Η εκταμίευση της δόσης των 8,5 δισεκατομμυρίων ευρώ είναι το άμεσο και απτό αποτέλεσμα της συνεδρίασης του Eurogroup, κατά την οποία επήλθε συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και στους πιστωτές της. Η δόση θα εκταμιευθεί άμεσα αν και το μεγαλύτερο τμήμα της θα διατεθεί για την αποπληρωμή ομολόγων που λήγουν και κατέχουν οι δανειστές.
Οσον αφορά τα επιμέρους, κομβικά σημεία της συμφωνίας: (το πλήρες κείμενο, στα αγγλικά)
Η Ελλάδα δεσμεύεται για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% ως το 2022 και για πλεονάσματα «κοντά στο 2%» ως το 2060.
«Eχουμε μια συμφωνία που ανταποκρίνεται στις θυσίες του ελληνικού λαού», δήλωσε μετά το πέρας του Eurogroup ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, τονίζοντας πως «σήμερα η Ελλάδα αλλάζει σελίδα».
«Με ενότητα και αποφασιστικότητα προχωράμε μπροστά για τη δίκαιη ανάπτυξη και την επούλωση των πληγών της κρίσης», πρόσθεσε ο κ. Τσίπρας, σε ανάρτησή του στο Twitter.
Τι λέει το Μαξίμου
«Η ελληνική πλευρά πήρε αυτά που ήθελε», σχολίασαν κύκλοι του Μεγάρου Μαξίμου μετά το πέρας του Eurogroup, κάνοντας λόγο για θετικό μήνυμα στις αγορές.
Οπως ανέφεραν οι ίδιοι κύκλοι, υπήρξαν ριζικές αλλαγές σε σχέση με την απόφαση του Eurogroup της 22ας Μαΐου.
Κατά τις ίδιες πηγές, το κυριότερο σημείο της σημερινής απόφασης είναι «η – για πρώτη φορά – σαφής δέσμευση του Eurogroup ότι θα υποστηριχθεί η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές και η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος, με τη δημιουργία, μάλιστα, ενός σημαντικού αποθέματος ρευστότητας για να στηριχθεί η έξοδος της χώρας στις αγορές».
Οι κύκλοι του Μαξίμου σημείωσαν ότι «έγινε δεκτή η γαλλική πρόταση για ρήτρα ανάπτυξης που αποτελούσε πάγια διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης από το 2015». Οπως πρόσθεσαν, «η γαλλική πρόταση ουσιαστικά γεφυρώνει τις διαφορετικές εκτιμήσεις ΔΝΤ και ευρωπαϊκών θεσμών και άρα διασφαλίζει έναντι των αγορών τη βιωσιμότητα του χρέους, αφού το Eurogroup δεσμεύεται ότι τα μέτρα για την απομείωση του χρέους, θα μεταβάλλονται ανάλογα με τη μεταβολή των ρυθμών ανάπτυξης». Ταυτόχρονα, κατά τις ίδιες πηγές, «αυτό μετατρέπει τους Ευρωπαίους εταίρους, σε συμμάχους στο στόχο της ανάπτυξης, αφού όσο περισσότερο μεγεθύνεται η ελληνική οικονομία, τόσο λιγότερο θα χρειαστεί να απομειώσουν το χρέος».
Όπως τόνισαν οι κύκλοι του Μαξίμου, «αποφασίστηκε περίοδος χάριτος και επέκταση της ωρίμανσης μέχρι 15 χρόνια σίγουρα, και ενδεχομένως για περισσότερο διάστημα, αν δεν επιτευχθούν υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης. Αυτό διασφαλίζεται από την υιοθέτηση της ρήτρας ανάπτυξης».
Οι ίδιες πηγές επεσήμαναν ότι «καθορίστηκαν τα πρωτογενή πλεονάσματα στο 2% από το 2023 και κατά μέσο όρο περίπου στο 2% ως το 2060. Επομένως, προβλέπεται η σταδιακή μείωση των πλεονασμάτων και κάτω από το 2%. Αυτή είναι μία πολύ σημαντική δέσμευση, καθώς προσδιορίζει το ύψος της απαιτούμενης απομείωσης χρέους, η οποία πλέον μπορεί να υπολογισθεί από αγορές και θεσμούς. Εξάλλου με αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα, η Ελλάδα θα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. που θα βρίσκεται σε θετική εξαίρεση από το Σύμφωνο Σταθερότητας, καθώς με βάση αυτό θα υποχρεούνταν να έχει πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 2,6% στο μακροπρόθεσμο διάστημα και όχι 2% όπως τελικά συμφωνήθηκε».
Οι ίδιες πηγές στέκονται στη δέσμευση του Eurogroup «για ένα φιλόδοξο πακέτο αναπτυξιακών δράσεων από ευρωπαϊκά κονδύλια που θα δώσει προοπτική υψηλών ρυθμών ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία στο μεσοπρόθεσμο διάστημα (2018-2022)». Σημείωσαν επίσης ότι έγινε αποδοχή του πάγιου αιτήματος της κυβέρνησης για ίδρυση Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Οι κύκλοι του Μεγάρου Μαξίμου ανέφεραν ότι «υπήρξε θετική εκτίμηση του ΔΝΤ σε σχέση με τη βιωσιμότητα του χρέους, σε αντίθεση με την εκτίμηση της 22ας Μαΐου, όπου το ΔΝΤ θεωρούσε ότι το ελληνικό χρέος δεν βρίσκεται σε τροχιά βιωσιμότητας».
Στην κυβέρνηση επισημαίνουν εξάλλου ότι «αποφασίστηκε η δόση να είναι μεγαλύτερη από τις χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού δημοσίου αφού δίνει την δυνατότητα για πληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους περίπου 1,6 δισ.».
«Δυστυχώς για τη χώρα, η κυβέρνηση πέρασε, για μία ακόμα φορά, κάτω από τον πήχη που η ίδια είχε θέσει», σχολίασε η Νέα Δημοκρατία, μετά το τέλος της συνεδρίασης του Eurogroup. Σε ανακοίνωσή της, η Πειραιώς επεσήμανε ότι η δεύτερη αξιολόγηση ολοκληρώθηκε «με τεράστια καθυστέρηση και βαρύ κόστος για τους πολίτες».
«Η χώρα μας παίρνει μια δόση ύψους 8,5 δισ. ευρώ, πολύ χαμηλότερη από τις ανάγκες της οικονομίας, αλλά και από την πρόβλεψη της συμφωνίας», επεσήμανε η Ν.Δ.
«Παρά το ότι ψήφισε ένα σκληρότατο τέταρτο Μνημόνιο, με νέα μέτρα μέχρι το 2022 και πολύ ψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, δεν πήρε καμία ουσιαστική, θετική απόφαση για το χρέος, παρά τις διαβεβαιώσεις του κ. Τσίπρα προς τους βουλευτές του για να το ψηφίσουν», συμπλήρωσε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η ΝΔ παρατήρησε ότι η ουσιαστική συζήτηση για το χρέος μετατίθεται για το τέλος του προγράμματος, μετά τα μέσα του 2018.
«Δεν φαίνεται να πετυχαίνει την ένταξη της χώρας μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ στους επόμενους μήνες. Δεν πήρε καμία ουσιαστική βελτίωση σε σχέση με τη συμφωνία που πριν τρεις εβδομάδες απέρριψε. Η κυβέρνηση πήρε ό,τι της έδωσαν. Και οι λεονταρισμοί του κ. Τσίπρα αποδείχτηκαν μια χιλιοπαιγμένη επικοινωνιακή μεθόδευση η οποία δεν πείθει πλέον κανέναν», συνέχισε στην ανακοίνωσή της η Ν.Δ.
Καταλήγοντας, επεσήμανε ότι «αυτά που, τελικώς, μένουν από όλη αυτή τη διαδικασία είναι τα βαριά μέτρα για τους πολίτες και η πολυετής λιτότητα. Μια καθηλωμένη οικονομία, που η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δεν αφήνει να αναπνεύσει. Και ένα σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία της χώρας, που είναι η σημαντικότερη προϋπόθεση για την ανάπτυξή της».
Το θέμα τώρα είναι ότι τα μέτρα για το χρέος θα εξειδικευτούν μετά το τέλος του προγράμματος, αν αυτό κριθεί απαραίτητο. Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ υπενθύμισε ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, βάσει της συμφωνίας των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης τον Μάιο 2016, δεν θα καθορίζονταν σε αυτήν τη φάση αλλά το καλοκαίρι του 2018. Επίσης οι εταίροι είναι «έτοιμοι να σκεφτούν» μία παράταση των ωριμάνσεων των δανείων από 0 ως 15 έτη. Υπάρχει επίσης η πρόθεση να συνδεθεί η αποπληρωμή των δανείων με την ανάπτυξη. Υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης θα συνεπάγονται ταχύτερη αποπληρωμή. «Υπήρξε πρόοδος για το θέμα του χρέους, ωστόσο οι δανειστές χρειάζονται χρόνο για να αποφασίσουν μέτρα ελάφρυνσης» είπε η Κριστίν Λαγκάρντ. Η ίδια πρόσθεσε ότι το Ταμείο θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα, χωρίς χρηματοδότηση. Η χρηματοδότηση, σε ποσό κάτω των 2 δισ. ευρώ, θα απελευθερωθεί μόνο όταν υπάρξει συμφωνία ελάφρυνσης του χρέους. «Η καλύτερη λύση θα ήταν η λήψη μέτρων για το χρέος. Αυτή είναι η δεύτερη καλύτερη λύση» σημείωσε. Επανέλαβε δε, ότι κατά την προσέγγιση του ΔΝΤ το χρέος δεν είναι βιώσιμο.
Και φυσικά δεν καθίσταται σαφές αν είναι δυνατή η ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Ωστόσο η ανακοίνωση της ΕΚΤ, που διαβλέπει βήματα για απομείωση του χρέους, δεν αποκλείεται να δίνει ένα θετικό σήμα προς αυτήν την κατεύθυνση.
Τόσο ο Γερούν Ντάισελμπλουμ όσο και ο Επίτροπος Μοσκοβισί δήλωσαν ότι η συμφωνία είναι καλή και δίνει αναπτυξιακή προοπτική στην Ελλάδα στην οποία αναγνωρίζεται η πρόοδος στα δημοσιονομικά και στις μεταρρυθμίσεις.
Παίρνοντας το λόγο, ο επικεφαλής του ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης) Κλάους Ρέγκλινγκ αποσαφήνισε ότι η δόση των 8,5 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα θα καλύψει το χρέος της Ελλάδας και τις ανάγκες της χώρας για το πρώτο τρίμηνο του 2017. Η πρώτη υποδόση διαμορφώνεται στα 7,7 δισ. ευρώ.
«Μετά από αυτό το Eurogroup, υπάρχει περισσότερη σαφήνεια τόσο για τους πολίτες, όσο και για τους επενδυτές», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Ο κ. Τσακαλώτος έκανε λόγο για «περισσότερο φως στην άκρη του τούνελ» και για «ξεκάθαρο μονοπάτι για έξοδο από πρόγραμμα». Ανέφερε ότι το χρέος πλέον εξαρτάται από την ανάπτυξη και τον ρυθμό που θα επιτευχθεί. Είπε επίσης ότι η στάση του ΔΝΤ είναι πιο υποστηρικτή από τις 22 Μαΐου, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τις αγορές. «Όλες οι πλευρές προσπάθησαν για συμβιβασμό, δημιουργούμε οδικό χάρτη για να γυρίσει η Ελλάδα σελίδα», εξήγησε.
Το γερμανικό κοινοβούλιο θα συζητήσει την Παρασκευή τη συμφωνία για την εκταμίευση 8,5 δισ. στην Ελλάδα, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, μετά την ολοκλήρωση του Eurogroup, ενώ επέμεινε η συμφωνία θα βοηθήσει την Ελλάδα να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της. «Η Ελλάδα πρέπει να γίνει ανταγωνιστική για να αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές, ώστε να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της». «Για αυτό, η Ελλάδα θα πρέπει να προβεί σε μεταρρυθμίσεις», επέμεινε ο κ. Σόιμπλε. Επιπλέον μέτρα, όπως η ελάφρυνση του χρέους, θα εξεταστούν μόνο μετά την ολοκλήρωση του υπάρχοντος προγράμματος, πρόσθεσε. «Εάν επιπλέον μέτρα κριθούν αναγκαία στο τέλος του προγράμματος μπορούμε να τα λάβουμε», σημείωσε.
«Η προσδοκία είναι ότι το σχέδιο θα στεφθεί με επιτυχία», κατέληξε.
«Εν τέλει καλά νέα για την Ελλάδα», σχολίασε μέσω Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, μετά το πέρας της συνεδρίασης του Eurogroup.
Σε δική του ανάρτηση στον ίδιο ιστότοπο, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις έκανε λόγο για «καλά νέα». «Η δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος και οι συμφωνηθείσες εκταμιεύσεις συμβάλλουν στην τόνωση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και την ανάκαμψή της», ανέφερε ο κ. Ντομπρόβσκις.
«Δεν είναι η καλύτερη λύση. Αυτή θα ήταν να καταλήξουμε σε μια πλήρη συμφωνία και να ζητήσουμε από το δ.σ. του ΔΝΤ να εγκρίνει μια εκταμίευση τώρα», παραδέχθηκε ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του Ταμείου, Πολ Τόμσεν, μετά από τη συνεδρίαση του Eurogroup.
Ο κ. Τόμσεν στάθηκε στα στενά χρονικά περιθώρια που επέβαλαν την επίτευξη συμφωνίας, καθώς όπως είπε, «όσο πλησιάζαμε στις πληρωμές του Ιουλίου, αντιλαμβανόμασταν ότι λιγοστεύει ο χρόνος».
Εκανε επίσης λόγο για «σημαντική πρόοδο» το προηγούμενο διάστημα, προσθέτοντας όμως ότι χρειαζόταν «περισσότερος χρόνος για να φτάσουμε σε κάτι που θα έχει την απόλυτη στήριξή μας».
Τέλος, σημείωσε πως τελικά ενεργοποιήθηκε «η πρόβλεψη της έγκρισης επί της αρχής» του ΔΝΤ, προκειμένου να διευκολυνθεί η επίτευξη συμφωνίας. «Αυτό είναι καλό για την Ελλάδα, για τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης αλλά και τα μέλη μας γιατί αποφεύγεται αναστάτωση από ενδεχόμενη αδυναμία πληρωμής», εξήγησε.
Νωρίτερα, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προσερχόμενος στη συνεδρίαση, στο Λουξεμβούργο, έσπευσε να σημειώσει ότι η λύση για το ελληνικό ζήτημα είχε βρεθεί εδώ και καιρό, αλλά ότι «οι Ελληνες ζήτησαν τρεις εβδομάδες προθεσμία για επικοινωνιακούς λόγους!» Η απάντηση ήρθε από τον Αλέξη Τσίπρα. «Στο τέλος κερδίζουν οι καλοί», σχολίασε από τη Θεσσαλονίκη ο Πρωθυπουργός, προφανώς σε αντιδιαστολή του «Στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί», που είχε πει ο Γκάρι Λίνεκερ.
Πιο συγκεκριμένα, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ίδιος τόνισε ότι η ρύθμιση του χρέους θα εδράζεται στη συμφωνία του Μαΐου του 2016, που σημαίνει ότι οι ουσιαστικές αποφάσεις θα ληφθούν μετά την ολοκλήρωση του Μνημονίου, το καλοκαίρι του 2018, και μόνον εφόσον χρειαστεί, όπως είπε. Μάλιστα, σύμφωνα με ανταποκριτή της Deutsche Welle, ο κ. Σόιμπλε επεσήμανε πως εάν αποδειχτεί πως δεν απαιτείται ελάφρυνση, τότε απλώς δεν θα χρειαστεί να γίνει.
Για το άλλο αγκάθι των διαπραγματεύσεων, τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, ο κ. Σόιμπλε παρέπεμψε στη λύση που είχε εξοργίσει τον έλληνα ομόλογό του. Οπως είπε, οι ευρωπαίοι εταίροι έχουν βρει φόρμουλα που διασφαλίζει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Δεν ανέφερε ποια είναι αυτή η φόρμουλα αλλά είναι γνωστό ότι το σενάριο που υποστηρίζουν οι Ευρωπαίοι είναι να ενταχθεί το Ταμείο στο πρόγραμμα επί της αρχής, δηλαδή χωρίς οικονομική βοήθεια, τουλάχιστον μέχρι να διευθετηθεί το ζήτημα του χρέους.
Τελικά στο EuroWorking Group, επιτεύχθηκε συμφωνία σε δύο βασικά ζητήματα: Σε τεχνικό επίπεδο έχουν κλείσει τα προαπαιτούμενα, εκτός από δύο σημεία που έχουν να κάνουν αφ’ ενός με την προστασία ξένων εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ που διώκονται ποινικά και αφετέρου με την καταβολή των δικαστικών εξόδων στον πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ, Ανδρέα Γεωργίου.
Επιπλέον σημειώθηκε συμφωνία για το βασικό μέρος του κειμένου που θα δώσουν στη δημοσιότητα οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης το βράδυ της Πέμπτης και στο οποίο αναμένεται να υπάρχουν κάποιες φραστικές αλλαγές αναφορικά με το θέμα του χρέους και των στόχων για πλεονάσματα μετά το 2022.
