Δεν θα έλεγε κανείς ότι αυτή ήταν μια ιδανική αρχή. Η πρώτη συνέντευξη Tύπου του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών από την ημέρα ανάληψης της προεδρίας από τον Νίκο Θεοχαράκη, ολοκληρώθηκε το μεσημέρι της Τρίτης απουσία του προέδρου. Μια πλειάδα καλλιτεχνών που συμμετέχουν στις πασχαλινές εκδηλώσεις του Οργανισμού αλλά και ο μόλις βραβευθείς με βραβείο Πούλιτζερ φωτογράφος Γιάννης Μπεχράκης παρέλασαν από το πάνελ. Κι όμως, ο νέος πρόεδρος που περιμέναμε να κάνει το ντεμπούτο του δεν εμφανίστηκε. Στην ερώτησή μας δε, προς το γραφείο Τύπου, για την απρόσμενη απουσία του η απάντηση ήταν: «Μας έδωσε την άδεια για την συνέντευξη τύπου αλλά δεν ξέρουμε αν θα έρθει. Μπορεί να περάσει. Οι καλλιτέχνες θα μιλήσουν». Μάλιστα.
Κατά τα άλλα, ο καθιερωμένος πλέον ετήσιος θεσμός του Μεγάρου, ο Κύκλος «Adagio – Μουσικές για τις ημέρες του Πάσχα» για τον οποίο ο Νίκος Θεοχαράκης δεν είχε τίποτα να πει, έρχεται φέτος να ξετυλίξει το αόρατο μουσικό νήμα που συνδέει το Θείο Πάθος με το ανθρώπινο δράμα. Χωρίς αμφιβολία οι φετινές εκδηλώσεις (που περιλαμβάνουν θρησκευτικές αλλά και κοσμικές συνθέσεις) «ζουμάρουν» στο Προσφυγικό, επιδιώκουν να το συνδέσουν με τα έργα που έχουν επιλεγεί και στέλνουν -η καθεμία με τον τρόπο της- μήνυμα ανάστασης κι ενδεχομένως ελπίδας. «Σε περίοδο ενδοσκόπησης και αναζήτησης είπαμε να κάνουμε μέσω των εκδηλώσεων και της μουσικής μια δήλωση για όσα συμβαίνουν στην ανθρωπότητα», είπε ο αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής Θανάσης Αποστολόπουλος σχετικά με την προσφυγική στόχευση των φετινών παραγωγών.
«Δεν θέλω να νομίζετε ότι είμαι καλλιτέχνης. Είναι αποστολέας μηνυμάτων, είμαι τα μάτια σας στον κόσμο, είμαι πολλά, αλλά όχι καλλιτέχνης», είπε παίρνοντας τον λόγο ο Γιάννης Μπεχράκης, που από χθες ανήκει στην ομάδα των βραβευθέντων με Πούλιτζερ φωτογράφων του πρακτορείου Reuters για τις συγκλονιστικές τους εικόνες από τους τόπους «μαρτυρίας» των προσφύγων. Το βράδυ της Μεγάλης Δευτέρας 25 Απριλίου, λοιπόν, οι θεατές στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μια μοναδική παράσταση αφιερωμένη στους πρόσφυγες, μέσα από την συγκλονιστική δύναμη των φωτογραφιών του και τη γεμάτη ευαισθησία ερμηνεία του διακεκριμένου πιανίστα Νίκου Λαάρη ο οποίος θα ερμηνεύσει την πιανιστική εκδοχή του έργου «Οι επτά λόγοι του Ιησού στο Σταυρό» του Χάιντν.
Οι σχεδόν 120 φωτογραφίες του Μπεχράκη θα παρουσιάζονται εντός και εκτός της αίθουσας. Είναι εικόνες που απαθανάτισε με το φακό του κατά τη διάρκεια αποστολών σε Ελλάδα, Κόσοβο, Τυνησία, Σομαλία, Κασμίρ, Ιράκ, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Παλαιστίνη, Τσετσενία, Τουρκία, Σερβία, Νότιο Αφρική και Ισραήλ. Τα, δε, έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα για τη στήριξη των δράσεών τους σε σχέση με το Προσφυγικό. «Αυτό που δείχνουν οι φωτογραφίες είναι την προσφυγιά, τον πόλεμο, την απανθρωπιά αλλά και την αγάπη του ενός προς τον άλλον. Δηλαδή όλα αυτά που λέγονται ζωή», είπε ο φωτογράφος. Ενώ, για την προσωπική του επιλογή να δοθούν τα χρήματα στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, σημείωσε: «Οι αποφάσεις μας είναι αυτές που μπορούν να αλλάζουν τα πράγματα. Η ζωή είναι πολύ φθηνή. Μπορούμε εμείς με πολύ λίγα χρήματα να αγοράσουμε πράγματα πολύτιμα για άλλους. Να ξέρετε πως αυτά που δίνετε σώζουν ανθρώπους, πιάνουν τόπο, προσφέρουν ελπίδα, ζεστασιά κι αγάπη. Και κάτι ακόμα: οι άνθρωποι αυτοί δεν θα μάθουν ποτέ ποιος τους σώζει. Οπως κι εσείς δεν θα ξέρετε ποιον σώζετε. Η μητέρα μου αυτό το έλεγε “κάνε το καλό και ρίξ’ το στο γιαλό”».
Μεγάλη Εβδομάδα στο Μέγαρο Μουσικής
Κατά τα άλλα, το πασχαλινό οδοιπορικό αρχίζει με τη «Μνήμη» και το σύνολο παλαιάς μουσικής Ex Silentio (23/4) το οποίο ετοίμασε μια συναυλία με έργα συνθετών της Διασποράς, που δημιούργησαν σε ξένους τόπους.
Επόμενος σταθμός (24/4), η «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν» του Μίκη Θεοδωράκη (μεταγραφή για ορχήστρα εγχόρδων: Δημήτρης Μαραμής), ένας φόρος τιμής του μεγάλου συνθέτη σε όσους μαρτύρησαν στο διαβόητο ναζιστικό στρατόπεδο εξόντωσης. Η Καμεράτα υπό τον Γιώργο Πέτρου ερμηνεύει Μαουτχάουζεν αλλά και τη «Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα εγχόρδων» (σολίστ: Τάσος Αποστόλου, συμμετέχει η Χορωδία Αρμονία Ατενέα) καθώς και την Κασσιανή.
Το Αdagio κορυφώνεται τη Μεγάλη Τρίτη (26/4) με το «Human Requiem» που αποτελεί μια χορογραφημένη εκδοχή του «Γερμανικού ρέκβιεμ» του Μπραμς και τη Μεγάλη Τετάρτη με το αριστουργηματικό «Ρέκβιεμ» του Βέρντι (27/4). Το πρώτο είναι μια ανατρεπτική, διαδραστική παράσταση σε σκηνοθεσία Γιόχεν Ζάντιγκ που καταργεί το «άβατο» της σκηνής και τα όρια μεταξύ κοινού και καλλιτεχνών. Ερμηνεύουν η Μάρλις Πέτερσεν, ο Δημήτρης Τηλιακός και η Χορωδία της Ραδιοφωνίας του Βερολίνου (η συναυλία πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, του Υπουργείου Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και της Πρεσβείας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα).
«Ολοι γνωρίζετε πως στην πρεσβεία επιθυμούμε να προάγουμε τον πολιτισμό. Ιδιαιτέρως σε στιγμές κρίσης για την Ελλάδα, όπως αυτή την οποία βιώνουμε», δήλωσε ο γερμανός πρέσβης, Πέτερ Σόοφ. «Η κουλτούρα δυστυχώς είναι σχεδόν πάντα από τα πρώτα θύματα τόσο της λιτότητας όσο και των περικοπών στον προϋπολογισμό. Αυτό όμως καθιστά τον πολιτισμό ακόμα σημαντικότερο στις παρούσες στιγμές. Οπως έλεγε κι ο Μπρεχτ “ο άνθρωπος δεν έχει μόνο ανάγκη από τροφή αλλά και από πολιτισμό”. Επιθυμούμε να δείξουμε την υποστήριξή μας στην ελληνική κοινωνία. Αλλωστε από την πρώτη στιγμή που ήρθα εδώ διαπίστωσα την δίψα της ελληνικής κοινωνίας για πολιτισμό. Επίσης τρία χρόνια τώρα κατάλαβα πως η Μεγάλη Εβδομάδα δίνει μία ξεχωριστή δύναμη στην Ελλάδα. Το έργο που θα παρουσιαστεί είναι σπουδαίο κι ελπίζω να συμβάλλει στο κλίμα κατάνυξης. Είναι μια σύνθεση που δίνει την ευκαιρία να ψάξουμε βαθιά στην ψυχή μας. Είναι μια ευκαιρία για αυτογνωσία. Θυμάμαι τον ομολόγό μου γερμανό πρέσβη στην Ισπανία να μου τηλεφωνεί πριν από καιρό και να μου λέει: “Πέτερ είδα αυτήν την παράσταση στη Γρανάδα. Μην την χάσεις όπου κι αν την πετύχεις. Είναι από τα ωραιότερα πράγματα που παρακολούθησα στην ζωή μου”. Ελλάδα και Γερμανία συμπράττουν για την υλοποίηση της παράστασης κι αφήνουν πίσω το παρελθόν και την πολιτική».
Στο «Ρέκβιεμ» του Βέρντι, μεγαλειώδη επίλογο του φετινού Αdagio, ενώνουν τις δυνάμεις τους καταξιωμένοι έλληνες και γερμανοί λυρικοί ερμηνευτές (Ούρσουλα Τάργκλερ-Ζελ, Μανουέλα Μπρες, Μάριο Τζεφίρι, Πέτρος Μαγουλάς), τρεις χορωδίες (ΕΡΤ, Δήμου Αθηναίων, ΕΜΠ) και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Στο πόντιουμ, ο διακεκριμένος γερμανός αρχιμουσικός Μάρκους Μπος. Η μεγάλη πασχαλινή συναυλία, συμπαραγωγή της ΚΟΑ και του ΟΜΜΑ, πραγματοποιείται με την ευγενική υποστήριξη της Πρεσβείας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα και σε συνεργασία με τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ). Μέρος των εσόδων θα διατεθεί για φιλανθρωπικούς σκοπούς.