Το δημοτικό σχολείο της Γαύδου έχει δύο μαθητές. Αλλά και πιο βόρεια, στη Θηρασιά, που στέκει αιώνες στη σκιά της Σαντορίνης, υπάρχουν μόλις δώδεκα μαθητές. Όλο το Αιγαίο είναι σπαρμένο από τέτοιες περιπτώσεις. Πόσους μαθητές να έχει, αλήθεια, η Τήλος; Και πόσους η Νίσυρος;
Και όμως, αυτά τα σχολεία είναι κλειστά. Οι μαθητές τους καλούνται να συμμετάσχουν στην τηλεκπαίδευση, συχνά αντιμετωπίζοντας προβλήματα σύνδεσης. Για ποιο λόγο δεν κάνουν το μάθημα στις τάξεις με τους δασκάλους τους; Ειδικά τα μικρά νησιά είναι επιδημιολογικά στεγανοποιημένα και αναφέρουν μηδενικό αριθμό κρουσμάτων. Προς τι το lockdown;
Το αντίστοιχο ισχύει και για τις τοπικές επιχειρήσεις. Εντάξει, σε ένα μικρό νησί ούτως ή άλλως δεν έχει εφαρμογή το lockdown. Όμως ακόμα και σε μεγαλύτερα, η οριζόντια εφαρμογή του μέτρου είναι τουλάχιστον άδικη. Μία νησιωτική χώρα έχει το προνόμιο της «φούσκας» σε πολλά σημεία του αρχιπελάγους. Και αν θεωρήσουμε δεδομένο ότι κανένας δεν έρχεται ή δεν φεύγει από το νησί, το καθολικό lockdown δείχνει άσκοπο και εξοντωτικά άδικο. Ενδεχομένως η επιβολή του να είχε μία κάποια χρησιμότητα (λόγω ασυμπτωματικών) στις πρώτες εβδομάδες, ειδικά όταν μιλάμε για σημεία χωρίς επαρκή υγειονομική κάλυψη. Σήμερα, όμως, θα μπορούσε να γίνει ένα μικρό βήμα προς την κανονικότητα. Η άρση των μέτρων σε συγκεκριμένες «στεγανοποιημένες» περιοχές δεν θα έχει ευεργετικές συνέπειες μόνο στην εκπαιδευτική και οικονομική δραστηριότητα, αλλά και στα δημόσια οικονομικά. Προς τι, για παράδειγμα, η επιστρεπτέα προκαταβολή σε επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να λειτουργούν χωρίς κίνδυνο επιδημιολογικής επιβάρυνσης της περιοχής τους;
Για παράδειγμα τα βρετανικά νησιά βρίσκονται σε διαφορετικό καθεστώς από την υπόλοιπη χώρα, δηλαδή από το μεγάλο νησί. Τα σχολεία λειτουργούν κανονικά. Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην κυκλοφορία, στην εστίαση επιτρέπονται έξι καρέκλες στο ίδιο τραπέζι, οι γάμοι γίνονται με δεκαπέντε καλεσμένους και στις κηδείες μπορούν παρευρίσκονται ως τριάντα άτομα. Τα γυμναστήρια λειτουργούν με όριο τα έξι άτομα. Και δεν μιλάμε για λίγο κόσμο. Η νήσος Γουάιτ έχει πληθυσμό 140.000 ανθρώπους. Η Ρόδος έχει 110.000.
Η ελληνική επικράτεια αντιμετωπίζεται ως μία ενιαία υγειονομική περιφέρεια. Και τα μέτρα εφαρμόζονται οριζόντια καθώς στην κυβέρνηση έκριναν ότι τα τοπικά lockdown δεν θα λειτουργήσουν αποτελεσματικά, ενώ ενδεχομένως να εντείνουν τη δυσφορία των κατοίκων που θα βλέπουν άλλες περιοχές της χώρας να απολαμβάνουν ένα επίπεδο κανονικότητας. Αυτό ενδεχομένως να έχει βάση σε απαγορευτικά μικρής διάρκειας. Όταν όμως το lockdown τείνει να εξελιχθεί σε κανονικότητα, γεννάται η ανάγκη για έξυπνες και ευέλικτες λύσεις. Και η τοπογραφία της χώρας προσφέρει πολλές μικρές σχετικά ασφαλείς «φούσκες» που θα μπορούσαν να διατηρούν επαφή με τον παλιό κόσμο.