Υπάρχουν οκτώ προαπαιτούμενα, που χωρίζουν την ελληνική κυβέρνηση και τους Θεσμούς όσον αφορά στην ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. Τα παρουσίασε ως «κόκκινες γραμμές» της κυβέρνησης ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, σε επιστολή που έστειλε στους Θεσμούς. Λίγο αργότερα, όμως, το απόγευμα της Δευτέρας, ήρθε μία καταλυτική -και μάλλον αρνητική- ανακοίνωση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).
Η πρώτη υποδόση των 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ελλάδα θα εκταμιευθεί το πρώτο 15ήμερο του Ιουνίου, μόνο αφού η Αθήνα «εφαρμόσει πλήρως όλα τα προαπαιτούμενα», τόνισε ο ESM στο κείμενο που είχε τη μορφή «απαντήσεων σε σχετικές ερωτήσεις». Μάλιστα, όπως υπενθύμισε αναφερόμενο στα αποτελέσματα του πρόσφατου Eurogroup, η απόφαση της εκταμίευσης εναπόκειται και στην έγκριση από τα κοινοβούλια ορισμένων χωρών. Η δεύτερη δόση, όπως τόνισε ο ESM, θα «σπάσει» σε πολλές εκταμιεύσεις, εκ των οποίων η πρώτη μπορεί να γίνει στο δεύτερο 15ήμερο του Ιουνίου, εφόσον, όμως, τηρήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις η Ελλάδα.
Στο ίδιο πλαίσιο, το σημείωμα έδωσε διευκρινήσεις σχετικά με τους τρόπους που επεξεργάζεται ο EFSM/ESM «τη βελτιστοποίηση της διάρθρωσης του ανεξόφλητου χρέους, σύμφωνα με τα διαφορετικά προφίλ των δανείων που έχουν πάρει οι χώρες (από τα δύο αυτά ταμεία)». Οσο για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, που θα εφαρμοσθούν μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος, σημειώνεται ότι ο ESM μπορεί να διαθέσει τα 19,4 δισ. ευρώ που έχουν απομείνει από τα 25 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, για την πρόωρη αποπληρωμή επίσημων δανείων.
Τέλος, μακροπρόθεσμα, θα υπάρχει ένας μηχανισμός λήψης μέτρων για το χρέος -αυτό που ο κ. Τσακαλώτος έχει αποκαλέσει «κόφτη»- ο οποίος θα ενεργοποιηθεί όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018 και θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους. Ο μηχανισμός αυτός θα προβλέπει μέτρα, όπως περαιτέρω ανασχεδιασμό των δανείων του EFSF και πλαφόν καθώς και μετάθεση των πληρωμών τόκων. Η βιωσιμότητα του χρέους θα στηρίζεται στο πλαφόν 15% του ελληνικού ΑΕΠ των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος μεσοπρόθεσμα και 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια. «Αυτό θα φέρει το χρέος της Ελλάδας ως ποσοστό του ΑΕΠ σε μία σταθερά πτωτική πορεία και θα διασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους», αναφέρει ο ESM.
Σε κανένα σημείο του ενημερωτικού σημειώματος δεν έκανε λόγο ο ESM για τις επισημάνσεις που είχε κάνει ο κ. Τσακαλώτος σε επιστολή που απέστειλε, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε τη Δευτέρα, η εφημερίδα «Τα Νέα». Ο υπουργός τόνισε ότι κάποιες από τις εκκρεμότητες δεν θα υλοποιηθούν από την ελληνική κυβέρνηση είτε γιατί οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας έχουν ταλαιπωρηθεί ήδη με δύσκολες ψηφοφορίες είτε γιατί τα θέματα που προβάλλουν οι Θεσμοί έχουν εξαντληθεί με τεχνικές συζητήσεις.
Στην επιστολή, που σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες είχε ως αποδέκτες τον ευρωπαίο επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί, το στέλεχος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Μπενουά Κερέ και τον διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, Πολ Τόμσεν, ο κ. Τσακαλώτος εξηγούσε ότι η κυβέρνηση προτίθεται να εφαρμόσει το σύνολο των εκκρεμοτήτων που αγγίζουν τις 150 σε αριθμό -στην πλειονότητά τους αφορούν διορθώσεις σε διατυπώσεις- αλλά δεν θα υλοποιήσει συνολικά οκτώ από τα προαπαιτούμενα.
Ενα από αυτά αφορά τα ενεργειακά καθώς οι δανειστές ζητούν από την κυβέρνηση να απαντήσει με ακρίβεια ποια θα είναι η εναλλακτική της πρόταση, σε περίπτωση που δεν λειτουργήσει αποτελεσματικά το σχέδιό της για τον ΑΔΜΗΕ, ζητώντας ουσιαστικά μία δέσμευση για την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ σε περίπτωση αποτυχίας του σχεδίου. Προβληματισμός προκύπτει στο Μέγαρο Μαξίμου και γύρω από το ζήτημα των ειδικών μισθολογίων. Η κυβέρνηση αρνείται να αποσύρει τη διάταξη του πολυνομοσχεδίου που προβλέπει τη δυνατότητα να υπάρξει «ξεπάγωμα» των ειδικών μισθολογίων έως τις 31/12/16 και επιμένει στη διατήρησή της. Ενα τρίτο θέμα που σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές αναφέρθηκε ως κόκκινη γραμμή από τον κ. Τσακαλώτο, αφορά το αίτημα των δανειστών να καταργηθεί η κατηγορία των συντάξεων που δίνονται για λόγους ατυχημάτων.
Ο, τι παρουσιάστηκε από τον υπουργό Οικονομικών στους εκπροσώπους των Θεσμών είχε συζητηθεί σε σύσκεψη του κυβερνητικού συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε το πρωί του Σαββάτου στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον Αλέξη Τσίπρα. Ωστόσο, το ενημερωτικό σημείωμα που εξέδωσε ο ESM έδειξε ότι οι ευρωπαίοι εταίροι και το ΔΝΤ επιμένουν σε όλα τα προαπαιτούμενα, χωρίς εξαιρέσεις.
Και την ίδια μέρα, επικαλούμενο πηγές κοντά στις συζητήσεις, το Reuters σημείωνε ότι η επιστολή του κ. Τσακαλώτου μπορεί να προκαλέσει καθυστερήσεις στην εκταμίευση της επόμενης δόσης προς την Αθήνα. Οσο για τις επισημάνσεις του υπουργού Οικονομικών, μία από τις πηγές μετέδωσε στο πρακτορείο ότι «δεν μπορούμε να κάνουμε ριζικές αλλαγές. Αλλά θα κινηθούμε προς τις τεχνικές τροποποιήσεις που έχουν συζητηθεί. Κάποιες από αυτές βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση».