Ενας συμβιβασμός που βολεύει όλους, πλην ημών, κυοφορείται μετά το ναυάγιο του Eurogroup της 22ας Μαΐου. Το επικρατέστερο σενάριο θέλει το ΔΝΤ να μπαίνει τυπικώς στο πρόγραμμα διάσωσης της ελληνικής οικονομίας -κάτι που για τους γερμανούς βουλευτές που ενέκριναν το 3ο Μνημόνιο το καλοκαίρι του 2015 ήταν προαπαιτούμενο. Ομως την ίδια ώρα η παρουσία του ΔΝΤ στο πρόγραμμα θα απαιτεί σύνδεση των εκταμιεύσεων των δόσεων με ενέργειες όπως η ελάφρυνση χρέους από τους ευρωπαίους πιστωτές. Που σημαίνει ότι έως ότου οι ευρωπαίοι πιστωτές εγκρίνουν μια ελάφρυνση του χρέους το ΔΝΤ θα μπορεί να επιβάλλει «κόφτη» στην εκταμίευση των δόσεων.
Οπως δε, εκτιμούν αναλυτές, αυτή η συνθήκη -που και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα βολεύει και το Ταμείο δεν θα εκθέτει- μπορεί να διαρκέσει μέχρι και το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018! Το ΔΝΤ θα είναι για ένα χρόνο μέσα στο πρόγραμμα περιμένοντας τις προϋποθέσεις για να εκταμιεύσει δόση οι οποίες όμως το πιθανότερο είναι ότι δεν θα έρθουν ποτέ…
Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ δηλώνει βέβαιος για συμφωνία στις 15 Ιουνίου. Και γιατί να μη δηλώνει βέβαιος, όταν όλα μοιάζουν να έχουν τελειώσει;
Το Ταμείο άφησε μέσα στην εβδομάδα ανοιχτό το ενδεχόμενο της μη χρηματοδοτικής συμμετοχής του στο ελληνικό πρόγραμμα. «Εξετάζουμε όλα τα ενδεχόμενα στο πλαίσιο των υφιστάμενων κανόνων και πρακτικών του Ταμείου» δήλωσε ο εκπρόσωπός του Τζέρι Ράις, εξηγώντας ότι υπάρχουν περιπτώσεις «όπου το ΔΝΤ είχε εγκρίνει καταρχήν πρόγραμμα χωρίς χρηματοδότηση».
Η εκδοχή της εισόδου του ΔΝΤ τυπικώς με (αλλά ουσιαστικά χωρίς…) λεφτά για ένα χρόνο στο Μνημόνιο 3 θα εδράζεται επίσης σε μια «εγγύηση βιωσιμότητας χρέους» την οποία θα δώσουν οι Ευρωπαίοι και θα λέει ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας δεν θα υπερβαίνουν το 15% του ΑΕΠ ως το 2030 και το 20% τα επόμενα χρόνια, χωρίς όμως πρόσθετες λεπτομέρειες.
H οριστική έξοδος του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018 θα διευκολυνθεί από τον Eυρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) ο οποίος φέρεται έτοιμος να αρχίσει να αγοράζει το χρέος της Ελλάδας προς το Ταμείο.
Παράλληλα η Handelsblatt, επικαλούμενη εσωτερικό έγγραφο του ESM, δημοσιεύει πέντε πιθανά πακέτα για τις ελαφρύνσεις του ελληνικού χρέους τα οποία εξετάζει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας.
Το πρώτο πακέτο προβλέπει επιμήκυνση αποπληρωμής των δανείων που έχει εκταμιεύσει ο προσωρινός μηχανισμός στήριξης EFSM κατά 5 χρόνια και πλαφόν στα επιτόκια 2%. Σε περίπτωση που το ξεπεράσουν, δεν θα καταβάλλονται μέχρι το 2050. Τα επόμενα πακέτα περιλαμβάνουν περισσότερες ελαφρύνσεις. Eτσι το τρίτο προβλέπει επιμήκυνση αποπληρωμής για 15 χρόνια. Κατά συνέπεια η Ελλάδα θα αποπληρώσει μέρος των πιστώσεων από το 2080 και πέρα, ενώ στα επιτόκια μπαίνει πλαφόν 1% μέχρι το 2050. Στο άρθρο της η γερμανική εφημερίδα αναφέρεται επίσης στα σενάρια που εκπόνησε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας γύρω από το μελλοντικό ύψος του ελληνικού χρέους. Το έγγραφο, που προορίζεται «μόνο για υπηρεσιακή χρήση» δόθηκε αρχές της εβδομάδας στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης και βρίσκεται στη διάθεση της γερμανικής εφημερίδας.
Αναφέρεται σε τρία σενάρια:
Σύμφωνα με το αισιόδοξο Σενάριο Α που βασίζεται σε στοιχεία των ευρωπαϊκών θεσμών, το ελληνικό χρέος ενδέχεται να μειωθεί μέχρι το 2060 στο 49,1%, ενώ οι μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες, που αποτελούνται από το πιθανό έλλειμμα συν το σύνολο των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους, θα βρίσκονται μόλις στο 11% του ΑΕΠ. Θα ήταν συνεπώς λιγότερο από το όριο 15%-20% που κρίνουν οι δανειστές ως βιώσιμο.
Το Σενάριο Β είναι απαισιόδοξο, θεωρείται ωστόσο πιθανότερο από το ΔΝΤ. Το έγγραφο κάνει λόγο για “έκρηξη” του χρέους τα επόμενα 40 χρόνια, φθάνοντας το 2060 στο 226% του ΑΕΠ, ενώ οι μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες στο γιγαντιαίο 52,1%.
Οι διαφορές των σεναρίων οφείλονται στην μακρά περίοδο 40 ετών, όπου ακόμα και απειροελάχιστες διαφορές στην υπόθεση εργασίας, οδηγούν σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα.
Στο Σενάριο Α οι Ευρωπαίοι αναμένουν μέχρι το 2060 μια κατά μέσο όρο ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 1,3% και πρωτογενές πλεόνασμα 2,2%-2,6%. Το ΔΝΤ θεωρεί αυτό το στόχο μη ρεαλιστικό. Στο Σενάριο Β γίνεται λόγος για ανάπτυξη μόνο 1% και πρωτογενές πλεόνασμα 1,5%. Παρά τις μεγάλες διαφορές των σεναρίων η συζήτηση για την ανάγκη ελαφρύνσεων για το ελληνικό χρέος θα διεξαχθεί στη βάση αυτών των υπολογισμών. Μόνο όμως στο Σενάριο Β και Γ (σσ. στο οποίο η Handelsblatt δεν αναφέρεται λεπτομερώς) υπάρχει ανάγκη ελαφρύνσεων.
Το μείζον ζήτημα της εξισορροπιστικής λύσης που προτείνει η πλευρά Σόιμπλε και φαίνεται να έχει ήδη δεχτεί το Ταμείο είναι αν αυτή η λύση θα συνοδεύεται από το QE -την έστω και δραματικά καθυστερημένη ένταξη της Ελλάδος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το οποίο τροφοδοτεί τις οικονομίες της Ευρωζώνης με ρευστό εδώ και δυόμισι χρόνια και τώρα βαίνει προς το τέλος του.
Εδώ υπάρχει το σοβαρό εμπόδιο: Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απαιτεί Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους (DSA) από την πλευρά του ΔΝΤ η οποία θα λέει ότι το χρέος της Ελλάδας είναι υπό προϋποθέσεις βιώσιμο. Αυτό είναι σημαντικό ώστε να καλύπτεται νομικά για να εντάξει την Ελλάδα στο QE.
Πώς θα παρακαμφθεί αυτό το εμπόδιο; Θα είναι ένας ακόμα συμβιβασμός. Στον μόνο που θα μπορεί να ελπίζει η κυβέρνηση, η οποία σπατάλησε δύο χρόνια σε ατέρμονες διαπραγματεύσεις και τώρα φιλοδοξεί να μπει σε ένα πρόγραμμα που όμως τελειώνει σύντομα…