Επιβαρύνσεις στην τελική τιμή, λιγότερο έργο από το προβλεπόμενο και σειρά μικρότερων και μεγαλύτερων παρατυπιών καταγράφει η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τις συγχρηματοδοτούμενες από την ΕΕ συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για τρεις αυτοκινητοδρόμους (Ολυμπία, Μορέας, Κεντρική Οδός) για την περίοδο 2000-2014.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι το κόστος ανά χιλιόμετρο αυξήθηκε έως και κατά 69% σε σχέση με αυτό που είχε υπολογιστεί αρχικά, ότι υπήρξε μείωση του αντικειμένου έργων κατά 55% και ελλιπής προετοιμασία των έργων από τους εταίρους του δημόσιου τομέα,
Επισημαίνεται ακόμη η υπογραφή συμβάσεων με ιδιώτες παραχωρησιούχους πριν από την επίλυση σημαντικών προβλημάτων.
Η έκθεση αφορά έργα ΣΔΙΤ με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση στην ΕΕ την περίοδο 2000-2014 και έλαβε υπόψη της τα στοιχεία από 12 έργα σε τέσσερα κράτη-μέλη που αντιπροσωπεύουν ωστόσο σε επίπεδο ευρωπαϊκής συμμετοχής το 70% της συνολικής δαπάνης.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, η έκταση των έργων για τον αυτοκινητόδρομο Ε-65 (Κεντρική Οδός) μειώθηκε κατά 55%, αλλά το κόστος ανά χιλιόμετρο αυξήθηκε κατά 47%. Η επιβάρυνση για τους φορολογούμενους έφτασε τα 413 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με τους αρχικούς υπολογισμούς, ενώ πλήρωσαν 20,2 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο οδοστρώματος.
Στην Ολυμπία Οδό η έκταση των έργων μειώθηκε κατά 45%, αλλά το κόστος ανά χιλιόμετρο αυξήθηκε κατά 69%. Η επιπρόσθετη επιβάρυνση έφτασε τα 678 εκατ. ευρώ.
Στον αυτοκινητόδρομο Μορέα, το κόστος ανά χιλιόμετρο ανέβηκε κατά 16% και η επιβάρυνση τα 84 εκατ. ευρώ.
Η Ελλάδα είναι μακράν ο μεγαλύτερος αποδέκτης συνεισφορών της ΕΕ για έργα ΣΔΙΤ, έχοντας λάβει το 59% του συνολικού ποσού για όλη την ΕΕ, ή 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, ο Οσκαρ Χέρικς, μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση, «για την ολοκλήρωση των πέντε αυτοκινητόδρομων που ελέγχθηκαν στην Ελλάδα και την Ισπανία χρειάστηκαν πρόσθετα δημόσια κεφάλαια ύψους σχεδόν 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Περί το 30% των κεφαλαίων αυτών (422 εκατομμύρια ευρώ) χορηγήθηκε από την ΕΕ».
Ο Χέρικς επισήμανε ότι για την Ελλάδα η αύξηση του αρχικού προϋπολογισμού των τριών αυτοκινητοδρόμων κατά 1,2 δισ. ευρώ σήμανε και αύξηση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης κατά 422 εκατ. ευρώ (το 36% της συνολικής αύξησης).
Ακόμη, άφησε σαφείς αιχμές για την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ελέγξει την κατάσταση, λέγοντας ότι ήταν «πλήρως ενήμερη» και δεν την απέτρεψε. Εξέφρασε μάλιστα ανησυχίες για τη βιωσιμότητα των έργων, καθώς, όπως είπε, δεν εξετάστηκε επαρκώς η πιθανότητα κατασκευής αυτοκινητοδρόμων με εναλλακτικά χαρακτηριστικά και μικρότερο κόστος όπως, για παράδειγμα, δρόμοι ταχείας κυκλοφορίας (express roads).
Τέλος το μέλος του Συνεδρίου επισήμανε προβλήματα στο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο στην Ελλάδα λειτουργεί μόνο για έργα κάτω των 500 εκατ. ευρώ, κάτι που εξαιρεί τα μεγάλα έργα υποδομών όπως οι τρεις αυτοκινητόδρομοι.