Ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Τρίτης (ώρα Ελλάδος, μεσημέρι στην Κίνα και αργά νύχτα της Δευτέρας στις ΗΠΑ) η… ψηφιακή σύνοδος κορυφής του Τζο Μπάιντεν και του Σι Τζινπίνγκ, με τον αμερικανό πρόεδρο να επισημαίνει πως είναι ανάγκη να υπάρξουν εγγυήσεις ότι ο ανταγωνισμός των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου δεν θα εκτραπεί σε «σύγκρουση» και τον κινέζο ομόλογό του να καλεί σε καλύτερη «επικοινωνία» των δυο πλευρών.
Ο Τζο Μπάιντεν επέμεινε στο ότι «ο ανταγωνισμός των δύο χωρών δεν πρέπει να μεταμορφωθεί σε σύγκρουση, εσκεμμένη ή όχι» και ότι οι δύο ηγέτες έχουν καθήκον να το εγγυηθούν.
«Η Κίνα και οι ΗΠΑ πρέπει να βελτιώσουν την επικοινωνία και τη συνεργασία τους», έκρινε από την πλευρά του ο Σι Τζινπίνγκ, καλώντας σε «ειρηνική συνύπαρξη».
Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν αρχικά κάποια θερμά λόγια, με τον κινέζο ηγέτη να δηλώνει ευτυχής που ξαναβλέπει τον αμερικανό πρόεδρο, που χαρακτήρισε παλιό φίλο, και με τον ένοικο του Λευκού Οίκου να εκφράζει την ελπίδα του πως την επόμενη φορά οι αρχηγοί των δύο κρατών θα τα πουν πρόσωπο με πρόσωπο.
«Ίσως θα έπρεπε να αρχίσω πιο επίσημα, αν κι εσύ κι εγώ δεν ήμασταν ποτέ τόσο τυπολάτρες μεταξύ μας», είπε χαρακτηριστικά ο Τζο Μπάιντεν.
Επαναλαμβάνοντας γνωστές θέσεις του, ο Σι Τζινπίνγκ υπογράμμισε πως χρειάζεται υγιής και σταθερή σχέση των δύο χωρών για να αντιμετωπιστούν παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η κλιματική κρίση και η πανδημία του νέου κορονοϊού, ενώ εξέφρασε από την πλευρά του την ελπίδα πως οι δύο ηγέτες θα μπορέσουν να συνεργαστούν για να καθοδηγήσουν τη διμερή σχέση σε θετική κατεύθυνση.
«Είμαι διατεθειμένος να συνεργαστώ μαζί σου», διαβεβαίωσε.
Η συζήτηση των ηγετών, άρχισε στις 19:45 ώρα Ουάσινγκτον (02:45 ώρα Ελλάδoς), με φόντο τη συνεχιζόμενη κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Πεκίνου για σειρά ζητημάτων, από την Ταϊβάν και τα ανθρώπινα δικαιώματα ως το εμπόριο κ.λπ. Ο τόνος μπορεί να άλλαξε σε σύγκριση με την περίοδο του Ντόναλντ Τραμπ, η διμερής σχέση όμως παραμένει τεταμένη.
Αιχμές για την Ταϊβάν
Αλλωστε και μεταξύ των δύο «παλιών φίλων» υπήρξαν διαφωνίες ή και προειδοποιήσεις εκατέρωθεν.
Το BBC ξεχώρισε την παρατήρηση του Μπάιντεν προς τον Σι Τζινπίνγκ ότι οι ΗΠΑ «εναντιώνονται σθεναρά στις μονομερείς προσπάθειες» (της Κίνας) να αλλάξει το καθεστώς ή να υπονομευτεί η κατάσταση στην Ταϊβάν.
Από την πλευρά του, σύμφωνα με την επίσημη γραμμή της κινεζικής ενημέρωσης, ο Σι Τζινπίνγκ προειδοποίησε τον Τζο Μπάιντεν ότι η υποστήριξή του στην ανεξαρτησία της Ταϊβάν –την οποία η Κίνα θεωρεί επαρχία που έχει αποσκιρτήσει– είναι «σαν να παίζεις με τη φωτιά… και αυτοί που παίζουν με τη φωτιά καίγονται».
Ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι επ’ αυτού ο πρόεδρος Μπάιντεν «υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν πιστές στην πολιτική της “Μίας Κίνας”, αλλά εναντιώνονται σε οποιαδήποτε μονομερή ενέργεια που θα απειλήσει τη σταθερότητα στα στενά της Ταϊβάν».
Η πολιτική της «Μίας Κίνας» αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο των σινοαμερικανικών σχέσεων. Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν και έχουν επίσημα σχέσεις με το Πεκίνο και όχι με τη νήσο της Ταϊβάν, την οποία η Κίνα θεωρεί επαρχία που εν ευθέτω χρόνο θα επανενωθεί με την ηπειρωτική χώρα.
Ωστόσο οι ΗΠΑ εμμένουν στην πολυσυζητημένη Taiwan Relations Act, την πράξη νομοθετικού περιεχομένου που είχε περάσει το Κογκρέσο το 1979, η οποία τόνιζε ότι η Ουάσινγκτον οφείλουν να βοηθήσουν την Ταϊβαν σε περίπτωση επίθεσης.
Και τον περασμένο μήνα, σε μια ασυνήθιστη επί του θέματος συγκεκριμενοποίηση της αμερικανικής πολιτικής, ο Μπάιντεν δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα υπερασπιστούν την Ταϊβάν αν η Κίνα επιτεθεί στο νησί. Οπως σημείωσε το BBC, έως τώρα οι ΗΠΑ ήταν ασαφείς ως προς τις προθέσεις τους, όμως η δήλωση Μπάιντεν ήταν κάτι παραπάνω από σαφής…