Μία σπουδαία, εμβληματική μορφή της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας, ο Χέλμουτ Κολ, απεβίωσε σε ηλικία 87 ετών. Χριστιανοδημοκράτης, καγκελάριος της Γερμανίας από το 1982 ως το 1998, είναι ένας από τους πρωταγωνιστές στη νίκη της Δύσης στον Ψυχρό Πόλεμο, ενώ ήταν ο πολιτικός ηγέτης που υλοποίησε την ενοποίηση της Γερμανίας, μετά την πτώση του Τείχους. Ηταν ο καγκελάριος με τη μεγαλύτερη θητεία, ο τελευταίος που «στεγάστηκε» στη Βόννη και ο πρώτος μεταπολεμικός που εργάστηκε στο Βερολίνο.
Σύμφωνα με τον Μπιλ Κλίντον, υπήρξε ο κορυφαίος ευρωπαίος πολιτικός ηγέτης στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Ισως ο χαρακτηρισμός δεν αδικεί την αλήθεια. Πέρα από την ενοποίηση της Γερμανίας, ένα τεράστιο πολιτικό και τεχνικό εγχείρημα, στον Κολ πιστώνεται (όπως και στον Φρανσουά Μιτεράν) ο ταχύς βηματισμός της Ευρώπης προς την ενοποίηση της. Κολ και Μιτεράν οδήγησαν την ευρωπαϊκή οικογένεια στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, δηλαδή στη μετεξέλιξη της ΕΟΚ σε Ευρωπαϊκή Ενωση.
Γεννήθηκε στο Λουντβιχσχάφεν στις 3 Απριλίου 1930. Το 1947 εισήλθε στη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση της Γερμανίας (CDU). Σπούδασε νομικά, κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες και ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης και της Χαϊδελβέργης.
Το 1958 έγινε διδάκτορας της Φιλοσοφίας. Παράλληλα άρχισε να εξελίσσεται στην ιεραρχία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και έγινε μέλος της προεδρίας του σε ηλικία 34 ετών. Και το 1969 εξελέγη πρωθυπουργός του κρατιδίου Ρηνανία-Παλατινάτο.
Από το 1982 ήταν καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας και μετά την ενοποίησή της με την Ανατολική, Καγκελάριος της ενιαίας Γερμανίας μέχρι το 1998. Νωρίτερα είχε ταυτιστεί πλήρως με τη σκληρή πολιτική του Ρόναλντ Ρέιγκαν απέναντι στο ανατολικό μπλοκ. Συχνά δε, οι θέσεις που εξέφραζε ήταν συγκρουσιακές.
Μετά την αποχώρησή του από την πολιτική η υστεροφημία του αμαυρώθηκε με την εμπλοκή του σε σκάνδαλο παράνομης χρηματοδότησης του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.
Η προσωπική του ζωή σημαδεύτηκε από μία τραγωδία με πολιτικές διαστάσεις. Ο Κολ από τα νεανικά του χρόνια είχε συνδεθεί με την Ανελόρε Ρένερ. Ηταν τρία χρόνια μικρότερη του. Παντρεύτηκαν το 1960 και απέκτησαν δύο γιους. Άρρωστη, έπασχε από μία σπάνια ασθένεια των ματιών, γνωστή ως φωτοδερματίδα (δεν άντεχε καθόλου το φως του ήλιου και έπρεπε να είναι συνέχεια στο σκοτάδι), η οποία αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στα ψυχολογικά τραύματα που υπέστη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτοκτόνησε το 2001, όταν το πολιτικό άστρο του άντρα της είχε αρχίσει να δύει λόγω του σκανδάλου για παράνομη χρηματοδότησή του κόμματος του. Πολλοί προσπαθούσαν να απαντήσουν στο ερώτημα αν η σύζυγος του Χέλμουτ Κολ αυτοκτόνησε λόγω της σπάνιας αρρώστιας που είχε στα μάτια, ή αν αιτία ήταν η αδιαφορία του συζύγου της, ο οποίος είχε ρίξει όλο του το βάρος στην πολιτική και στην δημόσια ζωή, αφήνοντας την σύζυγό του και την οικογένεια του σε τελευταία μοίρα.
Τα παιδιά του ζεύγους Κολ κατηγόρησαν για αχαριστία την Ανγκελα Μέρκελ, που άλλωστε ανεδείχθη ως στέλεχος των Χριστιανοδημοκρατών από τον Κολ. Η Μέρκελ διατηρούσε φιλική σχέση με τη σύζυγο του Κολ. Δεν δίστασε, όμως, να ζητήσει την απομάκρυνση του από την ηγεσία του κόμματος, κάτι που οδήγησε στην ανέλιξη της ίδιας στην ηγεσία.
Η Ανγκελα Μέρκελ μεγάλωσε στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας και ξεκίνησε την πολιτική της καριέρα κατά την επανένωση της Γερμανίας το 1990. «Όπως εκατομμύρια άλλοι, εγώ κατάφερα να περάσω από μια ζωή υπό το δικτατορικό καθεστώς της ΛΔΓ σε μια ελεύθερη ζωή» εξήγησε η επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης, η οποία σπούδασε φυσικές επιστήμες στην Ανατολική Γερμανία προτού ενταχθεί στους κόλπους της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) του Κολ την εποχή της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου, την 9η Νοεμβρίου του 1989. «Όλα όσα ακολούθησαν τα επόμενα 27 χρόνια από το χθες στο σήμερα δεν θα μπορούσαμε καν να τα διανοηθούμε χωρίς τον Χέλμουτ Κολ. Εγώ, προσωπικά, είμαι πολύ ευγνώμων» υπογράμμισε η Μέρκελ.
Ειλικρινής θαυμαστής της σοφίας του και της ικανότητάς του να λαμβάνει σταθμισμένες και διορατικές αποφάσεις, ακόμη και στις πιο δύσκολες καταστάσεις, δήλωσε ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν για τον πρώην καγκελάριο. «Στην Ρωσία θα μείνει στην μνήμη ως ένας υποστηρικτής, με αρχές, της ανάπτυξης των σχέσεων φιλίας μεταξύ των χωρών μας και για την πολύτιµη συµβολή του στην ενίσχυση της αµοιβαίας επωφελούς διμερούς συνεργασίας και σχέσεις καλής γειτονίας», υπογραμμίζεται στο συλλυπητήριο τηλεγράφημα.
«Χάνουμε έναν σπουδαίο Ευρωπαίο» δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε ανάρτησή του στο Twitter για τον θάνατο του Κολ. Όπως αναφέρει ήταν ο «αρχιτέκτονας της ενωμένης Γερμανίας και της γαλλογερμανικής φιλίας» και «ένας από τους σπουδαίους άντρες της Ευρώπης και του ελεύθερου κόσμου».
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος απέτισε φόρο τιμής στον εκλιπόντα, κάνοντας λόγο για «έναν αληθινό φίλο της ελευθερίας» και «ένα από τους σπουδαιότερους ηγέτες της μεταπολεμικής Ευρώπης», αντιδρώντας στην είδηση του θανάτου του. «Ο Χέλμουτ ήταν ένας βράχος, και σταθερός και δυνατός», δήλωσε με ανακοίνωσή του ο 41ος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος ήταν επικεφαλής του αμερικανικού κράτους από το 1989 έως το 1993, περίοδο επανένωσης της Γερμανίας.
«Ο Χέλμουτ Κολ ήταν ένας σταθερός ηγέτης, σε μια ταραγμένη εποχή» αναφέρει ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης για την απώλεια του πρώην Καγκελάριου. Σε δήλωσή του σημειώνει ότι ο Κολ πρωταγωνίστησε στις εξελίξεις στη Γερμανία και στην ευρωπαϊκή ήπειρο για πολλά και κρίσιμα χρόνια και συνέδεσε το όνομα του με κορυφαία γεγονότα της σύγχρονης Ιστορίας: τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου, την ευρωπαϊκή ενοποίηση, την επανένωση της πατρίδας του