Πότε είναι υπερ-αρκετός ο τουρισμός; Οταν η κίνηση στους δρόμους, τα μαγαζιά και τα μπαρ είναι ανυπόφορη. Οταν οι επισκέπτες δεν βρίσκουν θέση σε λεωφορεία και δεν μπορούν να βρουν νοικάρικο αυτοκίνητο ούτε για δείγμα, όταν αγχώνονται για το αν θα βρουν χώρο να απλώσουν πετσέτα στην παραλία και –ιδίως- όταν απαγορεύονται οι βουτιές στη μόνη διέξοδο που έχουν, τη θάλασσα, γιατί έχει προκύψει πρόβλημα στο σύστημα αποχέτευσης από τον συνωστισμό κατοίκων και επισκεπτών.
Στα νησιά ανατολικά της Ισπανίας, οι κάτοικοι είναι συνηθισμένοι στις τουριστικές ροές. Κάθε Αύγουστο οι Βαλεαρίδες Νήσοι σχεδόν βουλιάζουν από κόσμο. Αλλά φέτος, οι παραλίες και τα ξενοδοχεία έχουν γεμίσει από τον Μάιο. Τα φημισμένα κλαμπ της Ιμπιζα θα κάνουν άνοιγμα νωρίτερα, δηλαδή την ερχόμενη εβδομάδα, ενώ η Μενόρκα και η Φορμεντέρα αναμένουν ότι η εισροή τουριστών θα ξεπεράσει τα βιώσιμα επίπεδα πολύ νωρίτερα από το 2015.
Τι συμβαίνει; Η Μεσόγειος, τα νερά της, το κλίμα της, τα νησιά της, ο τρόπος ζωής και οι τιμές της είναι η δεύτερη σκέψη των ατόμων που φέτος δεν θέλουν να ταξιδέψουν στην «επικίνδυνη ζώνη», την Τουρκία, την Αίγυπτο και την Τυνησία. Τα νέα είναι καλά για την Πορτογαλία, την Ιταλία, την Ελλάδα, που έχουν ανάγκη από την εισροή χρήματος. Αλλά οι κάτοικοι των ισπανικών νησιών γνωρίζουν τι σημαίνουν τα αυξημένα νούμερα κρατήσεων για το καλοκαίρι που έφτασε και τρομοκρατούνται στη σκέψη ότι τα 65εκατ. επισκεπτών που υποδέχθηκε η Ισπανία το 2015 ίσως αυξηθούν κατά 20%.
Η πρωτεύουσα της Μαγιόρκα, Πάλμα, έχει ήδη προετοιμαστεί για την κίνηση στο αεροδρόμιο: φέτος το όριο πτήσεων ανά ημέρα θα αυξηθεί από 66 σε 100. Ενώ στο λιμάνι της ήδη καταγράφηκε το πρώτο ρεκόρ στις αρχές του Μαΐου: η άφιξη 8 κρουαζιερόπλοιων μέσα σε μία ημέρα. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε μία μέρα πάτησαν το πόδι τους στη στεριά 22.000 άτομα –ξεχύθηκαν στα αξιοθέατα και τα κέντρα νυχτερινής ζωής.
Οι Αρχές έχουν ήδη λάβει μέτρα που δεν θα αρέσουν στους τουρίστες. Από την 1η Ιουνίου, κάθε επισκέπτης θα πρέπει να καταβάλει ποσό των 2ευρώ την ημέρα, έναν «οικολογικό φόρο» που θα εξασφαλίζει έξοδα για την προστασία του περιβάλλοντος. Δύο από τα νησιά, η Φορμεντέρα και η Ιμπιζα, σκέφτονται να καταργήσουν τα τουριστικά λεωφορεία και οι αστυνομικές δυνάμεις τις Μαγιόρκας έχουν εξαπολύσει έρευνα στο Διαδίκτυο για να περιοριστούν οι παράνομες κρατήσεις online.
Από την πλευρά τους, οι κάτοικοι της Πάλμα γράφουν τα παράπονά τους στους τοίχους με γκράφιτι: «ο τουρισμός είναι τρομοκρατία» και «τουρίστες, πηγαίνετε σπίτια σας». Γιατί; Επειδή ο υπέρμετρος τουρισμός σημαίνει ότι οι φωλιές των 100 σπάνιων όρνεων απειλούνται από απρόσεκτους τουρίστες ενώ κάθε φορά που αυξάνονται οι τουρίστες ανεβαίνουν από λίγο και οι τιμές διαμονής με αποτέλεσμα να εξωθούνται οι Ισπανοί από τα όμορφα νησιά που καμαρώνουν προς στην ενδοχώρα.
Αλλά και εκεί, στην ενδοχώρα, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, ο αριθμός επισκεπτών που δέχεται η παραθαλάσσια Βαρκελώνη έχει τετραπλασιαστεί. Μπορεί τέτοια επίπεδα τουρισμού να αποφέρουν κέρδη 12δισ. ευρώ ετησίως, αλλά προκαλούν προβλήματα: οι κεντρικές γειτονιές γεμίζουν ξενοδοχεία, οι τιμές σπιτιών εκτοξεύονται, ο θόρυβος που προκαλείται είναι ανυπόφορος για τους κατοίκους και τα ιστορικά μέρη της πόλης χάνουν τον χαρακτήρα τους από τις πολυεθνικές και τα μεγάλα καταστήματα.
Η δήμαρχος της πόλης, Αντα Κολάου, η αριστερή ακτιβίστρια που αναδείχθηκε στο αξίωμα για τις καινοτόμες προτάσεις της, είχε μία πρόταση και για τον προβληματικό τουρισμό: τον διαμοιρασμό των τουριστών σε διαφορετικά σημεία της πόλης μέσω προϋποθέσεων που θα τεθούν στη λειτουργία εστιατορίων και ξενοδοχείων. Αλλά όπως σημείωναν τότε οι επικριτές της ιδέας, οι τουρίστες πάλι θα καταλήξουν στα ίδια μέρη. Και όπως σημειώνει τώρα, ενόψει της πιο καυτής σεζόν, ο περιβαλλοντολόγος Γκεράρ Χάου, «ο τουρισμός είναι ζωτικής σημασίας. Αλλά ο μαζικός τουρισμός είναι επικίνδυνος. Θα έχουμε κρίση φέτος».