«Θα κριθούμε από την αποφασιστικότητά μας. Ας αποφύγουμε τα λάθη που θα έδιναν τέλος στο ευρωπαϊκό όνειρο». Μια φράση που θα μπορούσε να περιγράψει την ομιλία του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ σε αυτήν την κρίσιμη και κατ’ αυτόν τον τρόπο ιστορική συζήτηση στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβούλιου. Η ομιλία του Γιούνκερ για την Κατάσταση της Ενωσης, ξεκίνησε στις 10π.μ. (ώρα Ελλάδος) και ήδη ο Guardian είχε κάνει λόγο για μια συνεδρίαση στην οποία θα κυριαρχούσε η φράση «υπαρξιακή κρίση» για την ΕΕ. Βλέπετε, αυτή η ομιλία του προέδρου της Κομισιόν και η συζήτηση που απρόκειτο να ακολουθήσει –η ετήσια ευκαιρία για τους ευρωβουλευτές να ελέγξουν το έργο της Επιτροπής και να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων– έτυχε να γίνει στον απόηχο του σοκ του Brexit, εν μέσω προσφυγικής κρίσης και τρομοκρατίας, αλλά και με τους πολίτες να αναζητούν ποιο είναι πια το «ευρωπαϊκό όνειρο» το οποίο μοιάζει να έχει χαθεί κάπου στην πορεία.
Τη συζήτηση όντως άνοιξε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος στην 5ολεπτη ομιλία του έκανε απολογισμό της χρονιάς που πέρασε και έθεσε τους στόχους για το επόμενο έτος. Η ομιλία ήταν ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά, όσον αφορά το μέλλον της Ευρώπης. Χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε ότι «η Ιστορία δεν θα θυμάται εμάς, αλλά τα λάθη μας».
Ιδιαίτερα σημαντικές ήταν οι αποστροφές της ομιλίας του που αφορούσαν στην ενίσχυση του λεγόμενου «πακέτου Γιούνκερ», με μια «θετική ατζέντα», που προβλέπει τον διπλασιασμό της χρηματοδότησης του Ταμείου Επενδύσεων στα 480 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2017. Το ποσό θα φτάσει τα 630 δισ. ευρώ το 2022!
Στα σχέδια του κ. Γιούνκερ περιλαμβάνονται επίσης η δημιουργία ενός ενιαίου ταμείου το οποίο θα ενισχύει την Αμυνα της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται ένα στρατιωτικό αρχηγείο ώστε να εργαστεί προς την κατεύθυνση συγκρότησης μιας κοινής στρατιωτικής δύναμης, τόνισε ο κ. Γιούνκερ, καθώς δήλωσε ότι η έλλειψη μιας «μόνιμης δομής” είχε ως αποτέλεσμα να σπαταλούνται χρήματα για αποστολές».
Επισήμανε ότι το Brexit έχει δώσει πρόσθετη ώθηση στα σχέδια για μεγαλύτερη αμυντική συνεργασία, «επειδή η Βρετανία έχει πάντα αντιρρήσεις σχετικά με την ενδεχόμενη σύγκρουση συμφερόντων με το ΝΑΤΟ».
Αλλά ο πρόεδρος της Κομισιόν είπε ότι μια κοινή στρατιωτική δύναμη «θα πρέπει να είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ. Περισσότερη άμυνα στην Ευρώπη δεν σημαίνει λιγότερο διατλαντική αλληλεγγύη».
Ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας θα τονώσει την στρατιωτική έρευνα και ανάπτυξη, είπε
Η τοποθέτηση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση των ευρωσκεπτικιστών ευρωβουλευτών
Ο ηγέτης του UKIP Νάιτζελ Φάρατζ είπε ότι ήταν «η συνήθης συνταγή: περισσότερη Ευρώπη, στη συγκεκριμένη περίπτωση, περισσότερη στρατιωτική Ευρώπη».
Ο Πέτερ Λούντγκρεν ευρωβουλευτής του αντι-μεταναστευτικού κόμματος Δημοκράτες της Σουηδίας δήλωσε ότι η χώρα του ήταν πάντα ουδέτερη στρατιωτικά. «Δεν θέλουμε να εξαναγκάζονται σε αυτό το είδος της στρατιωτικής συνεργασίας», είπε.
Για τα εργασιακά
Ο πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρθηκε και στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας, διαμηνύοντας ότι «η Ευρώπη δεν είναι “άγρια δύση”, αλλά μία κοινωνική οικονομία», ενώ ζήτησε την εξάλειψη των κοινωνικών προκαταλήψεων στις αποδοχές των εργαζομένων. Το εντυπωσιακότερο είναι ότι είπε πως σε βάθος χρόνου, θα δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την εγγύηση κοινού εισοδήματος στα κράτη-μέλη (δηλαδή να μην υπάρχουν μισθολογικές διαφορές κατά αντιστοιχία επαγγελμάτων μεταξύ των χωρών).
Ο κ. Γιούνκερ επέμεινε στην αντιμετώπιση της ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων, είναι το στοίχημα για την Ενωση. Στο πλαίσιο αυτό ανακοίνωσε την ενίσχυση των διαδικασιών για την προώθηση των προγραμμάτων εγγύησης της απασχόλησης των νέων.
Στο «μέτωπο» της ασφάλειας, ο πρόεδρος της Κομισιόν δεσμεύτηκε ότι εφεξής, όποιος εισέρχεται ή αποχωρεί από την ΕΕ θα καταγράφεται, ενώ ιδιαίτερη σημασία έδωσε και στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των μυστικών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, πρότεινε τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού υπουργείου Εξωτερικών.
Τα βασικά σημεία της ομιλίας
- «Η Ευρώπη δεν είναι αρκετά κοινωνική» τόνισε ο κ. Γιούνκερ, υπογραμμίζοντας πως η ανεργία -παρά τη βελτίωση των τελευταίων ετών- παραμένει ισχυρή.
- Υπογράμμισε τη σημασία δημοσιονομικής σταθερότητας, επιμένοντας ότι παράλληλα πρέπει να υπάρχει «ευελιξία» ώστε να μην εμποδίζεται η ανάπτυξη.
- Όσον αφορά το Brexit, τόνισε ότι σέβεται την απόφαση των Βρετανών ωστόσο σημείωσε πως με την αποχώρηση της Βρετανίας «δεν τίθεται σε κίνδυνο η Ευρωπαϊκή Ενωση».
- Επανέλαβε, όσον αφορά τη μελλοντική σχέση Λονδίνου και ΕΕ, ότι η πρόσβαση στην ενιαία αγορά συνδέεται με την ελευθερία μετακίνησης προσώπων: «Δεν θα υπάρξει α λα καρτ ενιαία αγορά» υπογράμμισε.
- Χρειάζεται αποφασιστική απάντηση στις δυνάμεις του λαϊκισμού που αναπτύσσονται στην Ευρώπη.
Εικότερα για το τελευταίο τόνισε ότι «η ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι προς το συμφέρον των κρατών – μελών» και προειδοποίησε ότι η Ευρώπη δεν θα πρέπει να επιλέξει το μονοπάτι του εθνικισμού. «Πρέπει να επιταχύνουμε τις προσπάθειες ενοποίησης και να περιορίσουμε τον χώρο ανάπτυξης του λαϊκισμού» υπογράμμισε με έμφαση.
Αμεση ήταν η αντίδραση της Αθήνας στα όσα είπε ο πρόεδρος της Κομισιόν.
Ο Αλέξης Τσίπρας από το twitter σχολίασε την ομιλία Γιούνκερ, λέγοντας ότι η επισήμανση πως «η ΕΕ δεν είναι αρκετά κοινωνική, είναι ένα αναγκαίο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», ενώ επικρότησε και για την οικονομία γράφοντας ότι «”έξυπνη ευελιξία” στην εφαρμογή του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, όπως συνέστησε ο Γιούνκερ, αποτελεί το κλειδί για την ανάπτυξη και την απασχόληση στην ΕΕ».
H ομιλία Γιούνκερ
Για το Κυπριακό
Ο κ. Γιούνκερ εστίασε και στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, εξηγώντας ότι η Κομισιόν επιθυμεί την ενοποίηση του νησιού. «Ευρώπη σημαίνει ειρήνη και γι’ αυτό θα κάτσουμε στο τραπέζι των συζητήσεων με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές» συμπλήρωσε, ενώ αναφερόμενος στο ζήτημα της Συρίας, κατέστησε αναγκαία τη συμμετοχή της ΕΕ στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα την ομιλία Γιούνκερ ακολουθεί συζήτηση μεταξύ των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα οποία προσπαθούν να θέσουν τις δικές τους προτεραιότητες και να ασκήσουν τη κριτική τους στο έργο της Επιτροπής.
Η συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο για την Κατάσταση της Ενωσης