«Σε περίπτωση που το ΔΝΤ αποχωρήσει οι Ευρωπαίοι ενδέχεται να καταλήξουν σε δική τους λύση εντός του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος και να επιβάλλουν όσα συμφωνήθηκαν πιο αποτελεσματικά». Σε όλα αυτά τα χρόνια της ελληνικής κρίσης, αυτή η φράση συνιστά μια κομβική μεταστροφή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Για πρώτη φορά ο γερμανός υπουργός Οικονομικών διατυπώνει δημοσίως μια σκέψη που είχε εξαρχής, το ενδεχόμενο ενός προγράμματος (νέας) διάσωσης της ελληνικής οικονομίας χωρίς το Ταμείο, κάτι που όμως το καλοκαίρι του 2015 δεν ήθελαν καν να ακούσουν οι βουλευτές των Χριστιανοδημοκρατών.
Οι δηλώσεις του κ. Σόιμπλε αφορούν το τρέχον, τρίτο δανειακό πρόγραμμα της Ελλάδας σε περίπτωση που δεν θα συμμετέχει μελλοντικά σε αυτό το ΔΝΤ, όπως διευκρίνισε αργότερα σε κυβερνητικό μπρίφινγκ ο εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών, Γιουργκ Βάισγκερμπερ. Το αν θα εξακολουθήσει να συμμετέχει σε αυτό το πρόγραμμα ή όχι, αυτό θα το αποφασίσει το ίδιο το ΔΝΤ μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του τρέχοντος προγράμματος. «Σε περίπτωση που αποφασίσει να μη συμμετέχει σε ένα τρίτο πρόγραμμα, τότε τίθεται το ερώτημα πώς θα αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση η ΕΕ και τότε θα έπρεπε ξανά να ερωτηθεί η γερμανική βουλή προκειμένου να δώσει τη συγκατάθεσή της», ανέφερε ο κ. Βάισγκερμπερ. Οπως πρόσθεσε «πρόκειται όμως για ένα υποθετικό ερώτημα» που δεν είναι του παρόντος.
Ο Σόιμπλε παραχώρησε μια συνέντευξη εφ΄ όλης της ύλης στη γερμανική Süddeutsche Zeitung. Και από αυτήν, όπως σημειώνει η Deutsche Welle, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το ζήτημα διαχείρισης της κρίσης στην Ελλάδα και ειδικότερα η συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα.
«Η Ελλάδα επέλεξε έναν μακρύ και επίπονο δρόμο. Το 2015 αποφάσισε να συνεχίσει να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της ως μέλος της Ευρωζώνης και να απορρίψει την εναλλακτική λύση που ήταν η αποχώρηση από το ευρώ. Τώρα εμείς πρέπει από την πλευρά μας να επιμείνουμε στην εφαρμογή των συμπεφωνημένων. Διαφορετικά, το ευρώ δεν θα αντέξει στον χρόνο με την υπάρχουσα δομή. Εκτός αυτού θα ενταθούν, με απρόβλεπτες επιπτώσεις, οι αντιστάσεις κατά του ευρώ στο εσωτερικό μιας σειράς από χώρες της Ευρωζώνης» σημείωσε ο Σόιμπλε.
«Σε περίπτωση που το Ταμείο αποχωρήσει, τότε οι Ευρωπαίοι ενδέχεται να καταλήξουν σε δική τους λύση εντός του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος, όπως είχαμε προτείνει ήδη στην αρχή της ελληνικής κρίσης, η τότε υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Κριστίν Λαγκάρντ και εγώ. Σε αυτή την περίπτωση όμως θα πρέπει οι Ευρωπαίοι να επιβάλλουν όσα συμφωνήθηκαν σαφώς πιο αποτελεσματικά» υπογράμμισε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών, που ήδη στην Ελλάδα ερμηνεύεται από το εξής σχηματικό: αν φύγει το Ταμείο, μένουμε μόνοι μας απέναντι στον Σόιμπλε.
Αναλυτές ήδη είδαν στη συνέντευξη του γερμανού αξιωματούχου στη Süddeutsche Zeitung ένα μήνυμα του Σόιμπλε προς την ελληνική κυβέρνηση: κάντε τώρα ό,τι σας ζητούν, διότι μετά θα υπάρξει νέα συμφωνία που θα είναι χειρότερη γιατί θα πρέπει να εγκριθεί από την Μπούτεσταγκ…
Στο σχόλιο άλλωστε του δημοσιογράφου ότι όπως φαίνεται είναι εν τέλει εφικτή η συνέχιση του προγράμματος χωρίς το Ταμείο, ο Σόιμπλε τόνισε: «Το τωρινό πρόγραμμα προϋποθέτει τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Αν συνεχίσουμε μόνοι μας τότε θα πρέπει να διασφαλίσουμε καλύτερα τα συμπεφωνημένα. Τον ρόλο αυτό μπορούμε να τον αναθέσουμε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM). Σε αυτή την περίπτωση ωστόσο έχουμε να κάνουμε με εντελώς νέα δεδομένα και θα έπρεπε να διασφαλίσουμε προηγουμένως την έγκριση της γερμανικής βουλής».
Στο ερώτημα, τέλος, αν μια αποχώρηση του Ταμείου θα προκαλούσε τριγμούς στην γερμανική πολιτική σκηνή και κυρίως το εσωτερικό των συντηρητικών κομμάτων, ο Σόιμπλε απάντησε: «Δεν θα προκαλέσει προβλήματα, διότι εμείς τηρούμε τις δεσμεύσεις μας. Σε περίπτωση όμως που δεν τηρηθούν οι δεσμεύσεις από άλλους τότε το τρέχων πρόγραμμα θα τερματιστεί και θα απαιτηθούν νέες διαπραγματεύσεις».
Η απάντηση του Μαξίμου
Πάντως από την κυβέρνηση έσπευσαν να καλωσορίσουν τις προτάσεις του Σόιμπλε. Σε non paper που έδωσε στη δημοσιότητα ο επικοινωνιακός μηχανισμός του Μαξίμου, ανέφεραν:
«Η πιθανότητα συνέχισης του προγράμματος χωρίς το ΔΝΤ ή με παρουσία του χωρίς χρηματοδότηση, και άρα χωρίς κεντρικό ρόλο, είναι μία εξέλιξη που μπορεί να αποτελέσει διέξοδο στο δομικό πρόβλημα ασυμφωνίας μεταξύ των θεσμών που αποτελεί διαρκή τροχοπέδη για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης χωρίς νέα μέτρα και την επιτυχή ολοκλήρωση του ελληνικού προγράμματος. Η άποψη ότι η Ευρώπη έχει θεσμικό πλαίσιο υποστήριξης από μόνη της, δεν είναι καινούρια. Κερδίζει διαρκώς έδαφος σε ευρωπαϊκούς θεσμούς και από την ελληνική πλευρά είναι εν τέλει καλοδεχούμενη, αρκεί οι πρωτοβουλίες και οι αποφάσεις να παρθούν γρήγορα».
Η Handelsblatt ερμηνεύει τις δηλώσεις Σόιμπλε
Το μήνυμα που στέλνει ο κ. Σόιμπλε, σύμφωνα με εκτιμήσεις της γερμανικής οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt, είναι ότι η Αθήνα πρέπει να εφαρμόσει τους όρους λιτότητας, γιατί χωρίς το ΔΝΤ η Ευρώπη θα καταφύγει σε πολύ σκληρότερα μέτρα.
«Θέλει ο Σόιμπλε ξαφνικά να μην συμμετέχει τελικά στο εξής το ΔΝΤ στη διάσωση της Ελλάδας, παρόλο που η γερμανική κυβέρνηση επιμένει εδώ και μήνες τόσο πολύ σε αυτό ακριβώς;», αναρωτιέται ο συντάκτης του σχετικού άρθρου.
Ο αρθρογράφος αμφιβάλλει ότι ο γερμανός υπουργός «προβαίνει απερίσκεπτα σε μια τέτοια δήλωση» και επικαλείται υψηλόβαθμο εκπρόσωπο της γερμανικής κυβέρνησης, ο οποίος επισήμανε ότι «βεβαίως ο Σόιμπλε, κάνοντας μια τέτοια δήλωση, έχει πάντα κάποια σκέψη στο πίσω μέρος του μυαλού του».
Στο άρθρο επισημαίνεται ότι ενδεχόμενη αναζωπύρωση της ελληνικής κρίσης εν μέσω προεκλογικού αγώνα στη Γερμανία «θα ήταν εφιάλτης» για τους Χριστιανοδημοκράτες της Αγκελα Μέρκελ, και σημειώνει ότι «όλοι οι εμπλεκόμενοι ποντάρουν να υπάρξει τον Απρίλιο ή το αργότερο τον Ιούνιο συμφωνία με το ΔΝΤ για τις προϋποθέσεις συμμετοχής του στο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης. Ηδη αυτό θα είναι δύσκολη υπόθεση για τον Σόιμπλε, καθώς το ΔΝΤ θέλει να παράσχει ελάφρυνση χρέους στην Ελλάδα, κάτι που απορρίπτει όμως κατηγορηματικά η γερμανική κυβέρνηση».