Οταν περνάς από το Πολυτεχνείο και πας προς τα Εξάρχεια και διαβάζεις τα συνθήματα στους τοίχους σχηματίζεις την εντύπωση ότι οι νέοι Ελληνες είναι πολύ πολιτικοποιημένοι. Αν δε παρακολουθήσεις και καμιά μαχητική διαδήλωση, τότε δεν σου έχει μείνει καμιά αμφιβολία. Ο νέος Ελληνας είναι στους δρόμους αγωνιζόμενος για τη διεθνή αλληλεγγύη κόντρα στα μεγάλα συμφέροντα. Οι διαφωνίες είναι μόνο στον τρόπο που θα επιτευχθεί η σοσιαλιστική μετάλλαξη της κοινωνίας.
Η εντύπωση όμως αυτή είναι μέρος μιας εικονικής πραγματικότητας. Σε έρευνα που έκανε το Ευρωβαρόμετρο με σκοπό να καταγράψει τις προσδοκίες και προβληματισμούς των νέων στην Ευρώπη τα αποτελέσματα δείχνουν ότι μάλλον η ελληνική νεολαία είναι στον καναπέ παρά στον δρόμο.
Η κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα της νεολαίας
Το πρώτο ερώτημα έχει σαν στόχο να εκτιμήσει αν και πόσο η νεολαία συμμετέχει σε κοινωνικές και πολιτικές δράσεις. Εξετάζει αν συμμετέχουν είτε απλά (δημοσιοποιώντας πολιτικές γνώμες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή αν λαμβάνουν υπόψη τους πολιτικά κριτήρια όταν ενεργούν ως καταναλωτές) είτε συμμετέχουν σε ριζοσπαστικές δράσεις (λαμβάνουν μέρος σε διαδηλώσεις και απεργίες ή συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα ή οργανώσεις).
Οι Ελληνες έχουν χαμηλότερα ποσοστά από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Ισως αυτή η δραστηριότητα να αποπολιτικοποιεί (μαθητές και φοιτητές στο δρόμο για σοβαρούς ή μη λόγους) και να δρα αποτρεπτικά στη μεγάλη πλειοψηφία των νέων. Μόνο το 28% των νέων στην Ελλάδα συμμετέχει σε φοιτητικές ή νεανικές οργανώσεις όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη είναι 41%. Σε γενικές γραμμές οι Έλληνες νέοι είναι λιγότερο ευαίσθητοι στην πολιτική. Η απαξίωση της πολιτικής, ο υπερβολικός ακτιβισμός, ο εξευτελισμός του ασύλου στα Πανεπιστήμια πιθανόν να οδηγεί τους νέους στην απάθεια. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει ακριβώς αυτό το φαινόμενο.
Ποιες είναι οι προτεραιότητες για τα επόμενα χρόνια;
Αλλά ποιες προτεραιότητες πρέπει να θέσει η Ευρώπη για τα επόμενα χρόνια σύμφωνα με τις επιθυμίες των νέων.
Η Προστασία του περιβάλλοντος είναι με μεγάλη διαφορά η προτεραιότητα για τους νέους στην Ευρώπη το Στην δεύτερη θέση έχουμε την βελτίωση των σπουδών και της ελεύθερης μετακίνησης τους καθώς και την καταπολέμηση της φτώχειας και των ανισοτήτων. Θέμα που για τους νέους στην Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή Στην δεύτερη και πολύ κοντά είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας. Αντίθετα η προστασία του περιβάλλοντος βρίσκεται στην τέταρτη θέση για τους Έλληνες.
Τα θέματα της ασφάλειας και της κοινής άμυνας βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Τα υψηλότερα ποσοστά για αυτό το θέμα βρίσκονται στις Βαλτικές χώρες, στην Πολωνία και στην Ολλανδία. Ο παρακάτω πίνακας συγκρίνει τις προτεραιότητες στην Ελλάδα με τον μέσο Ευρωπαϊκό.
Οι νέοι της Ευρώπης έχουν θετική εικόνα για την Ευρώπη
Η εικόνα της Ευρώπης είναι θετική. Το 73% των Ευρωπαίων τη βλέπουν θετικά ή πολύ θετικά και μόνο το 25% τη βλέπουν αρνητικά. Στην Ελλάδα οι νέοι έχουν θετική γνώμη αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό. Το 62% έχει θετική γνώμη και το 31% έχει αρνητική γνώμη. Το ποσοστό των αρνητικών γνωμών είναι το υψηλότερο στην ΕΕ. Είναι μεγαλύτερο και από την Ευρωσκεπτιστική Μεγάλη Βρετανία η οποία έχει 66% θετικές γνώμες και 26% αρνητικές.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι οι νέοι στην Ελλάδα είναι φιλοευρωπαίοι αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και δεν ασχολούνται με την πολιτική όσο οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι. Το μεγάλο μέλημα δεν είναι η κλιματική αλλαγή αλλά η καταπολέμηση της φτώχειας και της ανεργίας. Η έκπληξη είναι ο χαμηλός βαθμός πολιτικοποίησης. Αυτό ίσως μακροπρόθεσμα να είναι και ένα πρόβλημα για τη Δημοκρατία γιατί δεν θα υπάρχουν αρκετοί φυσικοί διάδοχοι στις πολιτικές ιεραρχίες εκτός από τους ριζοσπαστικούς ακτιβιστές.