Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ συνήθιζε να λέει πως κανένα μέρος της εκπαίδευσης ενός πολιτικού δεν είναι πιο σημαντικό από τη μάχη των εκλογών. Αν μη τι άλλο, οι έλληνες πολιτικοί (ομοίως και οι έλληνες πολίτες) τα τελευταία χρόνια έχουν ασκηθεί πολλάκις σ’ αυτό το πεδίο – δίχως την απαραίτητη δόξα του εγχειρήματος.
Κι όμως, ως μοίρα από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει, το πολιτικό σύστημα της χώρας, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αρχίζει πάλι να συζητάει για πιθανή προκήρυξη εκλογών το αμέσως επόμενο διάστημα. Σε όλα τα κομματικά γραφεία η λέξη «εκλογές» λέγεται χαμηλοφώνως, όμως, ο πρώτος που την είπε με στεντόρεια φωνή, δημόσια και μάλιστα πιθανολογώντας και την ημερομηνία διεξαγωγής τους ήταν ο πρόεδρος της Ενωσης Κεντρώων, Βασίλης Λεβέντης.
Μόλις την Πέμπτη, ο κ. Λεβέντης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, είπε ευθαρσώς ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν στις 12 ή 19 Ιουνίου. Ηταν μια προσωπική πρόβλεψη; Κατά τον ίδιο: «Οι πρόωρες εκλογές είναι πάνω στο γραφείο του Πρωθυπουργού».
Με αφορμή την αιφνιδιαστική απόφαση της κυβέρνησης να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή το Ασφαλιστικό και το Φορολογικό, δίχως να έχει συμφωνήσει προηγουμένως με τους δανειστές και ενόψει ενός ακόμη Eurogroup που δεν δείχνει έτοιμο να πάρει τελεσίδικες αποφάσεις, το στοίχημα των εκλογών στην Ελλάδα επανέρχεται στο προσκήνιο.
Δεν είναι μόνο στο εσωτερικό που αναπαράγεται αυτή η πιθανότητα, αλλά και δημοσιεύματα στα ξένα ΜΜΕ αφήνουν να εννοηθεί ότι επειδή τα πράγματα είναι πολύ οριακά στην Ελλάδα, στο βάθος του ορίζοντα μπορεί να υπάρξει νέα προσφυγή στις κάλπες.
Δύο ζητήματα
Για τους ξένους αναλυτές, η Ελλάδα ενδέχεται να αντιμετωπίσει το επόμενο διάστημα δύο ζητήματα «υψηλής» επικινδυνότητας. Το πρώτο είναι να κινδυνεύσει ξανά με χρεοκοπία και το άλλο να περιπέσει σε ένα σπιράλ πολιτικής έντασης, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε εκλογές.
Πριν από δύο ημέρες, η βρετανική εφημερίδα Telegraph έθετε το ερώτημα αν η Ελλάδα βρίσκεται μόλις λίγες εβδομάδες μακριά από μια ακόμη κρίση χρέους. Η διαφορά απόψεων για το πώς θα λυθεί το θέμα της Ελλάδας, δημιουργεί από μόνο του μια εστία έντασης μεταξύ των δανειστών, σημείωνε το δημοσίευμα. Ως εκ τούτου, η λύση δεν μπορεί να βρεθεί άμεσα. Τι θα γίνει αν δεν υπάρξει άμεσα συμφωνία ανάμεσα στην Αθήνα και τους Θεσμούς; Η Ελλάδα δεν θα έχει τα απαραίτητα χρήματα για να πληρώσει τον Ιούλιο μια δόση 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ προς την ΕΚΤ. Κάτι τέτοιο οδηγεί εκ των πραγμάτων στον κίνδυνο της χρεοκοπίας.
Πώς θα πάμε σε εκλογές
Αν συμβεί κάτι τέτοιο, το πολιτικό κόστος θα είναι τόσο άμεσο που θα οδηγήσει αναπόδραστα σε εκλογές, σημειώνει το άρθρο της εφημερίδας. Σε αυτή την περίπτωση μένει να αποδειχθεί αν αυτό που δείχνουν τα γκάλοπ (σαφές προβάδισμα της Νέας Δημοκρατίας) θα επιβεβαιωθεί και στις κάλπες.
Προς επίρρωση όλων αυτών, έρχεται και το δημοσίευμα του Economist (που κυκλοφορήσει το Σάββατο 7/5), στο οποίο γίνεται αναφορά στην πιθανότητα εκλογών, ενώ η λέξη «Grexit» επανέρχεται στο προσκήνιο, με την υποσημείωση του συντάκτη ότι στην πραγματικότητα δεν επανέρχεται ο κίνδυνος της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, καθώς ποτέ δεν έφυγε.
Και στο εν λόγω δημοσίευμα γίνεται λόγος για «ελληνικό δράμα», το οποίο δεν κάθεται καλά στους Ευρωπαίους. Με το δημοψήφισμα στη Μ. Βρετανία να βρίσκεται επί θύραις και το Προσφυγικό να προκαλεί πολλαπλές αναταράξεις, το τελευταίο που επιθυμούν οι ευρωπαίοι εταίροι είναι μια νέα ένταση στην Ελλάδα.
Με ή χωρίς συμφωνία
«Αν ο Τσίπρας πετύχει μια συμφωνία, αλλά δεν καταφέρει να την περάσει από τη Βουλή, τότε είναι πιθανές οι νέες εκλογές. Από την άλλη, πολλές κυβερνήσεις της Ευρωζώνης πρέπει να περάσουν τη συμφωνία από τα δικά τους κοινοβούλια. Αρα, οι παγίδες είναι πιθανές. Με ή χωρίς συμφωνία, με ή χωρίς εκλογές, η ελληνική οικονομία περνάει δύσκολα. Οι τράπεζες είναι ακόμη σαν ζόμπι, αρκετές δομικές μεταρρυθμίσεις έχουν αναβληθεί, οι ιδιώτες επενδυτές εξακολουθούν να απέχουν από την Ελλάδα, ενώ αρκετά μέλη της Ευρωζώνης δεν θέλουν να μιλήσουν για διαγραφή χρέους. Φαίνεται, τελικά, πως δεν είναι μόνο οι Ελληνες που δεν αλλάζουν».
Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal, το πρόβλημα εκκινεί από τη διαφωνία μεταξύ των δανειστών για το πώς θα επανέλθει η Ελλάδα σε μια κανονικότητα. Τη στιγμή που η Κομισιόν διατηρεί μια πιο διαλλακτική στάση, το ΔΝΤ επιμένει να κρατάει μια πεσιμιστική στάση μόνο και μόνο για να πιέσει τους Ευρωπαίους να πουν «ναι» στη διαγραφή χρέους. Ανάμεσα στις δύο… μυλόπετρες, η Ελλάδα παλεύει να κλείσει συμφωνία. Αν δεν το κάνει, το οικονομικό «κενό» θα γίνει «μαύρη» τρύπα, ενώ το πολιτικό διακύβευμα θα είναι ακόμη πιο άμεσο.
Αναλυτές στην Ελλάδα σημειώνουν πως ο Αλέξης Τσίπρας θα προσπαθήσει παντί τρόπω να διατηρήσει τις κυβερνητικές γραμμές και να εξαντλήσει την τετραετία του. Θεωρεί πως αν καταφέρει να περάσει κι αυτό το σκόπελο, η συνέχεια, αν και δεν θα είναι ρόδινη, δεν θα έχει καμία σχέση με τα τωρινά προβλήματα – άλλωστε συνταγματικά εμπόδια (εκλογές Προέδρου της Δημοκρατίας) δεν υπάρχουν ως το 2020 και οι επόμενες κάλπες για αυτοδιοίκηση και Ευρωβουλή είναι για το 2019.
Ο ΣΥΡΙΖΑ το «παλεύει»
Επίσης, σύμφωνα πάντα με τους πολιτικούς αναλυτές, αυτή τη φορά ο Πρωθυπουργός έχει να προσμετρήσει και άλλα δύο δεδομένα που πριν από μήνες δεν τα είχε στην ατζέντα του. Πρώτον, οι δημοσκοπήσεις αυτή τη στιγμή τον δείχνουν αισθητά αποδυναμωμένο (τον ΣΥΡΙΖΑ και τον ίδιο), κάτι που σημαίνει ότι αν προσφύγει σε εκλογές θα γνωρίζει εξαρχής πως το momentum δεν είναι με το μέρος του. Υπάρχουν μετρήσεις που δείχνουν τον ΣΥΡΙΖΑ να βρίσκεται κάτω από το 20%. Αρα, αυτή τη στιγμή, προσφυγή στις κάλπες θα ισοδυναμεί με πολιτική αυτοχειρία.
Δεύτερον, οι όποιες φωνές στο εσωτερικό του κόμματος δεν έχουν καμία σχέση με τα όσα αντιμετώπισε προ μηνών ο Αλέξης Τσίπρας από την πλευρά του Παναγιώτη Λαφαζάνη και της Ζωής Κωνσταντοπούλου που τελικώς αποχώρησαν για να δημιουργήσουν τους δικούς τους πολιτικούς σχηματισμούς. Οι τωρινοί «53» δεν έχουν ούτε τη δυναμική, ούτε και την επιρροή της πρώην «Αριστερής Πλατφόρμας». Κάτι που σημαίνει ότι ο Πρωθυπουργός δεν έχει να φοβάται σοβαρές διαρροές ή μαζικές αποχωρήσεις.
Δεν είναι δε τυχαία η δήλωση του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου στη συνέντευξη που παραχώρησε την Παρασκευή στα ΝΕΑ. Στην ερώτηση αν θα αντέξει η κυβέρνηση ή ο Πρωθυπουργός θα αναγκαστεί να προσφύγει σε κάλπες, απαντά: «Για εκλογές μόνον ο κύριος Μητσοτάκης μιλά και αυτός δεν το πιστεύει. Σε λάθος άλογο έχει ποντάρει άλλωστε. Κανένας πολιτικός, ποτέ και πουθενά δεν ευτύχησε συνδέοντας την τύχη του με τις θέσεις του ΔΝΤ».