Οταν ένας σύμβουλος του Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι ο τούρκος πρόεδρος ίσως σκεφτεί να αγοράσει την Deutsche Bank, είναι αυτονόητο ότι όλη η Γερμανία ρίγησε. Όχι τόσο γιατί η μετοχική της αξία έπεσε τόσο χαμηλά ώστε να είναι αγοράσιμη, όσο γιατί μια τέτοια εξέλιξη δεν θα μπορούσε να την αντέξει η εγωπάθεια του μέσου Γερμανού. Βέβαια, οι συνομωσιολόγοι θα μπορούσαν να εντάξουν την δήλωση του τούρκου συμβούλου στην ατζέντα μιας κρυφής διπλωματίας Βερολίνου-Άγκυρας, δεδομένου ότι και οι δύο χώρες δεν τα πάνε καλά με τις ΗΠΑ.
Η γερμανική ελίτ είναι έξαλλη με το αμερικάνικο πρόστιμο των 14 δισ. δολ. για το σκάνδαλο της DB με τα ενυπόθηκα δάνεια και επιφανείς εκπρόσωποί της δηλώνουν στον γερμανικό τύπο πως πρόκειται για «εκβιαστικές απαιτήσεις» που συνιστούν «οικονομικό πόλεμο». Θεωρούν πως είναι η αμερικανική απάντηση στο πρόστιμο 13 δισ. ευρώ της Apple για φοροαποφυγή στην Ιρλανδία. Οι γερμανοί βιομήχανοι βγήκαν να στηρίξουν και να τονίσουν την σημασία της DB για τις επιχειρήσεις τους και την «στενή σχέση» που έχουν μαζί της. Η Deutsche Bank ως μεγάλος παγκόσμιος παίκτης εξασφαλίζει την πρόσβαση των γερμανικών εξαγωγών στις διεθνείς αγορές. Ένας άλλος λόγος που η γερμανική ελίτ μιλάει για «εμπορικό πόλεμο» είναι γιατί η μετοχή της DB δέχθηκε αυτό τον καιρό κερδοσκοπικές επιθέσεις από αγγλοαμερικάνικα fund.
«Αντάρτικο» για να ανακάμψει η μετοχή
Φυσικά οι Γερμανοί δεν κάθονται με σταυρωμένα τα χέρια. Εκτός από την προσπάθεια που καταβάλουν να πέσει το πρόστιμο στα 5-7 δισ. δολ., άρχισαν το «αντάρτικο» και πέτυχαν να σταματήσουν την πτώση και να ανακάμψει κάπως η μετοχή. Εκαναν δύο κινήσεις. Πρώτον, διέρρευσαν λίστα με διεθνείς τράπεζες, ευρωπαϊκές, κινέζικες κ.ά. που έχουν μετοχές DB στα χαρτοφυλάκιά τους, και δεύτερον, ενεργοποίησαν πάλι τους εισαγγελείς της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας για να αρχίσουν έρευνα σε 57 ξένες τράπεζες της Ελβετίας, του Λίχτενσταϊν, του Λουξεμβούργου και της Αυστρίας για φοροαποφυγή. Ήδη έχουν καταλογισθεί νέα πρόστιμα 120 εκατ. ευρώ πέρα από τα 6 δισ. ευρώ που έχουν εισπράξει από το 2010 όταν αγόρασαν 11 CD με στοιχεία και κινήσεις ύποπτων λογαριασμών.
Οι κινήσεις αυτές δεν έμειναν αναπάντητες. Το περασμένο Σάββατο δικαστής του Μιλάνου απηύθυνε κατηγορίες για οικονομικά εγκλήματα στην Deutsche Bank, τη Monte dei Paschi και τη Nomura, διότι παραποίησαν τους λογαριασμούς της Monte dei Paschi για να κρύψουν ζημιές από συμφωνίες παραγώγων! Αλλά και βρετανοί επόπτες και οι αμερικανικές αρχές συνεχίζουν να ερευνούν την DB και για άλλες δραστηριότητες, όπως και την Credit Suisse και την Barclays. Θα έλεγε κανείς πως επίκειται ολοκληρωτικός πόλεμος των τραπεζών.
Σε κάθε περίπτωση το κύρος του γερμανικού πιστωτικού συστήματος έχει πληγεί και ήδη έχει αρχίσει απόσυρση καταθέσεων…
Η δυσωδία που αναδύεται είναι τρομερή, καθώς αποκαλύπτεται ότι η γερμανική χρηματοπιστωτική εποπτική αρχή (Bafin) που ήλεγχε την DB και άλλες τράπεζες για ξέπλυμα χρήματος (γύρω στα 10 δισ. δολάρια ρωσικής προέλευσης) έδειξε ιδιαίτερη επιείκεια, ενώ κάποια στιγμή σταμάτησε και τους ελέγχους για το «σκάνδαλο Libor» με τα χειραγωγημένα επιτόκια αναφοράς.
Οι Financial Times αναρωτιούνται αν ο ισολογισμός των 1,8 τρισ. ευρώ της DB είναι φερέγγυος και αν οι επενδύσεις της ύψους 985 δισ. ευρώ αποτιμώνται σωστά. Εντόπισαν λοιπόν περιουσιακά στοιχεία που δεν είναι εύκολα ρευστοποιήσιμα (level 3 assets) αξίας 28,8 δισ. και άλλα 10,9 δισ. σε υποχρεώσεις ή ξένα κεφάλαια (liabilities) που υπονοούν πως αποτιμώνται αυθαίρετα, δηλαδή βγάζουν μια «τρύπα» που προσεγγίζει τα 37 δισ. ευρώ.
Η υπόθεση της DB έχει τεράστιες επιπτώσεις μέσα στη Γερμανία και στις αγορές, αφού η εμπιστοσύνη προς αυτή έχει κλονισθεί, με αποτέλεσμα να παίρνει και πολιτικές διαστάσεις. Η γερμανική ανταγωνιστικότητα αποδεικνύεται εν πολλοίς προϊόν εγκληματικών ενεργειών και πρακτικών, καταρρακώνοντας το κύρος της προτεσταντικής ηθικής και αποκαλύπτοντας ένα τυχοδιωκτικό προσωπείο.
Δεν είναι τυχαίο που ο σοσιαλδημοκράτης αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δήλωσε μάλλον θυμωμένος ότι η DB «ανέδειξε την κερδοσκοπία σε επιχειρηματικό μοντέλο και τώρα υποστηρίζει ότι είναι θύμα των κερδοσκόπων», για να πει επιπλέον ότι ανησυχεί για τους εργαζόμενους στην τράπεζα. Πάντως, οι περισσότεροι στη Γερμανία συμφωνούν πως μια ενδεχόμενη διάσωση της τράπεζας (συγχώνευση με Commerzbank) από την κυβέρνηση θα ήταν η ταφόπλακα όχι μόνο για την κυρία Μέρκελ αλλά και για το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα.
Σε κάθε περίπτωση το κύρος του γερμανικού πιστωτικού συστήματος έχει πληγεί και ήδη έχει αρχίσει απόσυρση καταθέσεων…