Πριν από μερικές εβδομάδες ήταν οι φωτογραφίες που αναρτήθηκαν στο twitter από το κέντρο φιλοξενίας στην Πέτρα του Ολύμπου, που προκάλεσαν την έστω και καθυστερημένη κινητοποίηση – μεταφορά των προσφύγων σε άλλα κέντρα, καθώς στον καταυλισμό της Πέτρας είχε σημειωθεί έντονη χιονόπτωση και η κατάσταση θύμιζε κέντρο εκπαίδευσης… αλπινιστών των ειδικών δυνάμεων.
Τώρα, η βρετανική εφημερίδα Guardian σε αποκαλυπτικό δημοσίευμα που υπογράφει ο απεσταλμένος της στη Θεσσαλονίκη, τονίζει ότι η Υπατη Αρμοστεία και το αρμόδιο τμήμα της ΕΕ κατηγορούνται για κακοδιαχείριση «ενός ταμείου πολλών εκατομμυρίων λιρών που προορίζονται για τους πλέον ευάλωτους πρόσφυγες στην Ευρώπη, αφήνοντας χιλιάδες να κοιμούνται σε συνθήκες παγετού στην Ελλάδα».
Από τα πυρά δεν ξεφεύγει ούτε η ελληνική κυβέρνηση η οποία έχει επίσης επικριθεί για την αποτυχία να χρησιμοποιήσει τα ειδικά κονδύλια της ΕΕ ώστε να βελτιώσει επαρκώς τις συνθήκες στα στρατόπεδα πριν από την έναρξη του χειμώνα. Από τη στιγμήν μάλιστα που δεν υπάρχει ένας μηχανισμός που να έχει τον συνολικό έλεγχο επί της χρηματοδότησης και των αποφάσεων στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων οι περισσότεροι «αποποιούνται των ευθυνών τους» όπως σημειώνει δηκτικά ο Guardian.
Το τμήμα της βοήθειας της ΕΕ, γνωστό ως Echo, έχει χρηματοδοτήσει με πάνω από 14 εκατ. ευρώ την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ από τον Απρίλιο προκειμένου να υπάρξει προετοιμασία -ενόψει του χειμώνα- περίπου 50 κέντρων φιλοξενίας προσφύγων στην Ελλάδα. Η Υπατη Αρμοστεία έχει λάβει επίσης άλλα 24 εκατ. ευρώ για τα υπόλοιπα έργα.
Και οι δύο οργανώσεις κατηγορούνται από άλλες ομάδες βοήθειας για διασπάθιση αυτών των χρημάτων, μετά την αποτυχία τους να παράσχουν τις κατάλληλες συνθήκες ή να εκκενώσουν δεκάδες καταυλισμούς πριν χιονίσει στην Ελλάδα, κάτι που έγινε αρχές Δεκεμβρίου, όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή του κειμένου.
Οπως αναφέρει ο Guardian εκτός από το να παράσχει πιο ζεστά κλινοσκεπάσματα και ρούχα, η Υπατη Αρμοστεία αναμενόταν να χρησιμοποιήσει αυτά τα χρήματα για να μετακινηθούν οι πρόσφυγες από τις σκηνές σε θερμαινόμενα κοντέινερ ή κανονικά καταλύματα, για παροχή ζεστού νερού και εγκατάσταση μονωμένων δαπέδων για όσους εξακολουθούν να μένουν σε σκηνές.
Μήνες αφού διανεμήθηκαν τα εν λόγω κεφάλαια, ούτε οι μισοί από τους πρόσφυγες δεν είχαν μεταφερθεί σε καταλύματα, πριν από την έναρξη του χειμώνα. Από τα 45 κέντρα φιλοξενίας, που ήταν ακόμη ενεργά τον Δεκέμβριο ο Guardian επισκέφτηκε ή είχε ενημερωθεί για τουλάχιστον 15 στρατόπεδα που έπρεπε ακόμη να προσαρμοστούν στις συνθήκες ενόψει χιονόπτωσης.
Η Υπατη Αρμοστεία παραδέχθηκε ότι γνωρίζει μόνο οκτώ καταυλισμούς όπου όλοι οι κάτοικοι έχουν μετακινηθεί από σκηνές σε κοντέινερ.
Κι όμως, στις αρχές Δεκεμβρίου, η ΕΕ δήλωσε ότι η Ελλάδα ήταν αρκετά ασφαλής προκειμένου να επιστρέψουν οι πρόσφυγες εκεί από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ομως οι πρόσφυγες αλλά και ανεξάρτητες ομάδες βοήθειας, υποστηρίζουν ότι η Υπατη Αρμοστεία και η ΕΕ έχουν αγνοήσει την σοβαρότητα της κατάστασης.
Ο επικεφαλής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα, Loic Jaeger, περιέγραψε την κατάσταση ως αποτυχία.
«Είμαστε εξοργισμένοι για τις θετικές ανακοινώσεις που είναι πλήρως αποσυνδεδεμένες από την πραγματικότητα», είπε ακόμη και πρόσθεσε: «Προσπαθούν να παρουσιάσουν την κατάσταση σαν να είναι εντάξει. Αλλά δεν είναι. Στη Βόρεια Ελλάδα έχετε ακόμα ανθρώπους που κοιμούνται σε σκηνές στο χιόνι».
Ο Jaeger πρόσθεσε: «Τι γίνεται με όλα αυτά τα χρήματα; Ποιος τα ελέγχει; Πού είναι η έκθεση από την ΕΕ ή UNHCR την αξιολόγηση του τι πρέπει ακόμη να γίνει; Πού είναι η διαφάνεια; Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ του τι ζητείται και ποια είναι η πραγματικότητα».
Σε τρία στρατόπεδα τα οποία επισκέφθηκε ο Guardian, τρεις πρόσφυγες με τα νεογέννητα μωρά τους ήταν απογοητευμένοι. «Κάνει πολύ κρύο εδώ για ένα μωρό», δήλωσε ένας 17χρονος Κούρδος από τη Συρία
Τόσο η Ύπατη Αρμοστεία και η ΕΕ μιλώντας στον Guardian κατηγόρησαν την ανεπάρκεια ταμειακών διαθεσίμων του ελληνικού Δημοσίου για την αποτυχία να φιλοξενήσει σωστά τους πρόσφυγες.
Από την πλευρά του, ο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής στην Ελλάδα, δήλωσε πως παρότι ήταν υπεύθυνο για τα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων, είχε περιορισμένες δυνατότητες λόγω έλλειψης ανεξάρτητης χρηματοδότησης. Οπως ανέφερε στον Guardian πηγή του υπουργείου Μετανάστευσης, τα κονδύλια της ΕΕ είναι διασκορπισμένα στον ελληνικό στρατό και σε άλλα ελληνικά ιδρύματα, στην UNHCR και 13 άλλους μεγάλους διεθνείς οργανισμούς και φιλανθρωπικά ιδρύματα και όχι στο ίδιο το υπουργείο Μετανάστευσης.