Την Τετάρτη παίχτηκε το τελευταίο υποτίθεται επεισόδιο ενός πολιτικού σίριαλ που εξέθεσε την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Τελευταίο επεισόδιο μέχρι το… επόμενο δηλαδή, καθώς το φλέγον ζήτημα των offshore των πολιτικών δύσκολα θα κλείσει εδώ, με την υπερψήφιση δηλαδή της τροπολογίας που προβλέπει την καθολική απαγόρευση συμμετοχής σε ξένες εταιρείες (όχι μόνο υπεράκτιες) για πολιτικά πρόσωπα και συγγενείς τους.
Σε κάθε περίπτωση, η αντιπαράθεση στη Βουλή το μεσημέρι της Τετάρτης ήταν σφοδρή. Και ό,τι απέφυγε να να κάνει η αξιωματική αντιπολίτευση (αφού η ΝΔ επέλεξε να αποχωρήσει από τη διαδικασία), το έκανε ο Σταύρος Θεοδωράκης. Ο επικεφαλής του Ποταμιού συγκρούστηκε μετωπικά με τον Αλέξη Τσίπρα, με τους δυο τους να επιδίδονται σε ένα… μπρα-ντε-φερ δηλώσεων και τον κ. Θεοδωράκη να υπενθυμίζει ότι στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν συνεργάτες του Ακη Τσοχατζόπουλου!
Παρά τις κορώνες και τις αμφιβολίες όμως για το κατά πόσο νόμιμη είναι διορθωτική τροπολογία, αυτή ψηφίστηκε από 190 παρόντες βουλευτές σε σύνολο 197 (από τη συμπολίτευση των ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, από Χρυσή Αυγή, ΠΑΣΟΚ, KKE και Ποτάμι), ενώ η Ενωση Κεντρώων ψήφισε «παρών».
Είναι άραγε μια τροπολογία που θα αντέξει; Με τόσες νομικές ακροβασίες και τόσο παρασκήνιο που την ακολουθεί;
Η διορθωτική τροπολογία ανακοινώθηκε το απόγευμα της Τρίτης. Η κυβερνητική εκπρόσωπος Ολγα Γεροβασίλη είχε επιχειρήσει τότε να δώσει ένα θεαματικό τέλος στην ιστορία με την πολύκροτη ρύθμιση που είχε ψηφιστεί στις 22 Μαΐου από την κυβερνητική πλειοψηφία μαζί με το πολυνομοσχέδιο και επέτρεπε σε πολιτικούς – σε ποιους άραγε; – να συμμετέχουν σε offshore. Ανακοίνωσε λοιπόν την κατάθεση διορθωτικής τροπολογίας σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται πλέον στα πολιτικά πρόσωπα και στους συγγενείς τους να έχουν οποιαδήποτε συμμετοχή σε ξένες εταιρείες, ακόμα και τις πλέον νόμιμες, στις οποίες ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα, αν θέλει, να κατέχει μετοχές.
Αντισυνταγματικό, όπως ξεκαθαρίζουν νομικοί κύκλοι; Αντιβαίνει στο ευρωπαϊκό κεκτημένο που ορίζει την ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων, όπως υπενθυμίζουν άλλοι; Θα καταπέσει στα ανώτατα δικαστήρια, όπως προειδοποιούν οι περισσότεροι; Σίγουρα η τροπολογία είναι ένας μαξιμαλιστικός και μάλλον ασύμμετρος τρόπος να ξεφύγει το Μαξίμου από την κριτική για την αδικαιολόγητη διάταξη με τις offshore και τις αιτιάσεις για συγκαλύψεις πολιτικών προσώπων και παροχής προνομίων στο πολιτικό προσωπικό. Η κριτική είχε έρθει ακόμα και από την κομματική «Αυγή» και το πρωτοσέλιδό της περί κυβερνητικού οφσάιντ. Σύμφωνα με τα «ΝΕΑ», παράγοντες του Μαξίμου αρνήθηκαν πως η «Αυγή» λειτούργησε σε συντονισμό με την κυβέρνηση για να την ωθήσει «να μαζέψει» το θέμα. Στον αντίποδα υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση τρομοκρατημένη από την εσωτερική επίθεση και τις κομματικές ενστάσεις αναγκάστηκε να ακυρώσει επί της ουσίας το περιεχόμενο της διάταξης.
Η ουσία είναι ότι το Μαξίμου συνειδητοποίησε ότι δεν μπορούσε να συντηρεί με την αμήχανη στάση του ένα θέμα που έριχνε σκιές στο πεδίο του πολυσυζητημένου ηθικού πλεονεκτήματος του ΣΥΡΙΖΑ. Και για αυτό έγινε κλειστή σύσκεψη του Αλέξη Τσίπρα με τους συνεργάτες του, στην οποία και αποφασίστηκε η καθολική απαγόρευση συμμετοχής πολιτικών και συγγενικών τους προσώπων πρώτου βαθμού σε διοικητικά συμβούλια ή στο μετοχικό κεφάλαιο εταιρειών της αλλοδαπής.
Η λογική προφανής, αν και όχι τόσο… λογική: η κυβέρνηση για να αποκρούσει την επιχειρηματολογία των πολιτικών της αντιπάλων κινήθηκε στην απέναντι όχθη και απέκλεισε τη δυνατότητα να έχει κάποιος πολιτικός εταιρεία στο εξωτερικό όχι μόνο εάν αυτή είναι offshore, αλλά ακόμη και αν κατασκευάζει π.χ. κοσμήματα στο εξωτερικό.
Οπως ορίζει η τροπολογία οι πολιτικοί που έχουν μετοχές σε μια εταιρεία με έδρα το εξωτερικό θα πρέπει να τις «ξεφορτωθούν» σε διάστημα δύο μηνών. Υπό το ίδιο πρίσμα κυβερνητικής επικοινωνιακής αντεπίθεσης ζητήθηκε και η ονομαστική ψηφοφορία για την τροπολογία στη Βουλή, ώστε «να εκτεθούν» οι πολιτικοί αντίπαλοι που ενδεχομένως έχουν μετοχές σε ξένες εταιρείες – άλλωστε ισχύει το γνωστό μοτίβο πολιτικής στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ: «οι ψηφοφόροι μας δεν έχουν μετοχές στο εξωτερικό, άρα δεν μας νοιάζει»…
Ως απάντηση στη μεθόδευση, η ΝΔ έσπευσε να αποχωρήσει από τη συζήτηση για την τροπολογία. O κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος Νίκος Δένδιας κατηγόρησε κατά την αρχή της συζήτησης στην Ολομέλεια την κυβέρνηση για «παίγνια απολύτως αντισυνταγματικά και ανεφάρμοστα» και ότι «εμπαίζετε τη Βουλή και το λαό και εισάγετε κρυφίως διατάξεις αμνήστευσης». «Στον εμπαιγμό της κοινωνίας σε ώρα κρίσεως δεν μπορούμε νε συμμετέχουμε. Εμείς καταγγέλλουμε την κυβέρνηση και την κυβερνητική πλειοψηφία που εισάγει διατάξεις που αμνηστεύουν εμπλεκόμενους. Δεν μπορούμε να συμμετέχουμε», τόνισε ο κ. Δένδιας.
Οπως αναμενόταν, άμεση ήταν η απάντηση της κυρίας Γεροβασίλη, η οποία μέσω twitter σχολίασε: «Ένα τέταρτο άντεξε η ΝΔ στη βουλή την υπεράσπιση της πολιτικής ηθικής και της διαφάνειας. Αποκαλύφθηκαν…»
Η συζήτηση στη Βουλή συνεχίστηκε με πυροτεχνήματα.
Ο κ. Τσίπρας σε μια έκτακτη παρέμβασή του στην Ολομέλεια βρήκε την ευκαιρία να επιτεθεί στη ΝΔ για την αποχώρησή της από τη συζήτηση. «Εξελίσονται κωμικοτραγικές σκηνές στη Βουλή όπως η αποχώρηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης» ανέφερε ο Πρωθυπουργός. «Θα περίμενα να έρθει να κατακεραυνώσει την κυβέρνηση….»
Και πρόσθεσε: «Η διάταξη για το μεγάλο σκάνδαλο ήταν γνωστή σε όλους από τον Οκτώβριο. Η ΝΔ μας καλούσε για δύο 24ωρα να έρθουμε στη Βουλή και όταν ήρθαμε αυτοί το βάλανε στα πόδια… Το ψέμα έχει κοντά ποδάρια και όσα έγιναν τις τελευταίες ημέρες δείχνουν στρατηγική αδυναμία της ΝΔ να παράξει αντίλογο να κάνει κριτική… Ο πολιτικός λόγος και όλες οι πολιτικές πρωτοβουλίες της ΝΔ του κ. Μητσοτάκη είναι βασισμένος στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων της διαπλοκής και του κίτρινου Τύπου», υποστήριξε ο Πρωθυπουργός.
«Δεν θα κουραστώ να μιλώ για στρατηγικό αδιέξοδο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Λένε ότι είναι μεταρρυθμιστές αλλά δεν έχουν να προτείνουν καμία μεταρρύθμιση» υπογράμμισε επίσης ο κ. Τσίπρας. «Βασίζουν την πολιτική τους στον ακραίο λαικισμό… Ορισμένες φορές πάει πολύ να κατηγορεί η ΝΔ την αριστερά για παραθυράκια στις offshore. Αυτή την πρόκληση δεν θα την αφήσουμε αναπάντητη».
«Ηταν μια διάταξη που προέβλεπε με σαφήνεια σε ποιες χώρες απαγορευόταν να έχει συναλλαγή οποιοδήποτε πολιτικό πρόσωπο… Επιλέξαμε μια μέθοδο που δεν θα άφηνε παραθυράκι. Ωστόσο σηκώθηκε μεγάλος κουρνιαχτός. Η ΝΔ συνεπικουρούμενη από γνωστά ΜΜΕ προσπάθησε να διαστρεβλώσει την πραγματικότητα. Με αυτό τον τρόπο οι μόνοι που ωφελούνται είναι αυτοί που κάθονται στην άκρα Δεξιά και κατηγορούν συλλήβδην το πολιτικό σύστημα», ανέφερε. «Αυτή είναι μια απαράδεκτη τακτική» σημείωσε. «Για να μην υπάρχει λοιπόν καμιά σκιά πάνω στο πολιτικό σύστημα και την κυβέρνηση ερχόμαστε με μια νέα ρύθμιση και λέμε ότι κανένας πολιτικός δεν θα έχει δικαίωμα συμμετοχής όχι μόνο σε εξωχώριες εταιρείες αλλά σε καμία χώρα σε όλο τον κόσμο. Γιατί δεν μπορούμε να ανεχτούμε άλλη μια πληγή στο πολιτικό σύστημα. «Φέρνουμε μια βελτιστοποίηση της προηγούμενης ρύθμισης, ίσως κάποιοι πουν ότι αυτό γίνεται με υπερβολικό τρόπο, όμως μόνο με υπερβολές μπορεί να απαντήσει κανείς στην λάσπη και την χυδαιότητα» τόνισε ο κ. Τσίπρας.
«Και επανέρχομαι» σημείωσε ο Πρωθυπουργός. «Γιατί η ΝΔ λοιπόν αποχώρησε;. Είτε γιατί συνειδητοποίησε ότι θα είχε τεράστιες απώλειες είτε γιατί τρέχουν να προλάβουν την προθεσμία 60 ημερών για να δηλωσουν τη συμμετοχη τους σε εξωχώριες εταιρείες» ανέφερε.
«Εμάς δεν είναι τα δικά μας στελέχη στις λίστες και στα Panamapapers, εμείς είμαστε εδώ με το μέτωπο καθαρό και δίνουμε τον αγώνα για την κάθαρση».
Θεοδωράκης: «Εχετε συνεργάτες του Τσοχατζόπουλου»
Με την αξιωματική αντιπολίτευση απούσα, επίθεση στην κυβέρνηση για τα «μπρος-πίσω» του Μαξίμου εξαπέλυσε ο Σταύρος Θεοδωράκης λέγοντας ότι «η διάταξη είναι ή προϊόν πονηρής επεξεργασίας ή είναι προϊόν ασχετοσύνης». Κάλεσε, δε, την κυβέρνηση είτε να επιμείνει στην αρχική διάταξη είτε να ζητήσει συγγνώμη. Αναρωτήθηκε, δε, «και η “Αυγή” που έγραψε ότι η κυβέρνηση είναι offside όργανο της αντιπολίτευσης;».
Απαντώντας στον κ. Θεοδωράκη ο Πρωθυπουργός του υπενθύμισε ότι το Ποτάμι υπερψήφισε τη διάταξη. «Αλλά ήσασταν από τους πρώτους που έβγαζε ανακοινώσεις και σαν να μην συμβαίνει τίποτα βγήκατε και αρχίσατε το χορό του λαϊκισμού, είπε στον επικεφαλής του Ποταμιού τον οποίο μάλιστα χαρακτήρισε «αντιπρόσωπο του απόντως» (Κυριάκου Μητσοτάκη).
«Λέτε ότι θα καταπέσει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Ποιος θα κάνει την προσφυγή; Κάποιος από εδώ;» αναρωτήθηκε ο κ. Τσίπρας. Χαρακτήρισε δε «λαϊκιστική» την πρόταση να περιληφθεί στην ρύθμιση διάταξη που θα λέει ότι δεν μπορούν πολιτικά πρόσωπα να έχουν τις κύριες καταθέσεις τους στο εξωτερικό.
Ο κ. Θεοδωράκης ανταπάντησε άμεσα και σκληρά: «Δύο συγκεκριμένες απαντήσεις. Θα ήθελα να είστε πιο προσεκτικός όταν μιλάνε οι αντίπαλοί σας. Εμείς δεν είπαμε να υπάρξει νομοθέτηση αλλά δέσμευση ότι οι κύριες καταθέσεις των βουλευτών δεν μπορεί να είναι στο εξωτερικό. Το Ποτάμι δεν χρειάζεται δάνεια κακής παλιάς πολιτικής. Τα δάνεια της παλιάς κακής πολιτικής τα έχει πάρει ο ΣΥΡΙΖΑ. Εχετε στο επιτελείο σας ανθρώπους του Ακη Τσοχατζόπουλου, που έχουν διωχθεί, που έχουν κλέψει πολιτικό χρήμα» κατήγγειλε ο κ. Θεοδωράκης, προκαλώντας την αντίδραση πολλών βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στην αίθουσα της Ολομέλειας.
Λεβέντης: «Εκδικητική διάταξη για την οικογένεια Μητσοτάκη»
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε μια αποστροφή της ομιλίας του προέδρου της Ενωσης Κεντρώων Βασίλη Λεβέντη που είπε ότι η διορθωτική τροπολογία είναι «φωτογραφική και εκδικητική για την οικογένεια Μητσοτάκη». Ο ίδιος προέβλεψε πως η τροπολογία θα καταπέσει».
«Η ένταση που προξενείτε δεν είναι οιωνός καλών εξελίξεων, και πλανάστε ή είστε αφελείς αν πιστεύετε ότι σε αυτή την κρίσιμη στιγμή η χώρα βοηθιέται. Η διάταξη αυτή που φέρατε σήμερα είναι φωτογραφική για την οικογένεια του κ. Μητσοτάκη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Λεβέντης ενώ απευθυνόμενος στον Πρωθυπουργό τόνισε: «Δεν είναι ωραίο να ψηφίζονται στη Βουλή εκδικητικοί νόμοι. Αν έχετε επιχειρήματα εξοντώστε τον πολιτικό σας αντίπαλο με άλλο τρόπο. Ηρωοποιείτε τον κ. Μητσοτάκη με αυτή τη διάταξη. Το πολιτικό σύστημα σήμερα χρειάζεται συναίνεση. Συναίνεση όμως δε μπορεί να υπάρξει κάνοντας διατάξεις για να έχουν πρόβλημα οι πολιτικοί αντίπαλοι. Ακολουθείτε λάθος δρόμο. Δεν είναι συνταγή η όξυνση και το να κάνετε φωτογραφικές εκδικητικές διατάξεις για τους αντιπάλους σας. Αυτά δείχνουν μικρότητα. Ούτε μπορείτε την μια μέρα να αθωώνεται και την άλλη να απαγορεύεται», συμπλήρωσε ο κ. Λεβέντης. Υπό αυτό το πρίσμα η Ενωση Κεντρώων ψήφισε «παρών», διαφοροποιούμενη από τα υπόλοιπα κόμματα που ψήφισαν «ναι» – με εξαίρεση τη ΝΔ που όπως προείπαμε απείχε της συζήτησης.
Η ΝΔ απούσα από τη συζήτηση, αρκέστηκε στις ανακοινώσεις του γραφείου Τύπου.
«Ο κ. Τσίπρας εκφώνησε σήμερα τον επικήδειο του δήθεν ηθικού πλεονεκτήματος του ΣΥΡΙΖΑ, που απεβίωσε με την διάταξη – πλυντήριο στην υπόθεση “offshore ΣΥΡΙΖΑ”. Δόλια έφεραν και συνειδητά ψήφισαν διάταξη που επέτρεπε σε Υπουργούς και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, είτε να συμμετέχουν σε offshore εταιρείες, είτε να αθωωθούν οριστικά για τυχόν παράνομη συμμετοχή τους. Τώρα, κάτω από την γενική κατακραυγή, προσπαθούν να δραπετεύσουν, ψηφίζοντας σήμερα το ακραία αντίθετο από εκείνο που είχαν ψηφίσει πριν από λίγες μόνο μέρες. Ψηφίζοντας μια τροπολογία καταφανώς αντισυνταγματική και πρακτικώς ανεφάρμοστη. Το ερώτημα είναι ένα: Πότε είχαν δίκιο; Τότε ή τώρα; Μία είναι η αλήθεια: Πιάστηκαν με την offshore… στην πλάτη. Είναι έκθετοι. Τους έχουν πια καταλάβει όλοι. Η φάρσα της εξαπάτησης τελείωσε».
Νομικά «ζωντανή» η ρύθμιση
Η ουσία βέβαια είναι άλλη και δεν αφορά τόσο την νέα τροπολογία, που όντως μοιάζει νομικά επισφαλής, ούτε τους χειρισμούς του Μαξίμου, τα tweets της κυρίας Γεροβασίλη και τις κορώνες στη Βουλή.
Παρά την επικοινωνιακή αντεπίθεση του Μαξίμου, η επίμαχη ρύθμιση αποτέλεσε νόμο του κράτους έστω και για λίγο καθώς δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την Τρίτη. Εφόσον λοιπόν η διάταξη έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ακόμα και μία μόνον ημέρα να ισχύσει, παύει το αξιόποινο για όλους τους πολιτικούς και τα παρένθετα πρόσωπα που είχαν ή έχουν offshore. Οπως εξήγησε στο φύλλο της Τετάρτης η «Καθημερινή», η ισχύς της επίμαχης ρύθμισης έστω και για λίγο παραμένει ζωντανή και επιφέρει ευνοϊκά αποτελέσματα σε τυχόν παραβάτες (πολιτικούς με offshore) ακόμα και αν συλληφθούν στο μέλλον, καθώς αξίωμα του Ποινικού Δικαίου είναι να υπερισχύει πάντα ο ευμενέστερος για τον παραβάτη νόμος (έστω και ο νόμος αυτός υπήρξε εν ζωή για λίγα 24ωρα).
Αρα όσοι ήταν να «ξεπλυθούν», ξεπλύθηκαν. Αλλά όπως είπε με νόημα το πρωί της Τετάρτης ο Βαγγέλης Βενιζέλος: «Θα δούμε ποιον αφορά»…