Καθώς τα κουνούπια άρχισαν να εμφανίζονται σε όλη την Ελλάδα, το ερώτημα για το αν ο κορονοϊός μπορεί να μεταδοθεί από το τσίμπημά τους, γίνεται ακόμη πιο συχνό.
Η ανησυχία είναι φυσιολογική, καθώς τα κουνούπια είναι φορείς ιών που μεταδίδονται στον άνθρωπο, αρκετοί από αυτούς είναι θανατηφόροι, όπως για παράδειγμα η ελονοσία, που σκοτώνει μισό εκατομμύριο ανθρώπους κάθε χρόνο.
Αρα, είναι εύκολο να σκεφτεί κάποιος ότι τα κουνούπια είναι «μικροσκοπικές ιπτάμενες σύριγγες» που μεταφέρουν σταγονίδια μολυσμένου αίματος από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Η απάντηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι ξεκάθαρη, αλλά όχι απόλυτη. «Ο νέος κορονοϊός ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να μεταδοθεί μέσω τσιμπήματος κουνουπιών» αναφέρει σε ανακοίνωσή του.
Λίγο πιο κάτω, διευκρινίζεται το «μέχρι σήμερα», ότι δηλαδή καθώς ο ιός είναι καινούργιος, δεν υπάρχουν πληροφορίες, ούτε δεδομένα που να δείχνουν ότι ο SARS-CoV-2 μπορεί να μεταδοθεί από τα κουνούπια.
Ο νέος κορονοϊός είναι ένας αναπνευστικός ιός, ο οποίος εξαπλώνεται κυρίως μέσω σταγονιδίων που δημιουργούνται όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται, ή μέσω σταγονιδίων σάλιου, ή εκκρίσεων από τη μύτη, καταλήγει η ανακοίνωση.
Το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) εξηγεί επίσης ότι «τα κουνούπια και τα τσιμπούρια δεν μπορούν να μεταδώσουν όλους τους τύπους ιών».
Αυτή τη στιγμή, δεν έχουμε δεδομένα που να υποδεικνύουν ότι η νόσος Covid-19 ή άλλα, παρόμοια νοσήματα που προκαλούνται από κορονοϊούς (SARS, MERS) μεταδίδονται από τα κουνούπια ή τα τσιμπούρια.
Για να μεταδοθεί ένας ιός σε ένα άτομο μέσω τσιμπήματος από κουνούπι ή τσιμπούρι, ο ιός πρέπει να είναι σε θέση να αναπαραχθεί μέσα στο έντομο-ξενιστή.
Τα κουνούπια μπορούν να μεταδώσουν διάφορους ιούς, συμπεριλαμβανομένου του δάγκειου πυρετού, του κίτρινου πυρετού, του ιού chikungunya και του ιού Ζία. Μπορούν επίσης να μεταδώσουν την ελονοσία, η οποία προκαλείται από παράσιτο.
Αλλά δεν μπορούν να μεταδώσουν πολλούς άλλους ιούς, συμπεριλαμβανομένου του ιού HIV, που προκαλεί AIDS, και τον ιό Ebola.
Γιατί τα κουνούπια μεταδίδουν κάποιους ιούς και όχι άλλους;
Οταν ένα κουνούπι τσιμπάει και ρουφά από άνθρωπο λίγο αίμα που περιέχει έναν ιό, ο ιός αυτός γρήγορα καταλήγει στο έντερο του εντόμου.
Ακολούθως, ο ιός πρέπει να μολύνει τα κύτταρα στο έντερο του εντόμου και από εκεί να περάσει στο υπόλοιπο σώμα του κουνουπιού, δηλαδή να εξαπλωθεί στα πόδια, τα φτερά και το κεφάλι του.
Αν φτάσει εκεί και αν μολύνει τους σιελογόνους αδένες, τότε θα μπορεί να περάσει και στον επόμενο ξενιστή, τον οποίο θα τσιμπήσει το κουνούπι. Αυτή η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει λίγες μέρες έως μία εβδομάδα.
Αλλά ο χρόνος δεν είναι ο μόνος φραγμός. Ο ιός πρέπει επίσης να καταφέρει να βγει από το έντερο του κουνουπιού, να περάσει στο σώμα και να φτάσει στο σάλιο. Αυτό δεν είναι απλό. Κάθε βήμα αυτής της διαδικασίας μπορεί να αποτελεί ένα αδιαπέραστο εμπόδιο για τον ιό.
Αυτό μπορεί να συμβαίνει για κάποιους ιούς, διότι μέσα από πολλά χρόνια εξελικτικής πορείας, αυτοί οι ιοί έχουν μεταλλαχθεί, ώστε να μπορούν να περάσουν από το στομάχι του κουνουπιού στο σάλιο του και από εκεί στον επόμενο ξενιστή. Αλλά αυτό δεν ισχύει για άλλους ιούς, οι οποίοι πεθαίνουν μέσα στο έντερο του κουνουπιού και αποβάλλονται.