Ηδη από το απόγευμα της Τετάρτης είχε αρχίσει να γίνεται κουβέντα στα social media. H ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πρωτοφανώς, για τα στέρεα δεδομένα της δεύτερης φοράς Αριστερά, «εκλογική». Ο Πρωθυπουργός συνέδεσε για πρώτη φορά την αποτυχία της τρέχουσας διαπραγμάτευσης με τις εκλογές ενώ φρόντισε να επιτεθεί προσωπικά στον Κυριάκο Μητσοτάκη και στον «φίλο του, τον κ. Βενιζέλο» τους οποίους ταύτισε με τα Μνημόνια.
«Σε ένα ενδεχόμενο αποτυχίας των διαπραγματεύσεων και της δεύτερης αξιολόγησης, που ενδεχομένως να οδηγούσε και σε εκλογές, όπως διακαώς ζητά η ΝΔ, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα αποτελούσε την τέλεια καταστροφή για την οικονομία» είπε. Για να συμπληρώσει πως σε μία τέτοια περίπτωση «θα χάναμε οριστικά το τρένο της ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά και της εξόδου της οικονομίας στις αγορές, της έγκαιρης εξόδου, δηλαδή πριν από τη λήξη του προγράμματος. Και σε αυτό το ενδεχόμενο, ποια θα ήταν η μοναδική επιλογή για όποιον και αν ήταν στην κυβέρνηση; Μα, προφανώς, όταν λήγει το πρόγραμμα -τα ζήσαμε- και δεν υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές για να δανειστείς, να ζητήσεις νέο δάνειο. Να, λοιπόν, το 4ο Μνημόνιο. Αυτό είναι το σχέδιο του κ. Μητσοτάκη».
Για χάρη της συζήτησης ας ξεπεράσουμε το γεγονός ότι αναφερόμενος σε «4ο Μνημόνιο» ο κ. Τσίπρας παραδέχεται για πρώτη φορά τόσο εμφατικά ότι ο ίδιος έφερε ένα 3ο Μνημόνιο. Και ας μείνουμε στα πολιτικά μηνύματα και τα όσα ακολούθησαν.
Από την ομιλία του Πρωθυπουργού στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ και μετά, πολλοί άρχισαν να ενώνουν τις γραμμές για να βρουν το νήμα. Ενα νήμα που οδηγεί σε κάλπες. Πότε; Ως τον Μάρτιο οι εκλογές γίνονται με λίστα και όχι σταυρό και άρα προσφέρεται η ευκαιρία στον αρχηγό ενός κόμματος να ελέγξει σχεδόν απόλυτα την κοινοβουλευτική του ομάδα.
Σε αυτό το κλίμα η περιοδεία του κ. Τσίπρα στη Μακεδονία (για να εγκαινιάσει το πολυσυζητημένο Γραφείο του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη) και στη Θράκη απέκτησαν ξαφνικά προεκλογικό πρόσημο. Το ίδιο και η σύγκληση της Πολιτικής Γραμματείας το βράδυ της Τετάρτης όπου πολλοί αισθάνονταν να έχουν ήδη τεθεί σε θέσεις εκλογικής μάχης. Αλλωστε ο κ. Τσίπρας δεν μπορούσε να γίνει πιο σαφής όταν έλεγε «αφήστε τα γραφεία και βγείτε στον κόσμο».
Στην Πολιτική Γραμματεία ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου ενημέρωσαν τα υπόλοιπα στελέχη του κόμματος για την πορεία της διαπραγμάτευσης παρουσιάζοντας τρία σενάρια, το καλό, το μέτριο και το κακό. Οι δύο υπουργοί έδωσαν αυξημένες πιθανότητες στο καλό σενάριο, αλλά ο υπουργός Οικονομικών έχει πει ότι «δεν βλέπω ο ΣΥΡΙΖΑ να πηγαίνει σε εκλογές το 2017, εκτός και αν βγει το χειρότερο σενάριο για το χρέος και την ανάκαμψη»…
H αλήθεια είναι ότι το σενάριο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες δεν είναι καινούργιο –εκλογές εξάλλου ζητάει εδώ και καιρό η ΝΔ και πολλοί στον ΣΥΡΙΖΑ σκέφτονται μια «απόδραση» για «το καλό του κόμματος», για να μην συνεχιστεί η καθίζηση των ποσοστών του και να εδραιώσει μια κάποια εκλογική δύναμη με το μυαλό στις μεθεπόμενες εκλογές που θα γίνουν με απλή αναλογική.
Είναι ωστόσο η πρώτη φορά που τα μηνύματα για κάλπες πυκνώνουν τόσο. Με δεδομένο ότι η δεύτερη αξιολόγηση είναι εξαιρετικά δύσκολο να ολοκληρωθεί ως τις 5 Δεκεμβρίου και επομένως μια καλή κουβέντα για το χρέος είναι επίσης δύσκολο να διατυπωθεί, το χρονικό πλαίσιο στόχων που είχε θέσει ο ίδιος ο κ. Τσίπρας ανατρέπεται.
Ο κ. Τσίπρας δημοσίως επιμένει ότι οι διαφορές που υπάρχουν με τους δανειστές –αλλά και μεταξύ τους (βλ. κόντρα του Βερολίνου με το ΔΝΤ)– μπορούν να γεφυρωθούν. Ομως επαναλαμβάνει την ανυποχώρητη στάση της κυβέρνησης ιδίως στα εργασιακά. Το αφήγημα είναι ότι η κυβέρνηση έχει κάνει ό,τι έπρεπε να κάνει και ότι δεν μπορούν να υπάρξουν άλλα μέτρα, η κλασική παραβολή του «Καλού» και του «Κακού» επανέρχεται για να απευθυνθεί στο θυμικό των ψηφοφόρων.
Είναι εμφανές ότι στην κυβέρνηση αρχίζουν να εξετάζουν σοβαρά πλέον μια εναλλακτική διέξοδο στην περίπτωση που η όποια συμφωνία προσφερθεί στην Αθήνα δεν είναι διαχειρίσιμη κοινωνικά και πολιτικά και θεωρηθεί εξαιρετικά επώδυνη (μια επιστροφή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα δεν μπορεί παρά να σημαίνει νέα μέτρα και νέα Μνημόνια). Χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη που εξέφρασε τις ανησυχίες του για νέα μέτρα ενώ παράλληλα υποσχόταν φοροελαφρύνσεις κλπ. «Αν η μείωση των πλεονασμάτων επιτευχθεί χωρίς πρόσθετα μέτρα, τότε θα μπορούσαμε να καταρτίσουμε ένα τριετές πρόγραμμα στοχευμένων φορολογικών ελαφρύνσεων, στήριξης των εξωστρεφών και καινοτόμων επιχειρήσεων, ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους» είπε ο κ. Δραγασάκης. Σας μυρίζει προεκλογική υπόσχεση;
Σε αυτό το σκηνικό προσθέστε και τις δυσκολίες με τα εθνικά θέματα (Κυπριακό, Ερντογάν, Ράμα) και θα δείτε ένα περιβάλλον στο οποίο δύσκολα μια κυβέρνηση με ετερόκλητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία μόλις 153 εδρών, μπορεί να σταθεί. Το νήμα που λέγαμε.
Για όσους δεν το θυμούνται, στα μέσα Οκτωβρίου ο Πρωθυπουργός είχε μιλήσει από το βήμα του 2ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ για «τρεις δύσκολους μήνες», βάζοντας ένα χρονοδιάγραμμα που έως και τότε δεν είχε κανείς υπόψη. Μαντέψτε: Τρεις μήνες από τότε κλείνουν στα μέσα του Ιανουαρίου 2017, όταν θα συμπληρώνονται δύο χρόνια πρώτη φορά Αριστερά…