Πέντε από τα ισχυρότερα κράτη του κόσμου συμφώνησαν ότι δεν πρέπει να γίνει ποτέ πυρηνικός πόλεμος, καθώς δεν θα οδηγήσει πουθενά παρά μόνο στην καταστροφή και κανείς δεν πρόκειται να ανακηρυχθεί νικητής.
Οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Γαλλία και η Βρετανία, όλα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, υπέγραψαν μία κοινή συνθήκη για να μειώσουν τον κίνδυνο πυρηνικού πολέμου και υποσχέθηκαν να ενισχύσουν τα μέτρα που λαμβάνουν για να αποτρέψουν «τη μη εξουσιοδοτημένη ή αθέλητη χρήση πυρηνικών όπλων».
Πρόκειται, όπως σημειώνει ο Guardian, για μία σπάνια επίδειξη ομοφωνίας σε μία περίοδο παγκόσμιας έντασης ανάμεσα στη Ρωσία, την Κίνα και τη Δύση. Η συμφωνία αποτελεί την ανανέωση της δέσμευσης των ισχυρών να αποφύγουν οποιαδήποτε σύγκρουση που μπορεί να μετατραπεί σε πυρηνική καταστροφή.
Οι πέντε χώρες θεωρούν «την αποφυγή πολέμου μεταξύ κρατών που διαθέτουν πυρηνικά όπλα και τη μείωση των στρατηγικών κινδύνων ως πρωταρχικές ευθύνες τους» και επιβεβαιώνουν πως τα πυρηνικά τους όπλα δεν στοχεύουν «ο ένας τον άλλον», όπως αναφέρεται στην κοινή τους ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα.
«Σκοπεύουμε να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε περαιτέρω τα εθνικά μας μέτρα για να εμποδιστεί η μη εγκεκριμένη και άσκοπη χρήση πυρηνικών όπλων. Επαναλαμβάνουμε την ισχύ των προηγούμενων ανακοινώσεών μας για τη μη στόχευση ο ένας στον άλλον, σε κανένα κράτος», αναφέρει η ανακοίνωση που εμφανίστηκε στους ιστότοπους του Κρεμλίνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
«Επιβεβαιώνουμε ότι ένας πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν πρέπει ποτέ να διεξαχθεί. Η χρήση πυρηνικών θα είχε τεράστιες συνέπειες και επιβεβαιώνουμε επίσης ότι τα πυρηνικά όπλα -για όσο συνεχίζουν να υπάρχουν- θα πρέπει να εξυπηρετούν αμυντικούς σκοπούς, να αποτρέπουν την επιθετικότητα και τον πόλεμο. Πιστεύουμε έντονα ότι η περαιτέρω επέκταση τέτοιων όπλων, πρέπει να αποφευχθεί», κατέληξε η ανακοίνωση.
Σύμφωνα με αμερικανό αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη διήρκεσαν πολλούς μήνες στους οποίους έγιναν πολλές συναντήσεις ανάμεσα στους εκπροσώπους των πέντε κρατών, παρά τις εντάσεις σε άλλα επίπεδα.
Παρόμοια συνθήκη είχαν υπογράψει ο Ρόναλντ Ρέιγκαν και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, το 1985, στη συνάντηση κορυφής στη Γενεύη.
Βέβαια, τότε οι πέντε χώρες είχαν συμφωνήσει ότι θα προχωρήσουν σε πυρηνικό αφοπλισμό και ότι τα υπόλοιπα κράτη δεν θα προμηθευτούν πυρηνικά όπλα. Η συμφωνία έπρεπε να αναθεωρηθεί το 2020, αλλά αναβλήθηκε λόγω κορονοϊού, ενώ ο αφοπλισμός όχι μόνο έχει καθυστερήσει, αλλά το πυρηνικό οπλοστάσιο κάποιων χωρών έχει αυξηθεί.
Παρομοίως , καμία από τις χώρες που διαθέτει πυρηνικά όπλα και δεν έχει υπογράψει τη συνθήκη -Ισραήλ, Ινδία, Πακιστάν και Βόρεια Κορέα- δεν δείχνουν να έχουν τη διάθεση να μειώσουν το πυρηνικό τους οπλοστάσιο, ενώ η κατάρρευση των συνομιλιών με το Ιράν, δυσκόλεψαν κι άλλο την κατάσταση.
Ο κινέζος υπουργός Εξωτερικών Μα Ζαοσού χαιρέτισε την νέα συνθήκη ως ιδιαίτερα θετικό γεγονός, «που θα αυξήσει την αμοιβαία εμπιστοσύνη και θα αντικαταστήσει τον ανταγωνισμό ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις, με τη συνεργασία και τον συντονισμό».
Η Γαλλία είχε εκφράσει αντιρρήσεις για προηγούμενα κείμενα, πριν συμφωνήσει στο τελικό, καθώς η αρχή της είναι ότι θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, ως «τελευταία προειδοποίηση», για να αποτρέψει επίθεση εναντίον της, ή εναντίον χώρας που στηρίζει τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον της.
Το τελικό κείμενο αναφέρει ότι «τα πυρηνικά όπλα, για όσο συνεχίσουν να υπάρχουν, θα πρέπει να υπηρετούν αμυντικούς σκοπούς, να αποτρέπουν την επιθετικότητα και τον πόλεμο».
Οι πυρηνικές δυνάμεις υπογράμμισαν την επιθυμία «να εργαστούν με όλα τα κράτη για τη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος πιο ευνοϊκού για την πρόοδο στον αφοπλισμό με απώτερο στόχο έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα με αμείωτη ασφάλεια για όλους».
Δεσμεύθηκαν να «συνεχίζουν να αναζητούν διμερείς και πολύπλευρες διπλωματικές προσεγγίσεις, για την αποφυγή στρατιωτικών συγκρούσεων, να ενισχύσουν τη σταθερότητα και την προβλεψιμότητα, να αυξηθεί η αμοιβαία κατανόηση και εμπιστοσύνη και να αποφευχθεί ένας “αγώνας” εξοπλισμών που δεν θα ωφελούσε κανέναν και θα τους έβαζε όλους σε κίνδυνο.
Ειδικοί αναλυτές, εξέφρασαν την έκπληξή τους για το γεγονός ότι παρά τις διεθνείς εντάσεις, τα πέντε κράτη κατάφεραν να συμφωνήσουν μεταξύ τους, και τόνισαν ότι η συμφωνία είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά τόνισαν ότι δεν αρκεί για να αποτρέψει έναν πυρηνικό πόλεμο.