πραγματικότητα είναι δημοσιογράφοι που τους παγίδευσαν με κρυφές κάμερες.
Δημοσιογράφος του Al Jazeera παρουσιάστηκε ως εκπρόσωπος πάμπλουτου Κινέζου, ο οποίος ήθελε να επενδύσει στο νησί, προκειμένου να αποκτήσει το κυπριακό διαβατήριο. Το μόνο… πρόβλημα ήταν ότι ο υποψήφιος «επενδυτής» είχε καταδικαστεί σε επτά χρόνια φυλάκιση για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, κάτι που ο δημοσιογράφος του δικτύου το θέτει σε όλες τις συναντήσεις του.
Σύμφωνα με όσα ακούγονται στο βίντεο, ο κ. Συλλούρης φέρεται να προτείνει λύσεις που θα βοηθήσουν τον δήθεν πελάτη να παρακάμψει τα τυπικά εμπόδια, όπως να χρησιμοποιήσει άλλο όνομα, να τακτοποιηθεί η υπόθεση μέσω άλλου φιλικού κράτους ή να πολιτογραφηθεί η σύζυγός του. Εμφανίζεται επιπλέον να κανονίζει και κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον ενδιαφερόμενο ώστε να τα συζητήσουν από κοντά… «Μπορείς να του πεις ότι θα έχει –χωρίς να αναφέρεις το όνομά μου ή οποιουδήποτε άλλου– πλήρη υποστήριξη από την Κύπρο. Σε κάθε επίπεδο, πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, σε όλα ΟΚ», εμφανίζεται να λέει.
Οπως ανέφερε ο «Φιλελεύθερος», το όλο σκηνικό εκτυλίχθηκε στο σπίτι του κ. Τζιοβάνη στην επαρχία Αμμοχώστου, στο οποίο προσκλήθηκε και συμμετείχε και ο πρόεδρος της Βουλής, σε γεύμα γνωριμίας με τους «μεσολαβητές» του επενδυτή.
Οι κρυφές κάμερες καταγράφουν τη συνάντηση στο σπίτι του κ. Τζιοβάνη στην παρουσία του κ. Συλούρη. Οι εκπρόσωποι του επενδυτή ενημέρωσαν τους παρευρισκόμενους ότι πρόκειται για άνθρωπο που καταδικάστηκε στην Κίνα και σήμερα βρίσκεται στο Χονγκ Κονγκ.
Αν και αρχικά ο κ. Συλλούρης αναφέρει ότι πρέπει να προηγηθεί η σχετική έρευνα δέουσας επιμέλειας για να διαπιστωθεί αν ο εν λόγω «επενδυτής» είναι στα αρχεία της Europol, στη συνέχεια τους αναφέρει πως αν δεν καταστεί εφικτή η πολιτογράφηση στην Κύπρο, μπορεί να αξιοποιήσει τις γνωριμίες του με άλλους προέδρους ευρωπαϊκών κοινοβουλίων. «Μπορώ να κάνω κάτι για άλλη χώρα, ξέρω όλους τους προέδρους Κοινοβουλίων, δεν μιλώ για τη Σουηδία ή τη Δανία, όμως ξέρω της Μάλτας, της Λετονίας, της Σλοβενίας. Όμως, πρέπει να είμαι ξεκάθαρος, πρέπει να στείλει τα χρήματα εδώ», εμφανίζεται να δηλώνει.
Κάποια στιγμή, ο κ. Τζιοβάνης καλεί τον κ. Συλούρη, τον «εκπρόσωπο» του «επενδυτή» και τον διευθυντή του Ομίλου Τζιοβάνη, σε άλλο δωμάτιο.
Γίνεται μια συζήτηση για τα προβληματικά στοιχεία του επενδυτή, στη διάρκεια της οποίας καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το μοναδικό πρόβλημα που προκύπτει είναι μη αναγνώριση του διαβατηρίου του «επενδυτή» το οποίο είναι από το Χονγκ Κονγκ και απαιτεί όπως παρουσιαστεί το κινεζικό διαβατήριο.
Ακολούθως, ο κ. Συλλούρης, με ένα ποτήρι κρασί στο χέρι, φαίνεται να λέει στον «εκπρόσωπο» του επενδυτή «ας έλθει στην Κύπρο, να τον φιλοξενήσουμε για δύο μέρες, θα τον συναντήσω και θα του δώσω όποια βοήθεια χρειαστεί και στο μεταξύ, θα ελέγξουμε τις απαραίτητες πληροφορίες γι’ αυτόν και μετά θα κάνουμε το απαραίτητο πλάνο που θα ακολουθηθεί».
Εξίσου εκτεθειμένος είναι βεβαίως και ο ίδιος ο κ. Τζιοβάνης (κομμουνιστής βουλευτής αλλά και επιχειρηματίας του κατασκευαστικού κλάδου), ο οποίος περιγράφεται από έναν «πωλητή διαβατηρίων» που εμφανίζεται στο βίντεο ως άνθρωπος που δίνει λύσεις σε τέτοιες υποθέσεις. Ενας από τους συνεργάτες που ακούγεται επίσης, φέρεται να λέει πως το φαινόμενο παράκαμψης τέτοιων εμποδίων για τα «χρυσά διαβατήρια» είναι αρκετά συνηθισμένο στην Κύπρο. Μια χαρακτηριστική στιγμή του βίντεο είναι όταν ένας μεσολαβητής υπόσχεται στον δημοσιογράφο-εκπρόσωπο του Κινέζου ότι είναι δυνατή ακόμη και η αλλαγή ονόματος στο διαβατήριο –«of course! This is Cyprus», γελάει και τον χτυπά φιλικά στην πλάτη.
Παραιτήθηκε ο Τζιοβάνης
Επισήμως, η Λευκωσία αντέδρασε αρχικά διά του κυβερνητικού εκπροσώπου με μια κριτική περί Τύπου. Ο κ. Κούσιος υποστήριξε τη Δευτέρα ότι η πρόθεση του Al Jazeera ήταν να πλήξει την Κυπριακή Δημοκρατία κι αυτό «αποδεικνύεται», όπως είπε, από τη μέθοδο του ρεπορτάζ του. Υποστήριξε δε ότι ο πρόεδρος της Βουλής «παγιδεύτηκε» από τους δημοσιογράφους και διερωτήθηκε «αν είναι λογικό να καλέσει κάποιος, κάποιον σπίτι του και να τον παγιδεύει».
Το θέμα του κ. Τζιοβάνη προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στο ΑΚΕΛ και έγινε γνωστό ότι η τύχη του βουλευτή θα αποφασιζόταν στο Πολιτικό Γραφείο του κόμματος εντός της ημέρας. Ωστόσο ο κ. Τζιοβάνης πρόλαβε τους κομματικούς του συντρόφους και υπέβαλε παραίτηση.
«Υποβάλλω επίσης την παραίτησή μου από μέλος της ΚΕ του ΑΚΕΛ και από όλα τα Σώματα του κόμματος δίνοντας τη δυνατότητα στο Κόμμα μου να προχωρήσει με αποφασιστηκότητα στην πλήρη διερεύνηση και διαλεύκανση της υπόθεσης. Κοιτώντας στα μάτια όλους όσους με τίμησαν με τη ψήφο τους και τον κόσμο της Αριστεράς δηλώνω ξεκάθαρα ότι όλα τα στοιχεία είναι στη διάθεση των Αρχών. Είναι προτεραιότητα για μένα να λάμψει όλη η αλήθεια. Ουδέποτε τα αξιώματα ήταν για μένα αυτοσκοπός. Ουδέποτε η παραμονή σε θώκους υπήρξε για μένα εμμονή. Μοναδικός γνώμονας της πορείας μου ήταν πάντα με σκληρή δουλειά και ανθρωπιά η προσφορά στο συνάνθρωπο. Η δική μου παραίτηση από το βουλευτικό αξίωμα ας αποτελέσει την απαρχή για πλήρη διερεύνηση και απόδοση Δικαιοσύνης όλων των υποθέσεων που ταλανίζουν τον τόπο σε όλους ανεξαιρέτως τους πολιτικούς χώρους και όλα τα επίπεδα με την ίδια πολιτική ευθιξία και ίδια πολιτική βούληση», ανέφερε ο πρώην πια βουλευτής του ΑΚΕΛ.
Από την πλευρά του ο κ. Συλλουρής ζήτησε συγγνώμη «για τη δυσάρεστη εικόνα που πέρασε στον Κυπριακό λαό -και όχι μόνο- και την αναστάτωση που αυτή έχει προκαλέσει», ενώ ανακοίνωσε ότι από την προσεχή Δευτέρα θα απέχει από τα καθήκοντά του μέχρι να ολοκληρωθούν οι σχετικές έρευνες. Εκανε δε λόγο για σκηνοθετημένη και αποσπασματική εικόνα.
Σε κάθε περίπτωση η εσπευσμένη κατάργηση του Επενδυτικού Προγράμματος από τον ίδιο τον πρόεδρο της χώρας, δείχνει ότι ισχύει αυτό που λένε για τον καπνό και τη φωτιά…