«Πατριωτισμός είναι όταν βάζεις πάνω απ’ όλα την αγάπη για τη χώρα σου. Εθνικισμός είναι όταν βάζεις πάνω απ’ όλα το μίσος για τις άλλες». Η ρήση ανήκει στον Σαρλ ντε Γκολ, τον ιστορικό ηγέτη της Γαλλίας, του οποίου η γενέτειρα -η Λιλ- δοκιμάστηκε χθες (Κυριακή) από τον σωβινισμό που εδώ και μέρες παίζει μπάλα στο Euro 2016. Με αιματηρά αποτελέσματα.
Γερμανοί και ουκρανοί τα έπιναν παρέα, το μεσημέρι, στο κέντρο της πόλης. Ξαφνικά, λίγες ώρες πριν από τον αγώνα των δυο εθνικών ομάδων, τα αίματα άναψαν. Καρέκλες, μπουκάλια και πέτρες ήταν τα όπλα των άγριων συμπλοκών που άφησαν πίσω τους βομβαρδισμένο τοπίο και δυο τραυματίες. Να φταίει το αλκοόλ, που αυτή η ειρηνική συνύπαρξη εξελίχθηκε σε σύρραξη; Μάλλον όχι.
Οπως μετέδωσαν τα γαλλικά media, οι γερμανικές Αρχές είχαν ενημερώσει για την παρουσία -στην πόλη- περίπου 150 σεσημασμένων ακροδεξιών χούλιγκανς. Οταν έκαναν την εμφάνισή τους, άρχισε ο «πόλεμος». Το ματς που θα ακολουθούσε, ήταν μόνο η αφορμή. Αλλού το πήγαιναν -τα καλόπαιδα- και αυτό φάνηκε λίγη ώρα αργότερα στον σταθμό των λεωφορείων. Εκεί, μερικές δεκάδες γερμανών οπαδών επιδίδονταν σε ναζιστικούς χαιρετισμούς και φώναζαν: «εισβάλαμε ξανά!».
Το προηγούμενο βράδυ (Σάββατο), στη Νίκαια, τα σοβαρά επεισόδια που προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στην πόλη δεν είχαν να κάνουν -όπως αποδείχτηκε- με την ποδοσφαιρική αναμέτρηση Πολωνίας – Βορείου Ιρλανδίας. Υπάρχουν videos που δείχνουν τους πολωνούς και τους βορειοϊρλανδούς φιλάθλους να τραγουδούν μαζί. Η σπίθα που άναψε τη φωτιά ήταν -πάλι- το μίσος για τους «άλλους». Ολα άρχισαν όταν οπαδοί της Βορείου Ιρλανδίας, εκστασιασμένοι από την αποτυχία της Αγγλίας να νικήσει τη Ρωσία (ισοφαρίστηκε στο 92′), βγήκαν από τα μπαρ στους δρόμους για να πανηγυρίσουν. Το γιατί, είναι αυτονόητο – και δεν φταίει το ποδόσφαιρο. Τότε, τους επιτέθηκε μία ομάδα γάλλων χούλιγκανς. Ακροδεξιών, όπως αποδείχτηκε από τις ελάχιστες συλλήψεις, οι οποίοι ήθελαν -απλώς- να δείξουν στους φασαριόζους ξένους ποιος είναι το αφεντικό στην πόλη.
Στο μεγαλύτερο «θέατρο του πολέμου», στη Μασσαλία, τα πράγματα είναι ακόμη πιο ξεκάθαρα. Πίσω από τις συγκλονιστικές εικόνες της ανελέητης βίας, οι οποίες έκαναν τον γύρο του κόσμου πιο πολύ κι από τα γκολ του τουρνουά, κρύβονται «πολεμιστές» από τη Ρωσία, με οργάνωση και στρατηγική που θα ζήλευαν ακόμη και στρατιωτικές επιχειρήσεις. Αριστα εκπαιδευμένες διμοιρίες κακοποιών, 20 έως 30 ετών, οι οποίοι έχουν καταταγεί σε λέσχες οπαδών ρωσικών συλλόγων για να καμουφλάρουν τη δράση τους: στους «Butchers» της Λοκομοτίβ Μόσχας, στους «Gladiators Firm ’96» της Σπαρτάκ και στους «Fighters» της Τορπίντο. Ανάθεμα κι αν έχουν το παραμικρό ενδιαφέρον για το ποδόσφαιρο.
Μιλάμε για φονικούς κομάντος που χτυπούν αστραπιαία, στο ψαχνό, και εξαφανίζονται. Καμία σχέση με τις συνηθισμένες -σε μεγάλες διοργανώσεις- οδομαχίες μεταξύ οπαδών που παρακινούνται από την αντιπαλότητα των ομάδων τους. Οσο για το αλκοόλ, ευθύνεται μόνο για την άγνοια κινδύνου που επέδειξαν οι Αγγλοι. Πάντα πρόθυμοι για σαματά, έπεσαν στην ενέδρα των Ρώσων με θολωμένο μυαλό, εντελώς ανοργάνωτοι, και έφαγαν πολύ ξύλο. Τα ιατρικά ανακοινωθέντα των νοσοκομείων της Μασσαλίας είναι εύγλωττα: οι Aγγλοι μέτρησαν 30 τραυματίες και οι Ρώσοι μόλις τρεις…
Το μεσημέρι της Δευτέρας ο εισαγγελέας της Μασσαλίας Μπρις Ρομπέν επιβεβαίωσε αυτό που τα μέσα ενημέρωσης είχαν ήδη αποκαλύψει: τουλάχιστον 150 ειδικά εκπαιδευμένοι ρώσοι χούλιγκαν ήταν πίσω από τα επεισόδια του Σαββάτου.
Αλλά δεν ήταν μόνο αυτά. Είχαμε και τα πανό. Οι Aλβανοί έκαναν πολιτική προπαγάνδα στο παιχνίδι τους με την Ελβετία. Αλλά η Ελλάδα δεν ήταν αντίπαλός τους. Δεν βρίσκεται, καν, στο Euro. Από πού κι ως πού… θυμήθηκαν την Τσαμουριά; Πριν από το ματς της Τουρκίας με την Κροατία, τούρκοι οπαδοί αναρωτήθηκαν κοροϊδευτικά «πού είναι ο Μάρκο;». Ο Μάρκο Ιβκοβιτς, όμως, ο οποίος τον Νοέμβριο του 2014 μαχαιρώθηκε στην καρδιά και έχασε τη ζωή του -στην Κωνσταντινούπολη- ήταν σέρβος, οπαδός του Ερυθρού Αστέρα (που έπαιζε -τότε- με τη Γαλατά). Πού… κολλάει με την Κροατία;
Θα έχουμε κι άλλα ντράβαλα. Σε αρκετά ματς της εθνικής ομάδας της Πολωνίας έχουν ακουστεί αντισημιτικά συνθήματα και έχουν σηκωθεί ακροδεξιά σύμβολα. Ανάλογες -εθνικιστικές- παραστάσεις έχουν παιχθεί σε αγώνες της Κροατίας, της Σλοβακίας, της Ουκρανίας, της Αυστρίας. Σωστά υπολόγισε, η Εquipe, οτι οι βρετανοί πρωταγωνίστησαν στο 84% των εκτεταμένων επεισοδίων που συνέβησαν στις τέσσερις τελευταίες, μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις. Σωστά θυμήθηκε, ο Guardian, τα αίσχη των άγγλων στο Μουντιάλ του 1998, ως την απαρχή του κακού. Αλλά -πλέον- αυτές οι επισημάνσεις είναι άκαιρες.
Ποια ήταν η μοναδική «απάντηση» των Γάλλων στα τρομακτικά επεισόδια που έχουμε παρακολουθήσει μέχρι σήμερα; Η ποτοαπαγόρευση…
Η ανεξέλεγκτη βία στη Γαλλία οφείλεται στον κατά Nτε Γκολ εθνικισμό. Στο ότι όλοι μισούν τους «άλλους». Παράδοξο, αν σκεφτεί κανείς οτι η φυλετική καθαρότητα των εθνικών ομάδων της Ευρώπης έχει πάει περίπατο. Οτι η Ελβετία, για παράδειγμα, δεν έχει στις τάξεις της ούτε έναν βέρο ελβετό. Παραμένουν, όμως, τα σύμβολα. Οι σημαίες. Ολα όσα αντιπροσωπεύουν για τους μισαλλόδοξους.
Η Ευρώπη άλλαξε, και μάλιστα ραγδαία. Δεν έχουν περάσει παρά έξι χρόνια από την ημέρα (28 Μαΐου 2010) που ο Μισέλ Πλατινί -τότε πρόεδρος της UEFA- ύψωνε πανευτυχής τη μικρή πινακίδα που έγραφε «France», και οι γάλλοι αξιωματούχοι πανηγύριζαν για την ανάληψη του Euro 2016 από τη χώρα τους. Σήμερα, δεν βλέπουν την ώρα να περάσει αυτός ο εφιαλτικός μήνας. Να φτάσουμε όσο γίνεται πιο γρήγορα -αναίμακτα- στον τελικό της 10ης Ιουλίου. Αν μπορούσαν να γυρίσουν τον χρόνο πίσω, θα είχαν αποσύρει την υποψηφιότητά τους.
Με τον χρόνο δεν μπορούν να κάνουν κάτι. Μπορούσαν, όμως, με τα μέτρα επιβολής της τάξης. Οι γάλλοι διέθεσαν 100.000 άνδρες και πολλά εκατομμύρια ευρώ στη μάχη κατά της τρομοκρατίας, όμως αμέλησαν την καθημερινή ασφάλεια. Ισως να μην αντελήφθησαν οτι το Euro δεν ήταν ιδανικό γήπεδο μόνο για τους τζιχαντιστές, αλλά και για τα απανταχού αποβράσματα της Ευρώπης, τα οποία βρήκαν την τέλεια ευκαιρία να λύσουν τις διαφορές τους. Τους άφησαν να δρουν σχεδόν ανενόχλητοι, σαν σε ξέφραγο αμπέλι. Για πρώτη φορά έπειτα από δεκαετίες, σε τέτοια διοργάνωση, ο εφιάλτης τρύπωσε και μέσα στα γήπεδα. Η φωτοβολίδα ευθείας βολής που εκτοξεύθηκε μέσα στο «Βελοντρόμ», από την κερκίδα των Ρώσων σε εκείνη των Αγγλων, θα μπορούσε κάλλιστα να σκοτώσει. Οι διοργανωτές -και η UEFA στάθηκαν πολύ τυχεροί.
Ποια ήταν η μοναδική «απάντηση» των Γάλλων στα τρομακτικά επεισόδια που έχουμε παρακολουθήσει μέχρι σήμερα; Η ποτοαπαγόρευση. Οπως ανακοινώθηκε, στο εξής απαγορεύεται η πώληση αλκόολ μέσα στα γήπεδα, έξω απ’ αυτά, αλλά και σε όλες τις εγκαταστάσεις που σχετίζονται με τη διοργάνωση, όπως είναι οι «ζώνες οπαδών». Αλοίμονο, όμως. Οι ρώσοι επίδοξοι φονιάδες δεν είχαν πιεί ούτε σταγόνα…
Μέχρι πρότινος, η φιλοξενία μιας σπουδαίας ποδοσφαιρικής διοργάνωσης ήταν ευλογία. Τώρα είναι κατάρα. Αρκεί μια αδέσποτη τσάντα, ένα μπουλούκι αγριεμένων οπαδών ή ένα τηλεφώνημα – φάρσα για να προκαλέσει πανικό. Πλέον, καμία χώρα δεν θέλει να γίνει στόχος της τρομοκρατίας ή τόπος για «ραντεβού θανάτου». Οι μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις με τη μορφή που τις μάθαμε, θα πεθάνουν στις 10 Ιουλίου στο Παρίσι. Και η UEFA -λες και το είχε προβλέψει- σχεδιάζει από καιρό να μοιράσει το Euro του 2020 σε 13 διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες. Ενα από τα κομμάτια του προορίζεται για την Ελλάδα (Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας).