Η πρόσφατη σοβαρή διπλωματική κρίση στις χώρες του Περσικού Κόλπου έχει φέρει στο προσκήνιο το Κατάρ, ένα βασίλειο κάπως μεγαλύτερο σε έκταση από την Κρήτη, και μας θύμισε πώς κάτω από το χαλί της ευμάρειας χάρη στην άντληση πετρελαίου κρύβονται πολλές μεγάλες και μικρές ανισότητες.
Για κάποιο λόγο όμως οι κάτοικοι ακόμη σκέφτονται με τρόπους που θυμίζουν τις εποχές που ζούσαν σε ένδεια.
Ηδη από το ξέσπασμα της κρίσης, οι Καταριανοί έσπευσαν στα σούπερ μάρκετ για να προμηθευτούν ό,τι μπορούν για να αντιμετωπίσουν την διπλωματικά δύσκολη κατάσταση.
Φοβούνται έναν πόλεμο και συμπεριφέρονται έτσι; Συγκεντρώνουν προμήθειες λόγω του μήνα του Ραμαζανιού που διανύουν; Δύσκολο να πει κανένας, αλλά από την άλλη πλευρά, φωτογραφίες με τα γεμάτα καροτσάκια και τα άδεια ράφια φαίνονται ασυνήθιστες. Πολύ περισσότερο γιατί μιλάμε για μια πάμπλουτη χώρα, αν και ο πλούτος είναι σαφώς για τους λίγους.
Η εισοδηματική ανισότητα στο Κατάρ είναι εμφανής και στα στατιστικά δεδομένα.
Αν και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο, φτάνοντας τα 129.000 δολάρια τον χρόνο, η απόσταση που χωρίζει τους πλουσιότερους από τους φτωχότερους πολίτες είναι αστρονομική. Ενώ ο πρώην ηγέτης της χώρας, εμίρης Αλ Θάνι, έχει περιουσία που φτάνει 2,4 δισ. δολάρια (τόσο υπολογίζεται τουλάχιστον), πολλοί από τους μετανάστες δηλώνουν ότι ζουν με περίπου 350 δολάρια το μήνα.
Μια άλλη από τις ανισότητες του Κατάρ, όπως τις καταγράφει το BBC, είναι η πληθυσμιακή.
Από τα 2,5 εκατομμύρια κατοίκους, λιγότεροι από 700.000 είναι οι γυναίκες. Αντί δηλαδή να ισορροπεί ο πληθυσμός κοντά στο 50-50, στο Κατάρ οι άνδρες υπερτερούν σχεδόν σε ποσοστό 70-30.
Ο λόγος είναι η μαζική εισροή μεταναστών -κυρίως νεαρών ανδρών- από χώρες όπως η Ινδία και το Νεπάλ, οι οποίοι εργάζονται σε κατασκευαστικά και άλλα έργα. Είναι δε τόσοι πολλοί που έφτασαν οι ινδουιστές να αποτελούν την τρίτη πολυπληθέστερη θρησκευτική ομάδα μετά τους μουσουλμάνους και τους χριστιανούς.
Μέσα κάτι παραπάνω από μια δεκαετία, ο πληθυσμός της χώρας εκτοξεύτηκε από κάτω από 700.000 άτομα το 2003 σε 2,5 εκατομμύρια σήμερα. Ωστόσο, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο «καταριανό όνειρο» ή δεν είναι για όλους.
Πολλοί από τους μετανάστες εργάζονται και ζουν κάτω από δύσκολες έως και τραγικές συνθήκες για να ολοκληρώσουν τα γήπεδα που θα φιλοξενήσουν το Μουντιάλ του 2022. Ακόμα και η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγγείλει ότι οι άνθρωποι αυτοί υφίστανται «εκμετάλλευση και κακοποίηση».
Την ώρα όμως που το Κατάρ ανοικοδομείται με ταχείς ρυθμούς, επεκτείνει την παρουσία του σε άλλα χρηματοοικονομικά κέντρα, όπως το Λονδίνο.
Ο υπουργός Οικονομικών του Κατάρ Αλί Σαρίφ αλ-Εμάντι υπολόγιζε ότι η χώρα του έχει επενδύσεις ύψους 35-40 δισ. λιρών στη Βρετανία, μεταξύ των οποίων σε κορυφαίες φίρμες όπως το Harrods, αλλά και σε κτίρια όπως τον πύργο Shard στο Λονδίνο. Ενα ποσό που πρόκειται να αυξηθεί γιατί το Κατάρ σχεδίαζε να επεκτείνει και άλλο την παρουσία του στη Βρετανία τα επόμενα χρόνια.
Τα ακίνητα είναι μια καλή επένδυση, αλλά δεν είναι η μόνη. Η υψηλή τέχνη είναι διαχρονικά μία επίσης πολύ καλή τοποθέτηση.
Η αδελφή του εμίρη λέγεται ότι διέθετε μέχρι και ένα δισεκατομμύριο δολάρια τον χρόνο για να εμπλουτίζει τη συλλογή της με «βαριά» ονόματα, όπως Σεζάν, Γκογκέν μέχρι και Αντι Γουόρχολ.
Το Κατάρ προβάλλει ακόμη και την παραδοσιακή ισλαμική τέχνη σε μουσείο που άνοιξε το 2008 στην πρωτεύουσά του Ντόχα.
Βέβαια, αν έχει κανένας τόσα χρήματα είναι λίγο πιθανό να κάνει και κάποιες αμφίβολης καλλιτεχνικής αξίας κινήσεις.
Όπως αυτήν για την αγορά και την εγκατάσταση ενός γλυπτού στο αεροδρόμιο της Ντόχα που εικονίζει ένα αρκουδάκι… επτά μέτρων και βάρους 20 τόνων. Το γλυπτό «Lamp/Bear» είναι φτιαγμένο από τον ελβετό καλλιτέχνη Ουρς Φίσερ.
Αν ρωτάτε για το κόστος αγοράς αυτού του γλυπτού που φέρνει μια ευχάριστη ανάμνηση της παιδικής ηλικίας σε ένα απρόσωπο τέρμιναλ αεροδρομίου, ήταν μόλις 6,8 εκατ. δολάρια το 2011.