Τα τελευταία πέντε χρόνια, αφότου άρχισαν οι πρώτες διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Ασαντ στη Συρία και ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος, τον Μάρτιο του 2011, η Διεθνής Αμνηστία δημοσιεύει συνεχώς εκθέσεις για τα βασανιστήρια στα οποία υποβάλλονται οι αντικαθεστωτικοί που βρίσκονται σε στρατιωτικές φυλακές.
Σύμφωνα όμως με την τελευταία έκθεσή της, από την αρχή του συριακού εμφυλίου έχουν σημειωθεί έως και 13.000 εκτελέσεις δια απαγχονισμού στη φυλακή Σαντνάγια, βόρεια της Δαμασκού.
Οι περισσότερες από αυτές, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η Αμνηστία, πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2011 και 2015, φαίνεται όμως ότι συνεχίζονται έως και σήμερα. Η έρευνά της κάνει λόγο για 20 με 50 εκτελέσεις κατά μέσο όρο κάθε εβδομάδα!
Με ανακοίνωσή του, το συριακό υπουργείο Δικαιοσύνης, χαρακτήρισε «εντελώς ψευδή» την έκθεση, υποστηρίζοντας ότι έχει στόχο να αμαυρώσει τη φήμη της Συρίας στη διεθνή σκηνή, κυρίως μετά τις νίκες του συριακού στρατού», όπως μετέδωσε το πρακτορείο Sana.
Ωστόσο η έκθεση περιλαμβάνει ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. «Ερχονταν για να παραλάβουν όσους επρόκειτο να απαγχονιστούν κάθε Δευτέρα», αναφέρει. «Πριν εκτελεστούν, τα θύματα ανακρίνονταν για δύο έως τρία λεπτά. Την καταδίκη τους σε θανατική ποινή υπέγραφε ο υπουργός Αμυνας, ο οποίος είχε την εντολή του προέδρου Ασαντ. Είναι αδύνατον όλοι αυτοί οι υψηλοί αξιωματούχοι να μη γνώριζαν για αυτό το σχέδιο. Ηταν μια ξεκάθαρη πολιτική εξόντωσης», σημειώνει μεταξύ άλλων η συντάκτρια της έκθεσης Νικολέτ Γουόλντμαν.
Οι περισσότεροι από εκείνους που θανατώνονταν βρίσκονταν στη φυλακή έπειτα από δίκες-παρωδίες ενώ η «ομολογία» τους ερχόταν μετά από ώρες βασανιστηρίων, με στέρηση νερού, φαγητού, φαρμάκων και της αναγκαίας ιατρικής περίθαλψης. Σύμφωνα με την έκθεση της Αμνηστίας, όπως αποτυπώνεται και στην αεροφωτογραφία, περίπου 50 άτομα κάθε εβδομάδα οδηγούνταν στο «Κόκκινο κτίριο», όπου βασανίζονταν. Από εκεί, με καλυμμένα τα μάτια οδηγούνταν στο «Λευκό κτίριο», έναν υπόγειο χώρο της φυλακής, όπου και εκτελούνταν.
Τα σώματά τους μεταφέρονταν στο κοντινό νοσοκομείο του Τισρίν, όπου διαπιστωνόταν ότι ο θάνατός τους προκλήθηκε από αναπνευστική δυσλειτουργία ή κάποιο καρδιακό πρόβλημα. Επειτα, οι περισσότεροι θάβονταν σε στρατιωτικές εκτάσεις στα νότια της Δαμασκού και στην Κατάνα, μια μικρή πόλη στα δυτικά της χώρας, χωρίς ασφαλώς οι οικογένειές τους να ειδοποιηθούν ποτέ.
Η έρευνα της Αμνηστίας βασίστηκε σε 84 μάρτυρες, ανάμεσα στους οποίους πρώην φύλακες, κρατούμενοι, δικαστές και δικηγόροι, που επιβεβαίωσαν ότι τα θύματα είναι κατά κύριο λόγο πολίτες που αντιτάχθηκαν στο καθεστώς Ασαντ.
Η κυβέρνησης της Συρίας αρνήθηκε τις κατηγορίες, ενώ η Διεθνής Αμνηστία ζήτησε την άμεση παρέμβαση του ΟΗΕ. «Οι υποστηρικτές της Συρίας, ειδικά η Ρωσία, με τη μόνιμη θέση της στο Συμβούλιο Ασφαλείας (του ΟΗΕ), και το Ιράν θα πρέπει να καταδικάσουν τις εξωδικαστικές εκτελέσεις και τις πολιτικές εξολόθρευσης που ασκεί το συριακό κράτος και να πράξουν ό,τι είναι στο χέρι τους για να θέσουν τέλος», σχολίασε η Γουόλντμαν, τονίζοντας: «Οσα ανακαλύψαμε ξεπερνούν κάθε προηγούμενο».
Η Διεθνής Αμνηστία επέλεξε να αναπαραστήσει τη φρίκη όσων συνέβησαν στη Σαντνάγια με ένα βίντεο, όπου παρουσιάζεται η ιστορία ενός κρατούμενου, που θα μπορούσε να είναι καθένας από τους 13.000 χιλιάδες.
Εξιστορεί την κράτησή του στη φυλακή και τα βασανιστήρια στα οποία υπόκεινται αυτός και οι συγκρατούμενοί του, μόνο και μόνο επειδή ήταν αντίθετοι στο καθεστώς. «Δεν χρησιμοποίησα όπλα, δεν σκότωσα κανέναν, το μόνο που έκανα είναι να συμμετάσχω σε ειρηνικές διαδηλώσεις, όπως οι περισσότεροι από εμάς», λέει.
«Είμαστε εδώ και σχεδόν τρεις ημέρες μέσα σε αυτό το υπόγειο. Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρουμε», διηγείται ο ήρωας λίγο αργότερα, ενώ περιγράφει ότι τους χτυπούν όλο και πιο δυνατά. «Μου λείπει η οικογένειά μου. Πάνε χρόνια από την τελευταία φορά που είδα το μικρό μου αγόρι, τον Αλί και τη γυναίκα μου. Αναρωτιέμαι πού βρίσκονται».
«Οι φρουροί φωνάζουν ονόματα, ανάμεσά τους και το δικό μου», λέει στη συνέχεια. Τον μεταφέρουν σε μία φυλακή όπου τους χτυπούν ακόμη πιο βάναυσα. «Οπουδήποτε αλλού θα είναι καλύτερα από τη Σαντνάγια», εξομολογείται λυπημένος. «Αραγε θα μας μεταφέρουν κάπου αλλού ή αυτή είναι η τελευταία μας τιμωρία;», διερωτάται.
«Μου παίρνουν τα αποτυπώματά μου και μου ανακοινώνουν ότι έχω καταδικαστεί σε θάνατο! Με ρωτούν αν έχω κάποια τελευταία επιθυμία! Δεν έχω κάνει κάτι κακό. Είπαν ότι θα με μεταφέρουν. Θεέ μου, προστάτευσε την οικογένειά μου», είναι τα τελευταία του λόγια πριν την αγχόνη.
Το βίντεο κλείνει με τη φράση: «Σχεδόν 13.000 άνθρωποι έχουν εκτελεστεί στη Σαντνάγια από το 2011. Μη τους αφήσετε να ξεχαστούν».