Ο θόρυβος που προκάλεσε η πρόταση της εισαγγελέως Αδαμαντίας Οικονόμου στη δίκη της Χρυσής Αυγής είναι ευθέως ανάλογος της βαρύτητας της πολύκροτης αυτής υπόθεσης. Το κόμμα που επέτυχε, ύστερα από δεκαετίες πολιτικής παρουσίας, να μπει στη Βουλή το 2012, τυλίχτηκε σε μια κόλλα χαρτί δυο χρόνια αργότερα, και στάλθηκε στη δικαστική αίθουσα σε μια διαδικασία – μαμούθ, χωρίς προηγούμενο στα πολιτικά και ποινικά χρονικά της χώρας.
Η Χρυσή Αυγή κατηγορούμενη ως εγκληματική οργάνωση δεν είναι Siemens και Χρηματιστήριο, ούτε καν Βατοπαίδι. Ο φιλοναζιστικός χαρακτήρας του συγκεκριμένου πολιτικού σχηματισμού ακουμπά τις ρωγμές της Ιστορίας της Ευρώπης. Και τους φόβους της. Η άνοδος της Ακροδεξιάς, η έξαρση των εθνικιστικών φαινομένων, υποχρεώνει τη Γηραιά Ήπειρο σε αίσθημα επαγρύπνησης, σε εντατική παρακολούθηση της πορείας της υπόθεσης.
Διόλου τυχαία, στο Εφετείο της λ. Αλεξάνδρας βρέθηκαν προσφάτως απεσταλμένος του Guardian, ο Ντάνιελ Τρίλινγκ, αλλά και της Frankfurter Rundschau, ο Μάρτιν Σταϊνχάγκεν. Η διευθύντρια του Ινστιτούτου Φυλετικών Σχέσεων στην Αγγλία, Λιζ Φέκετε, και ο δικηγόρος Πολιτικής Αγωγής στη δίκη της νεοναζιστικής οργάνωσης NSU, Αλεξάντερ Χόφμαν.
Το θυμικό που συνοδεύει αναπόφευκτα τη διαδικασία, το δράμα της οικογένειας Φύσσα, η χαροκαμένη Μάγδα που δεν μπορεί να ησυχάσει, έδωσε ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στη δημοσιότητά της, χαρίζοντας της πρόσωπο. Και κάτι παραπάνω: σύμβολο.
Το αίμα στο Κερατσίνι ήταν άλλωστε αυτό που καθόρισε τις εξελίξεις. Για την ακρίβεια, άλλαξε τη ρότα, όχι μόνο στο πολιτικό αλλά και στο κοινωνικό σκηνικό της χώρας. Διότι ήταν αυτό με το οποίο κορυφώθηκε ο βίαιος ακτιβισμός-εξτρεμισμός της Χρυσής Αυγής, που –οι πολιτικοί επιστήμονες δεν παύουν να το λένε– πυκνώθηκε μετά τη θριαμβική της είσοδο στο κοινοβούλιο.
Για κακή τους (κακή μας;) τύχη, δικαστές και εισαγγελείς ανέλαβαν να «καθαρίσουν» όσα δεν μπόρεσε η δημόσια κονίστρα. Κι αντί να εκδικάζουν την «απλή ανθρωποκτονία» ενός 34χρονου σε ένα Μεικτό Ορκωτό, αντί να έχουν απέναντι τους ενόρκους να κρίνουν, και κουτσομπολίστικα ταμπλόιντ να σχολιάζουν, βρέθηκαν επί περίπου πέντε χρόνια να παρακολουθούν καλειδοσκόπιο βίας, με μαρτυρίες, βίντεο, φωτογραφίες, ηχητικά, και σχεδιαγράμματα-ντόμινο τηλεφωνημάτων. Βλέπουν τα πρόσωπα τους στις φωτογραφίες του διεθνούς Τύπου, και στις συνεδριάσεις του δικαστηρίου σχεδόν τη …μισή αστυνομική δύναμη της χώρας. Βαρύ, για λειτουργούς αλλιώς μαθημένους.
Η Αδαμαντία Οικονόμου με την πρότασή της από έδρας φέρθηκε σχεδόν αυτιστικά, προκαλώντας θλίψη στο ευρύτερο κοινό και οργή στους συνηγόρους Πολιτικής Αγωγής. Δεν είδε παρά μεμονωμένα περιστατικά, το μάτι της δεν διέκρινε νήμα που να πλέκει δομή και συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης. Δεν ήταν έκπληξη για όσους γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα στη δίκη. Συνεπής στο προφίλ που επέδειξε όλα αυτά τα χρόνια, είπε αυτά που είπε.
Η κυρία Οικονόμου δεν θα καθορίσει όμως την έκβαση της δίκης. Η πρότασή της ασφαλώς και δεν είναι δεσμευτική. Επρεπε να ακουστεί, κανένα ποινικό δικαστήριο δεν μπορεί να εκδώσει έγκυρη απόφαση, αν προηγουμένως ο εισαγγελέας δεν εκφέρει γνώμη. Η κυρία Οικονόμου δεν θα συμμετάσχει καν στη σύσκεψη που θα κάνει το δικαστήριο για να βγάλει την ετυμηγορία του.
Είναι βεβαίως λυπηρό ότι η κυρία Οικονόμου εκπροσωπεί –όπως και κάθε εισαγγελικός λειτουργός– την Πολιτεία, ασκεί εν ονόματι του κράτους την κατηγορία. Είναι λυπηρό, γιατί πρωτίστως ο εισαγγελέας, πέρα από την καταδίκη των όποιων κατηγορουμένων, έχει σκοπό τη διαλεύκανση μιας εκάστου υπόθεσης. Αφού όμως το τέρας της Χρυσής Αυγής χώρεσε στο εδώλιο, αυτά είναι τα εργαλεία, και με αυτά θα δοθεί η μάχη.
Εως ότου –ύστερα από λίγους μήνες– αποφανθεί το δικαστήριο για το ποιος και πώς θα πάει φυλακή. Γιατί εκτός από τους εισαγγελείς, την ιστάμενη δικαιοσύνη, υπάρχουν και οι δικαστές, η καθήμενη δικαιοσύνη. Καθήμενη – μόνο. Με την ελπίδα να μην αποδειχθεί νωχελική και επαναπαυμένη.