Το 1968 ο ρουμάνος προπονητής της ενόργανης Μπέλα Κάρολι είδε ένα εξάχρονο κορίτσι να κάνει τροχό στην αυλή του σχολείου. Εψαξε όλες τις τάξεις μέχρι να το βρει και να το πάρει μαζί του για προπόνηση.
Οκτώ χρόνια αργότερα, η Νάντια Κομανέτσι άφησε άφωνους κριτές και θεατές στο Μόντρεαλ, σκοράροντας μόνο 10ρια στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ομως, αυτή η πορεία προς την κορυφή είχε μία πολύ σκοτεινή πλευρά, που κατά καιρούς έχει βγει στην επιφάνεια, και ένα νέο βιβλίο στη Ρουμανία εξακολουθεί να ρίχνει φως σε άγνωστες πτυχές της. Κάτι που μάλιστα αποκτά καινούργιο νόημα στην εποχή που και αθλητές και αθλήτριες της ενόργανης στην Ελλάδα καταγγέλλουν ψυχολογική και σωματική κακοποίηση από προπονητές και παράγοντες.
Το βιβλίο του Στετζαρέλ Ολάρου, με τίτλο «Η Κομανέτσι και η Σεκουριτάτε» (η μυστική αστυνομία, α λα Στάζι, του Τσαουσέσκου), που κυκλοφόρησε στη Ρουμανία, περιγράφει την κακοποίηση που υπέστη η κορυφαία γυμνάστρια και συναθλήτριές της από τον Κάρολι και τη σύζυγό του, Μάρτα.
Το 1981 το ζεύγος αυτομόλησε στις ΗΠΑ, όπου δημιούργησε μια αντίστοιχη προπονητική ακαδημία στο Τέξας, «παράγοντας» νέες ολυμπιονίκες. Και στις ΗΠΑ, έχουν κατηγορηθεί για κακοποίηση και εκκρεμούν μηνύσεις εναντίον τους. Οι ίδιοι αρνούνται τις κατηγορίες. Η ομοσπονδία της γυμναστικής πάντως απαγόρευσε την πώληση των εγκατάστασεών τους, καθώς εκεί εργαζόταν ο Λάρι Νάσαρ, πρώην αθλίατρος της εθνικής ομάδας ενόργανης γυμναστικής των ΗΠΑ, ο οποίος εκτίει ισόβια ποινή φυλάκισης για σεξουαλική κακοποίηση εκατοντάδων αθλητριών.
Στο νέο βιβλίο του, ο Ολάρου συμπεριέλαβε έγγραφα από τη Σεκουριτάτε, που παρακολουθούσε στενά την πορεία της εθνικής ομάδας ενόργανης γυμναστικής της Ρουμανίας, αφού θεωρούσε ότι έπαιζε σημαντικό ρόλο στην προπαγάνδα του κομμουνιστικού καθεστώτος. Για τους σκοπούς αυτής της παρακολούθησης χρησιμοποιούσε πληροφοριοδότες και «κοριούς» σε τηλέφωνα, κατά τις προσφιλείς πρακτικές της. Βάσει αυτών των εγγράφων και της δικής του έρευνας, ο συγγραφέας γράφει ότι το ζεύγος Κάρολι κακοποιούσε σωματικά και ψυχολογικά νεαρές αθλήτριες ήδη από τη δεκαετία του ’60.
Οι Κάρολι φέρεται να χτυπούσαν, να κακοποιούσαν λεκτικά και να υπέβαλαν τις νεαρές κοπέλες στα μαρτύρια της πείνας και της δίψας στις «προπονητικές κατασκηνώσεις» τους. Επίσης, υπάρχουν αναφορές ότι είχαν αρνηθεί πρόσβαση σε γιατρό στις αθλήτριες που χρειάζονταν ιατρική βοήθεια. Η Κομανέτσι, λόγω του στάτους της, υπέφερε λιγότερο από άλλες αθλήτριες, όμως και αυτήν, όπως είχε δηλώσει σε αδημοσίευτη συνέντευξη το 1977, τη χαστούκιζαν και περνούσε μέχρι και τρεις ημέρες νηστική.
Στο βιβλίο του, ο Ολάρου γράφει ότι ακόμα και οι μυστικοί αστυνομικοί μερικές φορές σοκάρονταν από την άσχημη μεταχείριση που επιφύλασσαν ο Μπέλα και η Μάρτα στα κορίτσια που προπονούσαν. Πολλαπλές μαρτυρίες κάνουν λόγο για ατμόσφαιρα τρόμου και βαναυσότητας. Το 1974, δύο χρόνια πριν από τον θρίαμβο της Κομανέτσι στο Μοντρεάλ, ένας πληροφοριοδότης έγραφε: «Χτύπησαν τα κορίτσια μέχρι που μάτωσαν οι μύτες τους και τις τιμώρησαν με σωματικές ασκήσεις μέχρι το σημείο της εξάντλησης».
«Το να στερούν τροφή από τις αθλήτριες ήταν συνηθισμένη πρακτική τους», γράφει χαρακτηριστικά ο Ολάρου. «Τα κορίτσια έτρωγαν οδοντόκρεμα τη νύχτα πριν πέσουν για ύπνο, τόσο πεινασμένα ένιωθαν. Σε ορισμένες περιπτώσεις συζητούσαν για το ενδεχόμενο να πιουν νερό κρυφά από το καζανάκι της τουαλέτας, επειδή συχνά δεν τις άφηναν να πιουν ούτε νερό. Μερικές κατέληξαν με βουλιμία. Εγιναν εξπέρ στο να κλέβουν τρόφιμα, τα οποία έκρυβαν σε μέρη όπου κανείς δεν θα σκεφτόταν να ψάξει, όπως το στρίφωμα μιας κουρτίνας», συμπληρώνει ο ιστορικός. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Κάρολι προσέβαλε επίσης διαρκώς τα κορίτσια, αποκαλώντας τες «χοντρο-αγελάδες» και «γουρούνια», μπροστά σε κόσμο.
Εγγραφα της μυστικής αστυνομίας περιγράφουν περιστατικά κατά τα οποία ο Κάρολι απολάμβανε γεύματα με μπριζόλες και τηγανητές πατάτες μπροστά στα υποσιτισμένα κορίτσια.
Ερωτηθείσα από τους Times για τους νέους ισχυρισμούς εις βάρος του πρώην προπονητή της, η 59χρονη σήμερα Κομανέτσι, που ζει στην Οκλαχόμα των ΗΠΑ, απάντησε: «Είχα ενημερωθεί για το εγχείρημα του Ολάρου και την έρευνά του στα αρχεία και τους πληροφοριοδότες της μυστικής αστυνομίας. Του είπα ότι όλες οι αναμνήσεις μου βρίσκονται στο βιβλίο που είχα γράψει, “Επιστολές σε μια νεαρή αθλήτρια”. Δεν έχω τίποτε άλλο να προσθέσω. Η ζωή συνεχίζεται».
Πάντως, στη γραπτή δήλωση που απέστειλε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο 78χρονος Κάρολι, δεν φαίνεται ούτε να αρνείται τις νέες κατηγορίες ούτε να απαντά σε αυτές: «Δεν ικανοποιούμαι ποτέ. Τίποτε δεν είναι ποτέ αρκετό για εμένα. Οι αθλήτριές μου είναι οι καλύτερα προετοιμασμένες στον κόσμο. Και κερδίζουν. Μόνο αυτό μετράει», είπε.