Με την πανδημία να εξαπλώνεται και την Ιαπωνία να τίθεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, ένα εργοστάσιο φωτογραφικών μηχανών με μόλις 100 εργαζομένους, δοκιμάζει τα όριά του με τις κλινικές δοκιμές ενός φαρμάκου που είχε ανακαλύψει πριν από αρκετά χρόνια.
Η δραστική ουσία φαβιπιραβίρη (Avigan) αποτελεί ένα από τα παγκοσμίως υποψήφια φάρμακα για τη αντιμετώπιση της νόσου Covid-19 που προκαλεί ο κορονοϊός. Ανακαλύφθηκε από την Fujifilm και έχει λάβει ειδική έγκριση για τη θεραπεία της γρίπης μόνο στην Ιαπωνία.
Ο υπουργός Υγείας της Ιαπωνίας Κατσουνόμπου Κάτο πριν από μερικές εβδομάδες είχε αυξήσει τις πιέσεις, ώστε όλα τα υπάρχοντα φάρμακα να αξιολογηθούν, αφού η ανακάλυψη ενός νέου φαρμάκου είναι μία διαδικασία που απαιτεί χρόνο, που σε αυτήν τη φάση δεν υπάρχει.
Μετά από έναν αγώνα με κλινικές δοκιμές διαφόρων φαρμάκων και αύξηση της παραγωγής όχι μόνο από το εργοστάσιο της Fuji,αλλά και από άλλες τοπικές φαρμακοβιομηχανίες, περιορισμένες κλινικές μελέτες σε αρκετά όμως νοσοκομεία, έδειξαν ότι το Avigan είναι όντως αποτελεσματικό και έλαβε την πολυπόθητη επέκταση έγκρισης.
Μόλις το περασμένο Σάββατο ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Αμπε είχε ανακοινώσει ότι το Avigan θα είναι η βασική θεραπεία κατά της νόσου Covid-19 στη χώρα του. Πώς όμως έφτασε να κάνει κάτι τέτοιο για ένα φάρμακο που το δικό του υπουργείο Υγείας δήλωνε πριν από ένα μήνα ότι δεν έχει αποδείξει μεγάλη αποτελεσματικότητα;
Μάχη Κίνας – Ιαπωνίας
Κινέζοι επιστήμονες και πολιτικοί είχαν δηλώσει ότι το γιαπωνέζικο φάρμακο ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικό. Η ιαπωνική κυβέρνηση είχε εκφράσει τότε τη δυσαρέσκειά της για τις δηλώσεις του υπεύθυνου του υπουργείου Επιστημών και Τεχνολογίας της Κίνας Ζανγ Ξινμίν, ο οποίος ανέφερε ότι «η δραστική ουσία φαβιπιραβίρη έχει δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε κλινικές δοκιμές που έγιναν σε 340 ασθενείς στη Γουχάν και τη Σενζέν στην Κίνα. Το φάρμακο είναι σαφώς αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση του κορονοϊού και έχει υψηλό προφίλ ασφαλείας».
Ωστόσο, το υπουργείο Υγείας της Ιαπωνίας δήλωνε ότι το φάρμακο που παράγει η χώρα, δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό σε άτομα με σοβαρά συμπτώματα. «Χορηγήσαμε το Avigan σε 70 με 80 άτομα, αλλά όπως φάνηκε δεν είχε την ίδια αποτελεσματικότητα σε άτομα που ο ιός ήδη είχε πολλαπλασιαστεί, άρα είχαν ήδη εκδηλώσει σοβαρά συμπτώματα», είχε αναφέρει.
Αυτό βέβαια σημαίνει ότι το φάρμακο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε άτομα που το ιικό τους φορτίο είναι χαμηλό και να εμποδίσει μία επιθετική εξέλιξη της νόσου. Και στον κορονοϊό αυτό είναι και το ζητούμενο: όποιος λάβει το φάρμακο στις αρχές εκδήλωσης των συμπτωμάτων, να είναι σίγουρος ότι τα συμπτώματα θα υποχωρήσουν και δεν θα εξελιχθούν, άρα δεν θα κινδυνεύσει η ζωή του.
Μετά από διευκρινίσεις και κλινικές μελέτες μικρή κλίμακας, ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας δήλωσε ότι θα ενισχύει την παραγωγή του φαρμάκου και μάλιστα θα εγκρίνει κλινικές μελέτες σε συνεργασία με τις χώρες που το επιθυμούν.
Μία από τις χώρες που είχε ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον ήταν και η Ελλάδα, όπως είχε αναφέρει ο υπεύθυνος του υπουργείου Υγείας για τον κορονοϊό Σωτήρης Τσιόδρας. Και οι ΗΠΑ όμως θα ενταχθούν στο πρόγραμμα κλινικών δοκιμών όπως γράφει το Wired.
Δυσπιστία
Ακόμη όμως και αν η ιαπωνική κυβέρνηση «κήρυξε» το φάρμακο ως βασικό στην αντιμετώπιση της Covid-19 στη χώρα και έχει ξεκινήσει την εξαγωγή του, παραμένει επιφυλλακτική εάν δεν ολοκληρωθούν οι κλινικές μελέτες στον δικό της πληθυσμό.
Το φάρμακο χρησιμοποιήθηκε αρχικά για την αντιμετώπιση του ιού Εμπολα στο ξέσπασμα της νόσου στη Γουινέα, ενώ σήμερα έχει ένδειξη στην Ιαπωνία για τη γρίπη.
Η φαβιπιραβίρη, δρα ως αναστολέας της πολυμεράσης πολλών RNA ιών. Εκτιμάται ότι με αυτόν τον μηχανισμό εμποδίζει την αναπαραγωγή του ιού στον ανθρώπινο οργανισμό. Αυτό σημαίνει ότι μειώνει και τη μεταδοτικότητα της νόσου σημαντικά.
Το φάρμακο, που είχε λάβει άδεια υπό συγκεκριμένες συνθήκες στην Ιαπωνία το 2014, έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό σε πολλά στελέχη της γρίπης, του κίτρινου πυρετού, του αφθώδους πυρετού και ορισμένων άλλων ιογενών παθήσεων.