Δεν την ήξερα προσωπικά. Δεν είχα ακούσει καν τη φωνή της. Την έβλεπα ωστόσο καθημερινά στην τηλεόραση. Ενα μικρό παραθυράκι στα δεξιά της οθόνης. Είναι κάθε μέρα εκεί αλλά δεν απευθύνεται σε εμάς. Η Σοφία Ρομπόλη έχει το δικό της κοινό. Eνα κοινό περίπου 25.000 ατόμων. Τόσοι είναι οι κωφοί στην Ελλάδα. Iσως και περισσότεροι, αφού πολλοί δεν είναι καταγεγραμμένοι. «Κι αυτή η στατιστική υπηρεσία, δεν έβαλε ένα κουμπάκι στις μετρήσεις της για να ξέρουμε πόσοι άνθρωποι με αναπηρία μας παρακολουθούν και τι είδους αναπηρία έχουν», λέει η Σοφία. Μέχρι χθες, λοιπόν, η Σοφία Ρομπόλη ήταν η παρουσιάστρια που λέει τις ειδήσεις στη νοηματική και ξαφνικά έγινε η ίδια είδηση. Στα σάιτ, στα μπλογκ, στα social media… Κάτι που -πιστέψτε με- δεν την χαροποίησε καθόλου!
«Μας συγκινεί η συγκίνηση της παρουσιάστριας και δεν μας συγκινεί ότι υπάρχουν άνθρωποι που πεινάνε», λέει η Σοφία. «Μας ενδιαφέρει περισσότερο η αντίδραση της παρουσιάστριας από το ίδιο το θέμα! Τη δυστυχία αυτών των ανθρώπων την έχουμε αποδεχτεί. Η συγκίνηση της παρουσιάστρια, όμως, είναι είδηση. Αυτό με τρόμαξε!».
Το ρεπορτάζ που συγκίνησε τη Σοφία ήταν πραγματικά συγκλονιστικό. Τα καραβάνια των προσφύγων περπατούν κατά μήκος της Εθνικής. Είναι εγκλωβισμένοι. Στο στούντιο, ο Σπύρος Λάμπρου αφηγείται ανθρώπινες ιστορίες. Μία ανάπηρη γιαγιά σε καροτσάκι χρησιμοποιεί τα πόδια της για να κοιμίσει τα εγγόνια της. Eνα αγοράκι εγχειρισμένο στην καρδιά πέφτει κουρασμένο από το περπάτημα και ζητά από τη μητέρα του να γυρίσουν σπίτι. Eνας παππούς κλαίει, στους ώμους του έχει το εγγονάκι του, «θέλω να βλέπει τον ήλιο και όχι τα δάκρυά μου», λέει. Τα σύνορα έχουν κλείσει για μία μικρή Αφγανή που ωστόσο χαμογελάει, ένα μωρό γεννήθηκε στο ταξίδι, ένα αγοράκι κουτσαίνει, προσπαθεί να φτάσει τους υπόλοιπους. Κάπου εκεί η Σοφία σπάει.
«Εμείς, οι διερμηνείς της νοηματικής, λειτουργούμε με τη φωνή. Διερμηνεύουμε τη φωνή. Eβλεπα αυτές τις συγκλονιστικές εικόνες. Και κάποια στιγμή ένιωσα τη φωνή του Σπύρου να σπάει και τότε λύγισα κι εγώ. Προσπάθησα να το πνίξω για να μη χρωματίσω την είδηση αλλά δεν τα κατάφερα. Η επόμενη είδηση, όμως, αφορούσε τα Οσκαρ, εκεί χαμογέλασα… Δεν είμαι η Μάρθα Βούρτση της διερμηνείας!», λέει χαμογελώντας.
Στο πρώτο σοκ ήρθαν να προστεθούν και τα σχόλια των social media, ένας άγνωστος κόσμος για τη Σοφία Ρομπόλη. «Εγώ είμαι έξω από τα social media, δεν τα γουστάρω, αλλά η κοινότητα των κωφών τα χρησιμοποιεί αρκετά. Μου είπαν ότι έγινα viral! Μου μετέφεραν κάποια σχόλια που γράφτηκαν. Κάποιοι είπαν ότι κάνω προπαγάνδα. Κάποιοι είπαν να πάρω τους μετανάστες σπίτι μου. Ακουσα δηλαδή ό,τι άκουγε και η Τασία Χριστοδουλοπούλου!».
Η Σοφία δεν συγκινήθηκε στο απογευματινό δελτίο. Η Σοφία συγκινήθηκε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων. Κι αν φαίνεται λεπτομέρεια, δεν είναι. Ο Αlpha, μετά από πρόταση της Σοφίας, διερμηνεύει στη νοηματική και στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων έτσι ώστε να μπορούν να το βλέπουν οι κωφοί στο web και να ενημερώνονται. Το ίδιο κάνει και για όλες τις ενημερωτικές εκπομπές: την «Αυτοψία», τις «360 μοίρες», το «60 λεπτά Ελλάδα, το «Πάμε Πακέτο». «Οι περισσότεροι κωφοί είναι μεγάλοι σε ηλικία. Κάποιοι δεν ξέρουν να διαβάζουν. Είναι σημαντικό γι’ αυτούς τους ανθρώπους να ενημερώνονται», διευκρινίζει.
Επόμενη απορία μου είναι πώς η Σοφία ασχολήθηκε με τη νοηματική. «Αν με ρωτάς διπλωματικά, αν είμαι παιδί κωφών, δεν είμαι. Τελείωσα ψυχολογία. Κάποια στιγμή, όσο έκανα την πρακτική μου, γνώρισα έναν κωφό. Συνειδητοποίησα ότι με αυτόν τον άνθρωπο δεν μπορώ να επικοινωνήσω! Τότε συνειδητοποίησα πως η κώφωση είναι μία έντονη αλλά κρυφή αναπηρία. Περπατάει δίπλα σου μία περιποιημένη κυρία, ξέρεις αν ακούει; Οχι. Περπατάει δίπλα σου ένα ωραίο αγόρι. Ξέρεις αν ακούει; Οχι. Ετσι έγινε λοιπόν η αρχή».
«Ενας κωφός δεν έχει ακούσει ποτέ Παντελίδη. Ξαφνικά ο τραγουδιστής σκοτώνεται σε ένα τραγικό τροχαίο δυστύχημα και ο κωφός βλέπει χιλιάδες ανθρώπους να πηγαίνουν σε λαϊκό προσκύνημα. Εγώ, λοιπόν, έπρεπε να εξηγήσω ποιος ήταν ο Παντελής Παντελίδης, τι έγραφε, τι τραγουδούσε, γιατί άγγιζε τους νέους
Για να είμαι ειλικρινής, δεν μου έκανε εντύπωση ότι η Σοφία Ρομπόλη συγκινήθηκε στον αέρα. Απορώ, δηλαδή, πώς δεν βάζουν τα κλάματα και οι υπόλοιπες παρουσιάστριες των δελτίων ειδήσεων με όλες αυτές τις ειδήσεις που μεταδίδουν καθημερινά. «Είμαι μία ώρα στον αέρα. Ασταμάτητα. Δεν κάνω διάλειμμα ούτε για να με πουδράρουν. Eχω τον νου μου στο δεξί μόνιτορ, έχω τον νου μου στο αριστερό μόνιτορ… Κάποιες φορές προσπερνάω την είδηση μέσα στην ένταση της στιγμής, κάποιες φορές όμως, τι να κάνουμε, συγκινούμαι… Δεν θα είμαι ξύλο στον αέρα γιατί δεν είμαι ξύλο στη ζωή μου!».
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Σοφία εκφράζει τα συναισθήματά της στον αέρα. «Θυμάστε την είδηση με τη μικρή Αννυ; Εκεί με έπιασε τρέλα! Eκλαψα και με τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα». Πρόσφατα, μάλιστα, η διερμηνέας συγκινήθηκε με τον θάνατο του Παντελή Παντελίδη. «Ενας κωφός δεν έχει ακούσει ποτέ Παντελίδη. Ξαφνικά ο τραγουδιστής σκοτώνεται σε ένα τραγικό τροχαίο δυστύχημα και ο κωφός βλέπει χιλιάδες ανθρώπους να πηγαίνουν σε λαϊκό προσκύνημα. Εγώ, λοιπόν, έπρεπε να εξηγήσω ποιος ήταν ο Παντελής Παντελίδης, τι έγραφε, τι τραγουδούσε, γιατί άγγιζε τους νέους. Επρεπε να διερμηνεύσω τους στίχους των τραγουδιών του στη νοηματική, να τους δώσω να καταλάβουν πως έγραφε για τον πόνο των ερωτευμένων. Οταν είσαι διερμηνέας, διερμηνεύεις και το συναίσθημα!».
«Βάλτε με να κάνω πρωινό, δεν μπορώ άλλες τέτοιες ειδήσεις», λέει η Σοφία στους συνεργάτες της. «Πραγματικά δεν μπορώ να διανοηθώ αυτό που ζούμε. Μου θυμίζει εικόνες Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που μου περιέγραφε ο πατέρας μου. Οταν σάλταρε στα καμιόνια των Γερμανών για αρπάξει ένα ψωμί… αλλά εμείς ζούμε στο 2016!».
Και μετά το δελτίο ειδήσεων, τι; Το Θέατρο Κωφών φυσικά. Η μεγάλη αγάπη της Σοφίας. 32 χρόνια μετρά το Θέατρο Κωφών στην Κουμουνδούρου. Εκεί η Σοφία διερμηνεύει θεατρικά κείμενα στη νοηματική για τους κωφούς και για τους συνοδούς τους, για μικρούς και μεγάλους. Καθημερινά πρόβες, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή παραστάσεις. «Το φετινό έργο λέγεται «Οδός αστέγων», αφορά τους άστεγους του δρόμου, τους άστεγους έρωτες, τους «άστεγους» κωφούς, το άστεγο Θέατρο Κωφών που περιμένει τόσα χρόνια να μεταφερθεί στο Ίδρυμα Κωφών στην Αλεξάνδρας αλλά η γραφειοκρατία δεν το επιτρέπει…».