Εχοντας μία περίεργη αντίληψη του συνεργάζεσθαι με συμμάχους και φίλους, τουλάχιστον στο εμπορικό πεδίο, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χρησιμοποιεί τη συγκυρία (τις αποφάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου) για να επιβάλει επιλεκτικά δασμούς επί δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα αλλά όχι σε ενιαίο πλαίσιο για όλες τις χώρες της Ενωσης. Διαλέγει, λοιπόν, τις χώρες που θα «τιμωρήσει» ώστε να ενσπείρει «ζιζάνια» μέσα στην ΕΕ.
Πατώντας στο γεγονός ότι οι Γαλλία-Βρετανία- Ισπανία-Γερμανία εμπλέκονται ως κατασκευάστριες στην υπόθεση της Airbus, ο Τραμπ αποφάσισε ότι η δασμολογική «τιμωρία» τους (+25% στα τρόφιμά τους) πρέπει να γίνει αισθητή και ως αντιδιαστολή προς τις χώρες της ΕΕ οι οποίες δεν εμπλέκονται στην υπόθεση της αεροναυπηγικής βιομηχανίας. Παρά ταύτα, το δασμολογικό καπέλο +25% δεν το γλιτώνουν και ορισμένα προϊόντα άλλων χωρών της Ενωσης.
Η επιβάρυνση των ευρωπαϊκών εξαγωγών ερμηνεύεται από την Corriere della Sera ως εφαρμογή της κλασικής συνταγής εξουσίας «διαίρει και βασίλευε»: «Το ιταλικό κρασί τη γλιτώνει, το γαλλικό, το γερμανικό και το ισπανικό όχι. Το ιταλικό λάδι δεν επιβαρύνεται, αλλά επιβαρύνεται το ισπανικό. Για τον Τραμπ, και στο εμπορικό πεδίο, ακόμη και οι συμμαχικές χώρες είναι εχθροί».
H ιταλική εφημερίδα επισημαίνει και ορισμένες παραδοξότητες που αφορούν τις λίστες με τα επιβαρυνόμενα ιταλικά προϊόντα. Αν και η βουβαλίσια μοτσαρέλα δεν πλήττεται, το παρμιτζάνο το πεκορίνο και το προβολόνε εισπράττουν νέους δασμούς. Μπορεί το προσούτο κρούντο να τη γλιτώνει, όχι όμως και το προσούτο κότο! Στο οινόπνευμα ηδύποτα και απεριτίφ τύπου Campari εξισώνονται δασμολογικά με τα σκοτσέζικα και ιρλανδικά αποστάγματα. Το γαλλικό κρασί τιμωρείται, όχι όμως και η γαλλική σαμπάνια! Αυτά τα πράγματα έχουν λογική;
Ενα από τα παράδοξα, πάντως, έχει λογική: η ευρωπαϊκή αεροναυπηγική βιομηχανία –δηλαδή ο πυρήνας της υπόθεσης, η ίδια Airbus- δασμολογείται ελαφρύτερα από τα τρόφιμα (με ένα ήπιο +10%) επειδή έχει χτίσει ένα εργοστάσιο στην Αλαμπάμα και απασχολεί περισσότερους από 200.000 Αμερικανούς ως προσωπικό…
Οι Ιταλοί στέκονται στο +25% με κάποια ανακούφιση, καθώς σκέφτηκαν ότι ισχύει και εδώ το αρχαίο ρητό «το μη χείρον βέλτιστον»: «Σε σύγκριση με το τρομακτικό αρχικό σενάριο των δασμολογήσεων μέχρι και 100% -ένας διπλασιασμός της τιμής που θα σκότωνε τη ζήτηση αυτών των προϊόντων στην Αμερική-, ο δασμός που τελικά αποφασίστηκε θα επηρεάσει μεν την κατανάλωση, αλλά δεν θα εξαφανίσει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές από την αγορά».
Οι ελληνικές εξαγωγές
Και με τις ελληνικές εξαγωγές τι γίνεται; Θα επιζήσουν στην αμερικανική αγορά;
Ευτυχώς, οι πρόσθετοι αμερικανικοί δασμοί δεν επιβάλλονται στο ελληνικό ελαιόλαδο και στις επιτραπέζιες ελιές – σε δύο προϊόντα, δηλαδή, που ως εξαγωγές στις ΗΠΑ αξίζουν περί τα 175 εκατ. ευρώ (2018). Ετσι επικρατεί σχετική ικανοποίηση.
Τα «σπασμένα τα πληρώνουν» όμως τα κονσερβαρισμένα ελληνικά ροδάκινα, και ορισμένα γαλακτοκομικά όπως το τυρί φέτα (με υψηλές εξαγωγές στις ΗΠΑ) και το γιαούρτι (με ελάχιστες εξαγωγές στις ΗΠΑ). Τα παραπάνω προϊόντα βρίσκονται στη λίστα των Αμερικανών ως υποψήφια θύματα των νέων δασμών.
Αναμένεται η ανταπόδοση
Τα αντίποινα της Ευρώπης στα δασμολογικά καπέλα του Τραμπ αναμένονται σε εννέα μήνες από σήμερα. Τότε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου θα εξετάσει την υπόθεση των αμερικανικών χρηματοδοτήσεων προς την εταιρεία Boeing (η αντίστοιχη υπόθεση με αυτήν της Airbus) και αναμένεται να επιβάλει κυρώσεις. Είναι βέβαιον ότι θα τις ακολουθήσουν ευρωπαϊκές δασμολογήσεις των αμερικανικών εξαγωγών προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.