O Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε τις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν για τη Συνθήκη της Λωζάνης «επικίνδυνες». Ο Πάνος Καμμένος το πήγε δύο βήματα παραπέρα και είπε ότι «οι φωνές που ακούει ο Ερντογάν, ήταν φωνές Ιώνων, ήταν οι φωνές των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, που προϋπήρχαν εκείνων που σφαγίασαν τον Ελληνισμό». Σε κάθε περίπτωση η Αθήνα διαμαρτυρήθηκε χλιάρά, είπε και δυο λόγια παραπάνω, έκανε και ένα ΚΥΣΕΑ και το θέμα μάλλον θεωρείται λήξαν – αν και αυτό είναι κάτι που θα αποδειχτεί, διότι όταν ο τούρκος πρόεδρος αμφισβητεί μια δομική γεωπολιτική συνθήκη όπως αυτή που υπογράφηκε το 1923, δεν είναι καθόλου απλό πράγμα.
Αλλά το ενδιαφέρον γρήγορα μεταφέρθηκε στο εσωτερικό της Τουρκίας, άλλωστε στο εσωτερικό απευθυνόταν ο Ερντογάν όταν χαρακτήρισε τη Συνθήκη της Λωζάνης «επιζήμια» και κατηγόρησε τους πολιτικούς που την υπέγραψαν το 1923 ότι «εξαπάτησαν» τον τουρκικό λαό προβάλλοντας ως νίκη κάτι που ήταν, κατά τη γνώμη του, ήττα.
Οπως είχαμε εγκαίρως σημειώσει, οι δηλώσεις του Ερντογάν στρέφονταν ευθέως κατά του κεμαλικού DNA της Τουρκίας. Ο ισλαμιστής και θρησκόληπτος πρόεδρος της Τουρκίας είναι η ζωντανή εκδίκηση του οθωμανισμού κατά των Νεότουρκων που εκσυγχρόνισαν μεν τη χώρα, αλλά στα μάτια του την έκαναν «μια χώρα σαν τις άλλες». Ηταν η πρώτη φορά που όχι μόνο ο Ερντογάν, αλλά οποιοσδήποτε τούρκος ηγέτης, αμφιβητούσε δημοσίως τα θεμέλια του κεμαλισμού, την κληρονομιά του μέγα Κεμάλ Ατατούρκ στη χώρα.
Κιλιτζντάρογλου: «Αν ο Ερντογάν δεν ξέρει Ιστορία να πάει σε έναν ιστορικό»
Η αντίδραση λοιπόν των κεμαλικών ήταν σφοδρή. Σε ανάρτησή του στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης ο Κεμάλ Κιλιτζντάρογλου, αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης – κόμμα που ίδρυσε ο Κεμάλ Ατατούρκ – σημείωσε ότι η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης είναι η αποκορύφωση του πολέμου της Ανεξαρτησίας της Τουρκίας. «Το ότι ο πρόεδρος Ερντογάν δεν βλέπει τη συνθήκη αυτή ως νίκη είναι απαράδεκτο», είπε ο Κιλιτζντάρογλου.
«Αν δεν υπήρχε η Λωζάννη δεν θα υπήρχε χώρα που είστε πρόεδρος σήμερα», είπε ο Κιλιτζντάρογλου απευθυνόμενος στον Ερντογάν.
Αργότερα σε δηλώσεις του σε ξένους δημοσιογράφους ο Κιλιτζντάρογλου ήταν ακόμα πιο οξύς κατά του Ερντογάν, τον οποίο κάλεσε να μάθει Ιστορία!
«Αν ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν γνωρίζει Ιστορία να καλέσει έναν ιστορικό να του εξηγήσει» είπε χαρακτηριστικά. Μάλιστα υπενθύμισε ότι ο Ερντογάν παλαιότερα ανέφερε πως η Συνθήκη της Λωζάννης είναι «προνόμιο» για την Τουρκία ενώ σήμερα λέει πως η χώρα «πουλήθηκε» μέσω της Λωζάννης.
«Η Συνθήκη της Λωζάννης είναι προνόμιο για την Τουρκία! Εμείς, υπερασπιζόμαστε την Λωζάννη, αυτοί (το ΑΚΡ) υπερασπίζονται την Συνθήκη των Σεβρών. Υπερασπιζόμαστε το Δημοκρατία αυτοί υπερασπίζονται το χαλιφάτο. Υπερασπιζόμαστε τους πολίτες αυτοί υπερασπίζονται τη δουλεία», είπε ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης.
Η εγγονή του Ισμέτ Ινονού, δεύτερου προέδρου της Τουρκίας και επικεφαλής της τουρκικής διαπραγματευτικής ομάδας στη Λωζάννη, βουλευτής σήμερα του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, η Γκιουλσούν Μπιλκγεχάν, δήλωσε πως η Συνθήκη της Λωζάννης είναι ο τίτλος ιδιοκτησίας της Τουρκικής Δημοκρατίας και πιστοποιητικό τιμής για εκείνους που την υπέγραψαν. «Τον καλώ να διαβάσει ένα πραγματικό βιβλίο ιστορίας που να βασίζεται σε έγγραφα για την Λωζάννη και τον Ισμέτ Ινονού για να μάθει πώς συνήφθη η συνθήκη» ανέφερε η Μπιλγκεχάν σε γραπτή της δήλωση.
Ο διεθνολόγος Μπασκίν Οράν έσπευσε να διαπιστώσει υστερόβουλες και μικροπολιτικές επιδιώξεις στα λεγόμενα του Ερντογάν: «Οι δηλώσεις Ερντογάν έγιναν για εσωτερική κατανάλωση επειδή εκπνέει η τρίμηνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης και πρόκειται να υπογραφεί από τον ίδιο η παράτασή της».
«Αν και είναι περιορισμένες οι κοινωνικές αντιδράσεις, η λήξη του τριμήνου τον πανικόβαλε και θέλησε να τροφοδοτήσει εθνικιστικά αισθήματα στην κοινωνία» εξήγησε ο διεθνολόγος στην αντιπολιτευόμενη «Τσούμχουριέτ».
Ωστόσο οι δηλώσεις Ερντογάν δεν είναι μόνο εσωτερικό ζήτημα αν και σε πρώτη ανάγνωση τροφοδοτούν μόνο ατζέντα της αντιπολίτευσης. Το ότι ο Κιλιντζάρογλου πέρασε στην αντεπίθεση και κατηγόρησε τον Ερντογάν ότι αυτός είναι ενδοτικός απέναντι στην Ελλάδα και «έχει αφήσει 16 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες στο Αιγαίο υπό την κατοχή της Ελλάδας», επαναφέρει εμμέσως πλην σαφώς το ζήτημα των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο.
«Τα 16 νησιά δεν τα έδωσαν αυτοί που έκαναν τις διαπραγματεύσεις στη Λωζάνη αλλά λόγω η ανικανότητα αυτών που έχουν σήμερα την εξουσία» είπε ο Κιλιτζντάρογλου.
Αλλος κι αυτός. Διότι και αυτή η ιστορία με τις βραχονησίδες είναι μια ακόμη αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης που ο Κιλιντζάρογλου υπερασπίζεται ως παράσημο του Κεμάλ. Η συμφωνία του 1923 μεταξύ άλλων προέβλεπε την παράδοση των Δωδεκανήσων στην Ιταλία – άρα και όλες αυτές τις βραχονησίδες για τις οποίες μιλούν οι κεμαλιστές. Και όταν πέρασαν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το καθεστώς δεν αμφισβητήθηκε. Αλλα αμφισβητείται τώρα – και από τις δύο πλευρές του τουρκικού πολιτικού φάσματος. Και η στάση των Βρυξελλών, αυτό το «ουδέν σχόλιον», δεν είναι και κάτι που κλείνει την τρύπα στην Ιστορία που άνοιξε ο «σουλτάνος».