Μια θέα στις σκέψεις του Αλέξη Τσίπρα ως προς το τι θα γίνει με την ονομασία της ΠΓΔΜ αν έρθει στη Βουλή συμφωνία που θα περιέχει τον όρο «Μακεδονία», προκαλώντας τις προαναγγελθείσες αντιδράσεις των Ανεξ. Ελλήνων, προσέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.
Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο κ. Κοτζιάς έδωσε πολλές απαντήσεις για μια σειρά από θέματα της αρμοδιότητάς του –για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το θέμα των Μουφτήδων και την επίσκεψη Ερντογάν αλλά και το Σκοπιανό– ενώ παράλληλα δήλωσε έτοιμος να εξαγγείλει την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων τμηματικά, αρχής γενομένης από το Ιόνιο Πέλαγος.
Σε πιο πολιτικό επίπεδο, ο κ. Κοτζιάς μίλησε για τις διαπραγματεύσεις στο Σκοπιανό και αφού επισήμανε ότι αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει κανένα όνομα στο τραπέζι, εκτίμησε ότι υπάρχει αυτή τη στιγμή πλειοψηφία στη Βουλή για το θέμα. «Αυτό που χρειάζεται είναι μία πλειοψηφία βουλευτών, όχι μία πλειοψηφία κομμάτων. Και μια πλειοψηφία ευθύνης. Οποιος θέλει να πάρει ευθύνη είναι μία πλειοψηφία», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κοτζιάς, μαρτυρώντας τη «λύση» που αναζητά ο ΣΥΡΙΖΑ: για μια ακόμη φορά οι ΑΝΕΛ μπορεί να καταψηφίσουν ή να απέχουν και να κληθούν να ψηφίσουν έναν νόμο τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Βέβαια είναι γνωστή η θέση της ΝΔ πλέον ότι δεν θα ψηφίζει κυβερνητικά νομοσχέδια που δεν θα έχουν την στήριξη όλων των κυβερνητικών βουλευτών. «Ας ξεχάσει η κυβέρνηση το ενδεχόμενο να έρθει στη Βουλή με δύο θέσεις για το Σκοπιανό», τόνισε χαρακτηριστικά μόλις χθες, Δευτέρα, η Ντόρα Μπακογιάννη.
Από την πλευρά του, ο κ. Κοτζιάς επιχείρησε να φέρει όλους προ των ευθυνών τους. Προφανώς αγνοώντας τους Ανεξ. Ελληνες, των οποίων ο πρόεδρος μόλις τη Δευτέρα ξεκαθάριζε ότι δεν θα συναινέσει ποτέ σε συμφωνία με τον όρο «Μακεδονία».
«Δεν μπορεί να μένει άλυτο ένα ζήτημα γιατί κάποιοι παίζουν με το μέλλον της χώρας», είπε ο κ. Κοτζιάς, για να συμπληρώσει: «Εμείς είμαστε μια κυβέρνηση που ήρθαμε να λύσουμε προβλήματα. Αν ο τρόπος που τα λύνουμε αντιστοιχεί στα μακρόχρονα συμφέροντα της χώρας, στα συμφέροντα της περιοχής και είναι μέσα στο ευρωπαϊκό πνεύμα, νομίζω ότι πρέπει να το κάνουμε».
Σε ερώτηση για τη δήλωση του κ. Καμμένου και αν αυτή επηρεάζει τη διαπραγμάτευση ο κ. Κοτζιάς απάντησε αρνητικά σημειώνοντας ότι «είναι δικαίωμα του κάθε κόμματος σε ζητήματα που τα θεωρεί θεμελιακά να τοποθετείται».
«Και όσοι μας κάνουν κριτική ή μας βλέπουν καχύποπτα επειδή θέλουμε να το λύσουμε» συμπλήρωσε «πρέπει να θυμούνται ότι για τη χώρα θα ήταν πολύ καλύτερο να το είχαμε λύσει το 1992», ότι «οι δυνάμεις που μας εγκαλούν είναι αυτές που δεν πήραν την ιστορική ευθύνη να το λύσουν γιατί ταλαντεύτηκαν» και ότι «η χώρα και αυτή η κυβέρνηση έχει αποδείξει στη διαπραγμάτευση του Κυπριακού ότι το εθνικό συμφέρον το βάζει πάνω από όλα».
Προφανώς πολλά θα λυθούν σε μια πιθανή διάσκεψη πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, οπότε θα έχει ενδιαφέρον να δει κανείς τι στάση θα κρατήσει τότε ο κ. Καμμένος. Θα αποδεχτεί μια τέτοια λύση; Ή θα δυναμιτίσει το κλίμα, οδηγώντας ενδεχομένως και σε κυβερνητική κρίση; Αλλωστε είναι πολιτικά βολικό για τον κ. Καμμένο να παίξει ως το τέλος όχι τον εταίρο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το εθνικοπατριωτικό χαρτί.
Κατά τα άλλα, και σε σχέση με τις πιέσεις από το ΝΑΤΟ, ο κ. Κοτζιάς έκανε σαφές ότι ο ίδιος τους είπε «να μην μπερδεύονται γιατί κάθε φορά που μπερδεύονται δημιουργούν προβλήματα στη διαπραγμάτευση». Τόνισε ότι «αυτό που χρειάζεται είναι η ΠΓΔΜ να αποκτήσει, και εμείς να το επιδείξουμε, μια κουλτούρα συναίνεσης και συμβιβασμού, που σημαίνει ότι ούτε εμείς ούτε εκείνοι μπορούν να τα πάρουν όλα. Πρέπει να βρούμε έναν συμβιβασμό που να είναι ωφέλιμος και για τα δύο κράτη ο οποίος να αντέχει στο χρόνο».
Ο υπ. Εξωτερικών δεν μπήκε σε λεπτομέρειες για θέματα που αποτελούν στοιχεία της διαπραγμάτευσης και πρόσθεσε ότι οι προθέσεις είναι καλές, ότι ούτε ο κ. Νίμιτς, ούτε η ηγεσία της σκοπιανής πλευράς έχουν βάλει κανένα όνομα πάνω στο τραπέζι, ενώ «εμείς τους είχαμε πει πώς καταλαβαίνουμε το θέμα» και χαρακτήρισε ως «γελοιότητες» και «κατά φαντασία σενάρια» δημοσιεύματα που αναφέρθηκαν σε ονόματα αλλά και περί των αποτελεσμάτων της συνάντησης που δεν είχε γίνει λόγω κακοκαιρίας. Απέκλεισε επίσης το να μπει με το προσωρινό της όνομα η ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, ενώ επισήμανε ότι το 2018 θα ήταν καλό να λυθεί το θέμα της ονομασίας: «Νομίζω ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να αναβάλουμε εκεί που μπορούμε να λύσουμε», πρόσθεσε τονίζοντας ότι «ευθύνη της κυβέρνησης είναι αν βρει ένα παράθυρο για να λύσει αυτό το πρόβλημα να το λύσει», διότι «αυτά πρέπει να τελειώνουν η χώρα δεν μπορεί να είναι όμηρος από καταστάσεις του παρελθόντος».
Η αιγιαλίτιδα ζώνη
Ερωτηθείς για την αιγιαλίτιδα ζώνη, ο κ. Κοτζιάς αποσαφήνισε ότι «το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη είναι δικό της δικαίωμα. Δεν είναι πρόβλημα που μπορούμε να το συζητάμε με την Τουρκία. Το πρόβλημα μας είναι η υφαλοκρηπίδα. Απλώς τεχνικά για να προσδιορίσεις την υφαλοκρηπίδα πρέπει να έχεις προσδιορίσει την αιγιαλίτιδα ζώνη με την οποία έχεις κυριαρχία», είπε υπογραμμίζοντας ότι «για την αιγιαλίτιδα, εμείς θα προχωρήσουμε στον προσδιορισμό της, τμηματικά. Η θεωρία ότι όλα αυτά πρέπει να γίνουν μια και έξω αποδείχτηκε επί δεκαετίες ότι δεν οδήγησε πουθενά. Στο όνομα του μαξιμαλισμού, δηλαδή, δεν γίνεται τίποτα».
Η αιγιαλίτιδα ζώνη έχει μεγάλη σημασία για τον προσδιορισμό της ΑΟΖ με όλες τις χώρες, ιδιαίτερα με την Αλβανία. Η αιγιαλίτιδα ζώνη και τα κυρίαρχα δικαιώματα μας και συμφέροντα είναι υψίστης σημασίας προς όλες τις πλευρές.
Για το θέμα των Μουφτήδων, ο κ. Κοτζιάς χαρακτήρισε παραμύθιασμα ότι αδειάζει τον Γαβρόγλου, ο οποίος διατύπωσε σκέψεις που υπάρχουν και έχουν συζητηθεί στην κυβέρνηση και πρόσθεσε ότι «Εμείς την πολιτική μας θα την υλοποιήσουμε έτσι όπως την έχουμε σκεφτεί. Κάναμε ένα πρώτο μεγάλο μέτρο με τον νόμο περί της Σαρία, δεν μπορεί να καταναγκάζονται οι μουσουλμάνες Ελληνίδες γυναίκες να υπάγονται απευθείας σε ένα θρησκευτικό ηγέτη, αλλά μπορούν να δικαιούνται να πάνε σε ελληνικό δικαστήριο», τόνισε επισημαίνοντας ότι σε «συνέχεια της Σαρίας είναι το θέμα του πώς θα προσδιοριστεί ο μουφτής», καθώς «υπάρχουν πολλές απόψεις και συζητήσεις» αποσαφηνίζοντας ότι «το θέμα της νομοθεσίας γύρω από την εκλογή ή μη εκλογή, του προσδιορισμού τους ποιος είναι ηγέτης μιας θρησκευτικής οντότητας ή κοινότητας είναι κύρια θέμα του υπουργείου Παιδείας».
Σχετικά με τον αν πρέπει να αλλάξει ριζικά ο τρόπος ανάδειξης των μουφτήδων ή να υπάρξουν βελτιώσεις του συστήματος, όπως διεύρυνση του εκλεκτορικού σώματος ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι υποστηρίζει «ένα πιο διευρυμένο σώμα» και τόνισε τον «βαθιά λανθασμένο παραλληλισμό» που έκανε ο Τούρκος πρόεδρος Ρεζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανάμεσα στον Οικουμενικό Πατριάρχη και τη Θράκη «γιατί ο μεν ένας είναι ηγέτης συνολικά ολόκληρης της Ορθοδοξίας παγκοσμίως, ενώ οι άλλοι είναι τοπικοί θρησκευτικοί ηγέτες».
Ως δεύτερο λάθος που κάνει ο κ. Ερντογάν, όπως είπε, «είναι ότι απαιτεί από την Ελλάδα συχνά έναν τρόπο προσδιορισμού των θρησκευτικών ηγετών της μουσουλμανικής κοινότητας της Θράκης, ο οποίος δεν εφαρμόζεται στην ίδια τη χώρα του».
Τα «κέρδη» από την επίσκεψη Ερντογάν
Ερωτηθείς σχετικά με την επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα, σημείωσε ότι «ένα από τα κέρδη της επίσκεψης ήταν η ομολογία του ότι η Τουρκία δεν έχει δικαιώματα επί της Ελλάδας. Παραδέχθηκε για πρώτη φορά ότι οι ομάδες των μουσουλμάνων στη Θράκη είναι τρεις, ότι δεν είναι όλοι τουρκογενείς, ότι υπάρχουν Ρομά και Πομάκοι. Αυτό είναι μια μεγάλη παραδοχή, την οποία αντί να την συγκρατήσουμε σαν ελληνική κοινωνία και να την αξιοποιήσουμε, θέλουμε να την πετάξουμε γιατί δεν μας πάει στην όλη αντίληψη που έχουμε για την εξωτερική πολιτική».
«Το κύριο πρόβλημα στη Θράκη δεν είναι πόσες φορές περνάει ο Ερντογάν ή ο τάδε Τούρκος πολιτικός ή το τι κάνει το προξενείο της Κομοτηνής», αλλά ότι «πρέπει να λάβει η ελληνική πολιτεία μέτρα, κοινωνικά και οικονομικά, ανάπτυξης της περιοχής», πρόσθεσε.
Το Κυπριακό
Σε ερώτηση για το Κυπριακό, χαρακτήρισε «εξαιρετική επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας το ότι μπήκαν στο τραπέζι και δεν μπορούν να φύγουν, τα ουσιαστικά προβλήματα του Κυπριακού, η κατοχή και τα επεμβατικά δικαιώματα».
«Σήμερα», είπε, «δεν υπάρχει κανένας και ο ΟΗΕ και η ΕΕ και άλλοι διεθνείς παράγοντες, όλα τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας- που να πιστεύει ότι μπορεί να ξεκινήσει ο διάλογος χωρίς αυτά τα δύο θέματα να συζητηθούν και να ξεκαθαρίσουν. Έχει γίνει παγκοσμίως αποδεκτό ότι λύση του Κυπριακού σημαίνει λύση του πραγματικού προβλήματος, της εισβολής και κατοχής».
«Το υπουργείο Εξωτερικών και είμαστε πολύ υπερήφανοι γι αυτό, έχει κάνει εξαιρετική δουλειά στη διεθνή διπλωματία γύρω από το Συνθήκη της Λωζάννης, που την ίδια στιγμή που ο Ερντογάν πήγε να πει περί συνθήκης, βγήκαν η Γερμανία, η ΕΕ, οι ΗΠΑ και είπαν στην Τουρκία ξεχάστε αυτά, ουδείς μπορείς να πειράξει το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες τύπου Λωζάννης. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει, να βγουν όλες οι μεγάλες δυνάμεις και να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή της. Είναι πρωτοφανές ότι ο Ερντογάν ερχόμενος στην Ελλάδα είπε δύο φορές ότι εγώ δεν θέτω ζητήματα κυριαρχίας της Ελλάδας ούτε εδαφικής ακεραιότητας».
«Πήραμε», κατάληξε, «μια τοποθέτηση που είναι χρήσιμη στην ελληνική διπλωματία και στο διεθνές σκηνικό από τον Ερντογάν και πήραμε στήριξη από όλες τις ισχυρές δυνάμεις».
Σε ερώτηση αν μπορούμε και εμείς να θέσουμε θέμα γκρίζων ζωνών, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι ένας εξαιρετικός συνάδελφός του ο οποίος δεν ανήκει και στον πολιτικό του χώρο, με τον οποίο συνεργάζεται πολλά χρόνια, έχει εντοπίσει νησίδες και βραχονησίδες που ανήκουν στην Τουρκία που με βάση τα κριτήρια συνθηκών, θα μπορούσαν κανείς με την ίδια λογική να πει ότι δεν ανήκουν στην Τουρκία!