Τι θα μπορούσε να σημαίνει για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις η επίσκεψη της Aνγκελα Μέρκελ στην Αγκυρα; Είναι σαφές ότι η Αθήνα ανέμενε από τη γερμανίδα καγκελάριο να θέσει μία σειρά ζητημάτων στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν – με έμφαση στο Προσφυγικό και στο Κυπριακό. Την ίδια στιγμή, η Μέρκελ είχε και έχει τις δικές της ανησυχίες και πολιτικές προτεραιότητες. Η βασικότερη εξ’ αυτών (και στην οποία οι επιθυμίες της συμπίπτουν με αυτές του Αλέξη Τσίπρα) δεν είναι άλλη από τη διατήρηση της Συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας που βοήθησε στον περιορισμό των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο.
Η ιδέα συνεργατών του έλληνα Πρωθυπουργού ήταν ότι η Ανγκελα Μέρκελ θα μπορούσε να διαμορφώσει μία νέα ευρωτουρκική ατζέντα στην οποία θα ενταχθεί και το Κυπριακό. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι το Βερολίνο έχει εκφράσει πολλάκις, αν και διακριτικά, την επιθυμία του να λυθεί το Κυπριακό εντός του 2017. Στο πλαίσιο αυτό, η γερμανίδα καγκελάριος δήλωσε, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου με τον τούρκο πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ, ότι «η διαδικασία για το Κυπριακό πρέπει να επιταχυνθεί και πρέπει να υπάρξει αποτέλεσμα. Για την Ελλάδα, την Κύπρο, την Τουρκία και όλη την ΕΕ είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα αυτό» τόνισε.
Στο Προσφυγικό πάντως, αυτό που φαίνεται ότι επιθυμεί τόσο η Ανγκελα Μέρκελ όσο και ο Αλέξης Τσίπρας είναι να μην υπάρξει «έκρηξη» του αριθμού των προσφύγων που περνούν από την Τουρκία στα νησιά του Αιγαίου. Διπλωματική πηγή σημείωνε κυνικά ότι «όσο μένουν χαμηλά οι ροές, ελάχιστοι ασχολούνται με το τι ακριβώς συμβαίνει στα ελληνικά νησιά». Και πράγματι, η Ανγκελα Μέρκελ δεν έχει την πολυτέλεια για νέα κρίση ενόψει των εκλογών του προσεχούς Σεπτεμβρίου και των τοπικών που προηγούνται. Κρίνοντας δε από τη μάλλον υποτονική αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης στα όσα είπε ο τούρκος υπουργός Μεβλούτ Τσαβούσογλου περί αναστολής του διμερούς ελληνοτουρκικού Πρωτοκόλλου Επανεισδοχής, με αφορμή την απόφαση του Αρείου Πάγου να μην εκδοθούν οι οκτώ τούρκοι στρατιωτικοί στην Τουρκία, διαφαίνεται ότι η Αθήνα συντάσσεται με το Βερολίνο ότι το βασικό ζήτημα είναι να μην οξυνθούν οι σχέσεις με την Αγκυρα ώστε οι ροές να μην αυξηθούν.
Η «υπόθεση των Οκτώ» πάντως, σε συνδυασμό με το αίτημα περίπου 40 τούρκων στρατιωτικών που υπηρετούν σε νατοϊκές εγκαταστάσεις στη Γερμανία να λάβουν άσυλο, έχει ανοίξει ακόμη ένα σοβαρό μέτωπο στο τρίγωνο Αθήνα – Αγκυρα – Βερολίνο. Η Ανγκελα Μέρκελ τόνισε, στη συνέντευξη Τύπου με τον τούρκο πρόεδρο, ότι πρέπει να υπάρξει σεβασμός στην ελευθερία της έκφρασης και ότι σε μία δημοκρατία ο ρόλος της αντιπολίτευσης είναι πολύ σημαντικός. Ο Ερντογάν δεν άφησε την ευκαιρία να… πάει χαμένη και απάντησε ότι οι άνθρωποι που ζητούν άσυλο είναι τρομοκράτες και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάει κανείς.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου ενδέχεται να αποτελεί «οδηγό» και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες που θα κληθούν να χειριστούν ανάλογες υποθέσεις. Η καγκελάριος Μέρκελ πάντως τόνισε ότι για να υπάρξει έκδοση από τη Γερμανία στην Τουρκία πρέπει να υπάρχουν ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία. «Υπάρχουν κάποιες δικαστικές αποφάσεις στη Γερμανία. Υπό κάποιες συνθήκες δεν μπορούν να γίνουν εκδόσεις. Πρέπει να σεβαστούμε τα αποτελέσματα των δικαστηρίων και των ανεξάρτητων ερευνών. Για μας δεν πρέπει να υπάρχουν λάθος εξελίξεις τώρα» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το ζήτημα για την Αθήνα όμως είναι ότι γειτονεύοντας με την Τουρκία κινδυνεύει από συμπεριφορές προκλητικές όπως αυτές που εκτυλίσσονται τις τελευταίες ημέρες στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων – στοιχείο που άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν να αντιμετωπίσουν. Παραμένει άγνωστο προς το παρόν τι μπορεί να είπε κατ ιδίαν η Ανγκελα Μέρκελ στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τα συμβαίνοντα στο Αιγαίο Πέλαγος. Φαντάζει πιθανό να του επεσήμανε ότι μία όξυνση δεν θα ευνοούσε κανέναν, με αποτέλεσμα η Συμφωνία για το Προσφυγικό να κατέρρεε, η Αγκυρα να έχανε τα κονδύλια της ευρωπαϊκής βοήθειας και οι όποιες προοπτικές στενότερων σχέσεων να εξαφανίζονταν (ακόμη και οι ελπίδες για αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ – Τουρκίας που τώρα προωθείται). Το προσεχές διάστημα θα φανεί όμως αν οι παραινέσεις της γερμανίδας καγκελαρίου είχαν οποιαδήποτε επίπτωση στους τουρκικούς τακτικισμούς…