«Ο καλύτερος τρόπος να τιμηθεί ο Τσε είναι να συνεχιστεί ο αντιιμπεριαλιστικός του αγώνας» φώναξε ο Μοράλες. Μπορεί στην Ευρώπη να ακούγονται λίγο παρωχημένες τέτοιες φράσεις εν έτει 2017, αλλά στη Λατινική Αμερική η μνήμη του Τσε Γκεβάρα, που δολοφονήθηκε πριν από μισό αιώνα, 9 Οκτωβρίου 1957 από τον βολιβιανό στρατό στα βουνά της Βαγιεγκράντε στη Σάντα Κρουζ, είναι ακόμα ζωντανή. Δημοκρατικά εκλεγμένοι αριστεροί πρόεδροι αναζητούν έμπνευση από τη δράση του θρυλικού αργεντινού αντάρτη, κεντρικού ήρωα της Κουβανικής Επανάστασης και διαχρονικού συμβόλου της Αριστεράς, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 39 ετών, σε μια προσπάθεια να αλλάξει τον κόσμο. Με τα όπλα.
Το απόγευμα της Δευτέρας (ξημερώματα Τρίτης, ώρα Ελλάδος), ο πρόεδρος της Βολιβίας Eβο Μοράλες, ένας από τους τελευταίους αριστερούς που παραμένουν στην εξουσία στη Λατινική Αμερική, δεσμεύτηκε ότι θα συνεχίσει τον αγώνα του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα εναντίον του καπιταλισμού, στην κεντρική ομιλία του κατά τις εκδηλώσεις για την 50ή επέτειο από τον θάνατό του.
Η συμμετοχή στην τελετή όμως ήταν μικρότερη από ό,τι προβλεπόταν: περίπου 2.000, κυρίως νέοι άνθρωποι -οι αρχές περίμεναν πως θα συγκεντρώνονταν 10.000- από τη Βολιβία και άλλες χώρες της περιοχής έδωσαν το παρών, πολλοί με λάβαρα που απεικόνιζαν τον επαναστάτη.
«Ποτέ ο Τσε δεν ήταν πιο απαραίτητος από ό,τι σήμερα» τόνισε ο πρόεδρος Μοράλες, κρίνοντας πως είναι σήμερα «ακόμη πιο ζωντανός μέσα στις καρδιές των νέων» και η σκέψη του έχει ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα «για το μέλλον».
Στο ακροατήριο βρίσκονταν τα τέσσερα παιδιά του Γκεβάρα που είναι ακόμη στη ζωή, δυο πρώην σύντροφοι του Τσε στο αντάρτικο, ο Λεονάρδο Ταμάγιο Νούνιες (ή «Ουρμπάνο») κι ο Χάρι Βιγέγκας Ταμάγιο (ή «Πόμπο»), όπως και ο αντιπρόεδρος της Κούβας Ραμίρο Βαλδές.
Την Κυριακή ο Μοράλες ακολούθησε τα βήματα του Κομαντάντε, περιηγούμενος στα ίδια ορεινά μονοπάτια που περπάταγε ο Γκεβάρα και κατασκηνώνοντας στην περιοχή. Την ίδια μέρα, η Κούβα επίσης απέτισε φόρο τιμής στον Τσε, καταδικάζοντας τον «αμερικάνικο ιμπεριαλισμό», σε μια εκδήλωση με τη συμμετοχή περίπου 70.000 ανθρώπων. Ο Ραούλ Κάστρο άφησε τον λόγο στον Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ, δεύτερο τη τάξει στο κομμουνιστικό κόμμα και δυνητικό διάδοχό του.
Την περασμένη εβδομάδα ο Εβο Μοράλες κατηγόρησε τη CIA ότι «καταδίωξε, βασάνισε και δολοφόνησε» τον Γκεβάρα τους 11 μήνες που συμμετείχε στο αντάρτικο στη Βολιβία και υπερασπίστηκε τον βολιβιάνικο στρατό. «Δεν κατηγορούμε τους στρατιώτες που υπάκουσαν στις διαταγές που τους δόθηκαν, κατηγορούμε τους πράκτορες της CIA και τους στρατηγούς που τους υποτάσσονταν», είπε ο σοσιαλιστής ηγέτης, που βρίσκεται στην εξουσία 11 χρόνια και αναζητεί τρόπο να διεκδικήσει μια τέταρτη θητεία το 2019 παρά το «Οχι» των Βολιβιανών στο δημοψήφισμα του 2016 για την αναθεώρηση του άρθρου του Συντάγματος που δεν του το επιτρέπει.
Μετά τις επικρίσεις του στρατού, ο οποίος επιθυμούσε μια εκδήλωση για να τιμηθεί ο ίδιος μάλλον παρά ο Γκεβάρα, ο Μοράλες έκρινε «απαραίτητο να ειπωθεί» ότι το αντάρτικο στη Βολιβία δεν αποτελούσε μια «εισβολή» καθώς «από τους 50 αντάρτες, οι 26 ήταν αδελφοί μας Βολιβιανοί που αγωνίζονταν στο πλευρό του Τσε για την απελευθέρωση της χώρας μας».