Βαθαίνει η κρίση στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης με την Κίνα μετά την… ανταλλαγή κυρώσεων μεταξύ τους για την κακομεταχείριση της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων από τις αρχές του Πεκίνου.
Ο πρεσβευτής της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Κίνα, Νικολά Σαπουί, εκλήθη στο υπουργείο Εξωτερικών της χώρας για να του επιδοθεί «επίσημη διαμαρτυρία» για τις κυρώσεις που επέβαλαν οι Βρυξέλλες σε κινέζους αξιωματούχους.
Οι κινέζοι αξιωματούχοι μπήκαν στο στόχαστρο της ΕΕ διότι κρίθηκε πως ενέχονται σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος των μειονοτικών μουσουλμάνων Ουιγούρων στην επαρχία Σιντζιάνγκ.
Σε ανακοίνωσή της, η κινεζική διπλωματία ανέφερε πως ο υφυπουργός Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ τόνισε στον Σαπουί ότι «η ΕΕ πρέπει να αναγνωρίσει πόσο σοβαρό είναι το σφάλμα που διέπραξε και να το διορθώσει» για να μην χειροτερέψουν και άλλοι οι σχέσεις με την Κίνα.
«Η απόφαση αυτή που δεν στηρίζεται σε τίποτε άλλο εκτός από ψέματα και παραπληροφόρηση, αγνοεί και παραμορφώνει τα γεγονότα», ανακοίνωσε το κινεζικό υπουργείο, προσθέτοντας ότι πρόκειται για «κατάφωρη παραβίαση» των εσωτερικών υποθέσεων της Κίνας.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση επέβαλε κυρώσεις κατά τεσσάρων κινέζων αξιωματούχων και ενός κρατικού οικονομικού και παραστρατιωτικού οργανισμού. Είναι η πρώτη δέσμη ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά του Πεκίνου από το 1989.
Οι αποφάσεις ελήφθησαν κατά την έναρξη της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις Βρυξέλλες.
Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις αφορούν ταξιδιωτική απαγόρευση και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων κατά του Τσεν Μινγκουό, διευθυντή του γραφείου Δημόσιας Ασφάλειας της Σιντζιάνγκ, καθώς και κατά των υψηλόβαθμων κινέζων αξιωματούχων Γουάνγκ Μινγκσάν και Γουάνγκ Τζουντσένγκ. Ο πρώην κυβερνήτης της επαρχίας Σιντζιάνγκ Ζου Χαϊλούν έγινε επίσης στόχος των ευρωπαϊκών κυρώσεων.
Κυρώσεις επιβλήθηκαν και κατά του Σώματος Παραγωγής και Κατασκευών του γραφείου Δημόσιας Ασφάλειας της Σιντζιάνγκ, ενός κρατικού οικονομικού και παραστρατιωτικού οργανισμού που ασχολείται με την διοίκηση της επαρχίας Σιντζιάνγκ χωριστά από την αυτόνομη διοίκηση. Το όργανο αναφέρεται απευθείας στο Πεκίνο.
Κυρώσεις και για το πραξικόπημα στη Μιανμάρ
Παράλληλα, η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις κατά του επικεφαλής της στρατιωτικής χούντας στην Μιανμάρ, στρατηγού Μιν Αουνγκ Χλάινγκ, εννέα υψηλόβαθμων αξιωματικών του στρατού για την καταστολή που εφαρμόζεται στην χώρα μετά το πραξικόπημα της 1η Φεβρουαρίου και κατά του προέδρου της εκλογικής επιτροπής για την ακύρωση του εκλογικού αποτελέσματος.
Οι κυρώσεις συνίστανται σε ταξιδιωτική απαγόρευση και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Σε ό,τι αφορά την Μιανμάρ, οι υπουργοί Εξωτερικών προειδοποιούν ότι η ΕΕ θα εξετάσει και άλλες στρατηγικές επιλογές, περιλαμβανομένων περιοριστικών μέτρων κατά οικονομικών οργανισμών που ελέγχονται από τον βιρμανικό στρατό.
Η ΕΕ διατήρησε παράλληλα το εμπάργκο όπλων και εξοπλισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις επιχειρήσεις καταστολής και αποφάσισε απαγόρευση εξαγωγών εξοπλισμού παρακολούθησης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον στρατό ή την αστυνομία.
Δεκατέσσερις βιρμανοί στρατιωτικοί και αστυνομικοί έχουν γίνει στόχος ευρωπαϊκών κυρώσεων από το 2019 για τις διώξεις κατά της μουσουλμανικής μειονότητας των Ροχίνγκια.
Πλέον η λίστα των προσώπων που έχουν γίνει στόχος κυρώσεων αριθμεί 25 άτομα.
Αντίποινα από την Κίνα
Λίγη ώρα αργότερα, η Κίνα ανακοίνωσε την επιβολή κυρώσεων κατά 10 Ευρωπαίων, ανάμεσά τους βουλευτές και πανεπιστημιακοί, και κατά τεσσάρων οργανισμών, σε αντίποινα για τις κυρώσεις της ΕΕ.
Μεταξύ των 10 προσώπων, είναι ο γάλλος ευρωβουλευτής Ραφαέλ Γκλυξμάν, ο γερμανός ευρωβουλευτής Ράινχαρντ Μπυτικόφερ, πρόεδρος της αντιπροσωπείας για τις σχέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την Κίνα και ο γερμανός ερευνητής Αντριαν Ζεντς, οι εκθέσεις του οποίου για την τύχη των Ουιγούρων στην επαρχία Σιντζιάνγκ προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του Πεκίνου.
Περισσότερο από ένα εκατομμύριο Ουιγούροι και άλλες μουσουλμανικές μειονότητες της επαρχίας Σιντζιάνγκ της Κίνας κρατούνται ή κρατήθηκαν σε στρατόπεδα στην περιοχή, όπου οι αρχές του Πεκίνου επέβαλαν αναγκαστική στείρωση σε γυναίκες και καταναγκαστική εργασία, σύμφωνα με τα στοιχεία σειράς εκθέσεων και ερευνών, καθώς και πολυάριθμες μαρτυρίες
Σύμφωνα με το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών, τα πρόσωπα αυτά και οι οικογένειές τους δεν μπορούν να εισέλθουν στο έδαφος της ηπειρωτικής Κίνας, του Χονγκ Κονγκ και του Μακάου, ενώ οι επιχειρήσεις και οι θεσμοί που συνδέονται μαζί τους δεν μπορούν να επιχειρούν στην Κίνα.
Η Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης και η υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περιλαμβάνονται επίσης στους τέσσερις οργανισμούς που έγιναν στόχος των κινεζικών μέτρων αντιποίνων.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ τις χαρακτήρισε «λυπηρές και απαράδεκτες» και τόνισε ότι «δεν θα αλλάξουν τίποτα όσον αφορά την αποφασιστικότητα της ΕΕ να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Νέες κυρώσεις από Βρετανία και ΗΠΑ κατά Κίνας
Ακολουθώντας το παράδειγμα της ΕΕ και του Καναδά, η Βρετανία και οι ΗΠΑ επέβαλαν με τη σειρά τους νέες κυρώσεις σε κινέζους αξιωματούχους, για τον ρόλο τους στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην επαρχία Σιντζιάνγκ και ιδίως εναντίον των Ουιγούρων.
Οι βρετανικές κυρώσεις αφορούν τέσσερις υψηλόβαθμους κινέζους αξιωματούχους καθώς και έναν δημόσιο οργανισμό, αρμόδιο για την ασφάλεια σε ορισμένες ζώνες της Σιντζιάνγκ. Μεταξύ άλλων απαγορεύεται η είσοδος των προσώπων αυτών στη Βρετανία, ενώ παγώνουν και τυχόν περιουσιακά στοιχεία που διαθέτουν στο βρετανικό έδαφος, ανακοίνωσε ο υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ, προειδοποιώντας το Πεκίνο ότι η διεθνής κοινότητα «δεν θα κλείσει τα μάτια» απέναντι σε αυτές τις «σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις».
Αναφερόμενος στην αντιμετώπιση των Ουιγούρων από το Πεκίνο, ο Ράαμπ είπε ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη «μαζική κράτηση μιας εθνοτικής ή θρησκευτικής ομάδας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους επέβαλαν κυρώσεις σε βάρος δύο κινέζων αξιωματούχων για τον ρόλο τους στις «σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στη Σιντζιάνγκ. Σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, οι Ουάνγκ Τζουνζένγκ και Τσεν Μινγκούο συνδέονται με αυτές τις «σοβαρές παραβιάσεις», όπως είναι «οι αυθαίρετες κρατήσεις και η κακομεταχείριση» των μουσουλμάνων Ουιγούρων.
Οι αμερικανικές κυρώσεις «συμπληρώνουν» εκείνες που επέβαλαν η ΕΕ και ο Καναδάς, ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών, που είναι αρμόδιο για την επιβολή κυρώσεων.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι είπε ότι η αμερικανική κυβέρνηση μελετά τα επόμενα βήματά της, σημειώνοντας ότι δεν μπορεί να αποκλείσει την επιβολή και νέων κυρώσεων στην Κίνα.
Κόντρα και της Γαλλίας με την Κίνα
Σε μία ακόμα εξέλιξη, ο πρεσβευτής της Κίνας στο Παρίσι εκλήθη στο γαλλικό υπουργείο Εσωτερικών για τις «απαράδεκτες» δηλώσεις κατά ενός ανεξάρτητου γάλλου ερευνητή, ο οποίος θεωρήθηκε από την Κίνα «ιδιαιτέρως επικριτικός» απέναντι στο Πεκίνο όταν κατήγγειλε τις κινεζικές πιέσεις κατά γάλλων βουλευτών που προτίθενται να επισκεφθούν την Ταϊβάν.
Ο Αντουάν Μποντάζ, ερευνητής της Fondation pour la recherche stratégique (FRS), χαρακτηρίσθηκε «αλήτης» σε tweet που αναρτήθηκε την Παρασκευή στον επίσημο λογαριασμό της κινεζικής πρεσβείας στο Παρίσι.
«Στις σχέσεις μας με την Κίνα, δεν υπάρχει χώρος για ύβρεις και απόπειρες εκφοβισμού κατά βουλευτών της Γαλλικής Δημοκρατίας και ερευνητών. Υπερασπιζόμαστε όσους ενσαρκώνουν την ελευθερία της έκφρασης και την δημοκρατία. Πάντα και παντού», απάντησε οι υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.
«Οι δηλώσεις της πρεσβείας της πρεσβείας της Κίνας στην Γαλλία και οι ενέργειες κατά βουλευτών, ερευνητών και ευρωπαίων διπλωματών είναι απαράδεκτες. Ζήτησα να κληθεί ο πρεσβευτής της Κίνας για να του γίνει αυστηρή υπενθύμιση των μηνυμάτων αυτών».
Το Σαββατοκύριακο, ο Αντουάν Μποντάζ είχε αναφερθεί στην «αίσθηση πλήρους ατιμωρησίας και θρασείας ρητορικής» της κινεζικής διπλωματίας στο εξωτερικό.