Πέντε σημαντικοί έλληνες εικαστικοί, συνομιλούν με πέντε κορυφαίους έλληνες ψυχιάτρους και ψυχαναλυτές σε μία διαδικασία που αποκαλύπτει την μοναδική σχέση της τέχνης με την ψυχανάλυση και επιτρέπει στο κοινό να δει άγνωστες πτυχές και όψεις αγαπημένων καλλιτεχνών. Όλα αυτά θα συμβούν στον δεύτερο κύκλο «Συνομιλιών της Ψυχανάλυσης» που διοργανώνουν οι εκδόσεις Πορφύρα, αρχίζοντας από το Σάββατο 6 Φεβρουαρίου με τον Γιώργο Ρόρρη που συναντά τον καθηγητή Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ψυχαναλυτή Γρηγόρη Βασλαματζή. Επιμελητές του κύκλου είναι η ιστορικός Τέχνης και επιμελήτρια εικαστικών δράσεων Ιρις Κρητικού, ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Δημήτρης Κυριαζής και ο ζωγράφος ιερέας Σταμάτης Σκλήρης. Οι συνομιλίες θα φιλοξενηθούν στο Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη.
Ρωτήσαμε την Ιριδα Κρητικού με ποιο σκεπτικό επελέγη η συγκεκριμένη σύνθεση ονομάτων, η σύνθεση καλλιτεχνών και ψυχαναλυτών. «Στην πρόσκληση-πρόκληση των εκδόσεων Πορφύρα και του ψυχίατρου-ψυχαναλυτή Δημήτρη Κυριαζή, συνεπιμελητή της σειράς, να συνεχίσουμε τις εκ βαθέων συνομιλίες μεταξύ εικαστικών και ψυχαναλυτών που μαζί ξεκινήσαμε την περσινή χρονιά, εξερευνώντας το νεοβυζαντινό στοιχείο ως κληρονομιά και συνεκτικό στοιχείο στην τέχνη πολύτιμων ζωγράφων και αγιογράφων και, έχοντας στο πλευρό μας γι’ αυτό το σκοπό τον τρίτο επιμελητή της σειράς, π. Σταμάτη Σκλήρη, ανταποκρίθηκα επιλέγοντας να καλέσω στο βήμα πέντε από τους πολυτιμότερους και συνεπέστερους, πιστεύω, εκπροσώπους του σύγχρονου ελληνικού εικαστικού τοπίου», είπε στο Protagon η κυρία Κρητικού. «Με πρωτογενή και εντελώς διαφοροποιημένη ο ένας από τον άλλο παρουσία στην τέχνη, αφοσιωμένοι στην ενδελεχή εξέλιξη του έργου τους αλλά ικανοί να αρθρώνουν μεστό και ολοκληρωμένο εξαίρετο διαχρονικό λόγο που ασφαλώς δεν στερείται αυτογνωσίας».
Με δεδομένο ότι όλοι οι εικαστικοί είναι φίλοι σας εδώ και χρόνια, θα ήθελα να σκιαγραφήσετε με μια αράδα για τον καθένα, το προσδοκώμενο αποτέλεσμα από τις δύο ώρες που θα «ζήσει» το κοινό μαζί τους. Το γεγονός ότι έχω την τιμή και το προνόμιο να αποκαλώ και τους πέντε ακριβούς φίλους μου και τακτικούς συνομιλητές και συνοδοιπόρους στην περιπέτειά μου στη χώρα των εικαστικών μεγαλώνει τόσο τη χαρά των επικείμενων συναντήσεων, όσο και την προσωπική μου ευθύνη. Συνομιλώντας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών με τον Γιώργο Ρόρρη για την ενδελέχεια, την αυτοτέλεια και το πνεύμα της ύλης, με τον Γιάννη Αδαμάκο για τη φωτεινή σάρκα της αφαίρεσης και την ύλη του φωτός, με τον Άγγελο Αντωνόπουλο για το πνευματικό εφεύρημα του μυαλού που θριαμβικά κατακτά το χώρο, με τον Άγγελο Παπαδημητρίου για το φανταστικό μουσείο της μνήμης και τη νοσταλγία της και με τον Αλέξη Βερούκα για την ίδια την αυτοπαθή και εναγώνια περιπέτεια της ζωγραφικής που σαν τον Σίσυφο τρώει τα σωθικά του ζωγράφου, σκαρώνοντας μαζί τους συμμετοχές σε εκθέσεις και έχοντας το προνόμιο να βλέπω το έργο αυτό να γεννάται στο εργαστήριο ή στα βάθη του νου, παίρνοντας σάρκα και οστά στη συνέχεια, έμαθα πολλά για τους πέντε προσκεκλημένους συνομιλητές μας, αλλά, βεβαίως, έμαθα εξίσου πολλά για μένα την ίδια. Νομίζω ότι το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε κατά τη διάρκεια αυτών των δίωρων συναντήσεων, είναι να χαλαρώσουμε ο καθένας στην πολυθρόνα του και να απολαύσουμε τον στοχαστικό, συντεταγμένο, γοητευτικό και κυρίως ειλικρινή λόγο που και οι πέντε τους, αν και τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους, διαθέτουν και θαυμάσια χειρίζονται.
Έχει ενδιαφέρον πως από την απόλυτη έκθεση του καλλιτέχνη στον καμβά, από το εξωλεκτικό, θα ανακαλύψουμε το λεκτικό επίπεδο. Πόσο βαθιά και με ποια διαδικασία θα γίνει η συζήτηση; Είναι ουσιαστικά ένα σέσιον ψυχανάλυσης αυτών των κορυφαίων δημιουργών ενώπιον του κοινού; Δεν θα έλεγα ότι είναι σέσιον ψυχανάλυσης. Σίγουρα όμως πρόκειται για εκ βαθέων συνομιλίες με πολλά ψυχαναλυτικά στοιχεία. Για κάθε μία από αυτές τις συναντήσεις, οι εικαστικοί σε συνεργασία μαζί μας έχουν προεπιλέξει κάποια έργα, όχι πάρα πολλά, ακριβώς για να υπάρξει ικανός χωροχρόνος συζήτησης με αφορμή το καθένα. Παραθέτοντας τον συνεπιμελητή της σειράς Δημήτρη Κυριαζή, «η περιοχή όπου εστιάζεται η προσοχή της ψυχανάλυσης καθώς μελετά ένα έργο, είναι καταρχήν η περιοχή πίσω από το έργο, το πεδίο όπου το έργο “ομιλεί” μέσα από την αισθητική, την εικαστική και την ψυχολογική του γλώσσα για τον άνθρωπο, τον καλλιτέχνη, τον δημιουργό του. Ύστερα είναι η περιοχή εκείνη που αναπτύσσεται ανάμεσα στο έργο και τον θεατή. Το έργο λειτουργεί εδώ ως δείκτης πραγμάτων, εικόνων, ιδεών, ψυχικών και πνευματικών στοιχείων που αναπτύσσονται στην περιοχή του κοινωνικού συλλογικού ασυνείδητου ή και του συνειδητού κοινωνικού και πολιτισμικού πεδίου, καθώς το έργο εκπτύσσεται στην περιοχή του Δυνητικού χώρου». Από τη μεριά μου θα ήθελα σε αυτά να προσθέσω πως το να ανοίγεις την καρδιά και τον νου και να μιλάς εκ βαθέων χωρίς περιττό λόγο για την πρώτη ύλη της τέχνης και για το «γιατί» και το «πώς» κάθε φορά, είναι εκείνο που μένει. Για εμένα, εδώ και χρόνια, είναι εκείνο ακριβώς που μένει μετά τη διάρκεια και το μετέωρο πέρας αμοιβαίων εξομολογήσεων που έχουν κατακτηθεί άλλοτε στο εργαστήριο και άλλοτε σε κρυφούς πρωινούς καφέδες ή βραδινές κοινές εξόδους σε στέκια οικεία και από καιρό ενεργοποιημένα άλλοτε σε ταξίδια και άλλοτε σε βιαστικές συναντήσεις στο δρόμο ή σε μακροσκελείς τηλεφωνικές συνομιλίες, άλλοτε σε σημαίνουσες διεθνείς ή ελληνικές συναντήσεις τέχνης, διαλέξεις και αψιμαχίες κι άλλοτε πάλι σε γάμους, βαφτίσια, κηδείες, εκεί που ανταμώνουμε και εν τέλει ξαναμετριόμαστε. Είναι εκείνο ακριβώς που εύχομαι να μείνει και τώρα στους τυχερούς ακροατές αυτών των πέντε συναντήσεων που θα διευθύνω, όταν τα όσα θα ανταλλάξουμε θα είναι πλέον παρελθόν αλλά ευτυχώς θα έχουν καταγραφεί, δίνοντας χώρο στο σχεδιασμό ενός βιβλίου, με τη θαυμάσια προοπτική του οποίου ξεκίνησε και τούτη η περιπέτεια.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων
6/2/2016
Σάββατο 18.00-20.00
Γιώργος Ρόρρης
Γρηγόρης Βασλαματζής
Καθηγητής Ψυχιατρικής Παν. Αθηνών και Ψυχαναλυτής, E.E.Ψ.Ψ.
13/2/2016
Σάββατο 18.00-20.00
Γιάννης Αδαμάκος
Γρηγόρης Μανιαδάκης
Ψυχίατρος-Ψυχαναλυτής, E.E.Ψ.Ψ.
20/2/2016
Σάββατο 18.00-20.00
Άγγελος Αντωνόπουλος
Νιζέττα Αναγνωστοπούλου
Μ.Α., ΑrT.psy, ECP.h, Ψυχολόγος,
Εικαστική Ψυχοθεραπεύτρια
Δημήτρης Κυριαζής
Ψυχίατρος-Ψυχαναλυτής, E.E.Ψ.Ψ.
27/2/2016
Σάββατο 17.00-19.00
Άγγελος Παπαδημητρίου
Μαρία Χατζηανδρέου
Ψυχίατρος-Ψυχαναλύτρια
Μέλος της Ελλην. Ψυχαναλυτικής Εταιρείας
19/3/2016
Σάββατο 18.00-20.00
Αλέξης Βερούκας
Δημήτρης Κυριαζής
Ψυχίατρος-Ψυχαναλυτής, E.E.Ψ.Ψ.