Τώρα που κόπασαν οι ιαχές και οι κραυγές πολέμου, τώρα που καταλάγιασαν οι ύβρεις και οι κατάρες, τώρα που μπήκαν τα ξίφη στη θήκη τους, τώρα που ήχησαν ύμνοι και καμπάνες πένθιμα για την Αγία Σοφία, τώρα που εξατμίζονται τα ελληνικά παραληρήματα φανατισμού και οι βαρβαρότητες με κάψιμο εθνικών συμβόλων, τώρα που κατακάθεται ο κονιορτός της ρυπαρολεξίας και που ο κάθε-όποιος πολίτης θεωρεί καθήκον του να εκφράσει στα social media την υπερήφανη απαιδευσία του και τους λαϊκισμούς του. Τώρα που εκδηλώθηκε…. χλιαρά η παγκόσμια δυσαρέσκεια από ορισμένα κράτη, ιδρύματα, οργανισμούς, το κράτος του Βατικανού, αξιωματούχους άλλων θρησκειών, αλλά και από ομογενειακές οργανώσεις και πρωτοβουλίες πολιτών για τη μετατροπή του Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς από μουσείο σε τζαμί…
Ας τολμήσουμε με νηφαλιότητα και χωρίς φανατισμούς να ρωτήσουμε :
Τα μνημεία έχουν ανάγκη την UNESCO ή η UNESCO έχει ανάγκη τα μνημεία; Ποιος χρειάζεται ποιον;
Η UNESCO είναι παιδί του ΟΗΕ που γεννήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 1945. Eχει έδρα το Παρίσι και σκοπό την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό. Αυτό υποδηλώνει και ο τίτλος UNESCO (United Nations Educational Scientific and Cultural Organization). Aπό τότε προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες στους τομείς αυτούς σε όλο τον πλανήτη.
Ο τίτλος Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO απονέμεται σε μνημεία, κτίσματα ή τοποθεσίες που διακρίνονται παγκοσμίως για την ιστορική, πολιτιστική, καλλιτεχνική ή περιβαλλοντική σημασία τους. Ετσι περιλαμβάνονται 1.073 μνημεία από τα οποία τα 832 είναι πολιτιστικά. Αρχαιολογικοί χώροι, αρχιτεκτονικά έργα, μοναστήρια, παλάτια, ερείπια αρχαίων πόλεων, ιεροί χώροι όλων των θρησκειών, ποτάμια, λίμνες, όρη, λόφοι, φρούρια, πάρκα, αρχέγονα δάση, ύφαλοι, κωδωνοστάσια, εργοστάσια, ιστορικοί σιδηρόδρομοι, γέφυρες, χωριά και τόσα …τόσα άλλα είναι στη λίστα της UNESCO.
Τι σημαίνει όμως να είσαι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς και πώς προστατεύεσαι από τον… εχθρό άλλα και πώς σε προστατεύει η ίδια η UNESCO;
Ποια προστασία προσφέρει σε μνημεία όπως οι Πυραμίδες της Αιγύπτου, η Ακρόπολη των Αθηνών, ο αρχαιολογικός χώρος της Επιδαύρου, το Σινικό Τείχος, το Τατζ Μαχάλ, το Αγιον Όρος, η Παναγία των Παρισίων, το Μάτσου-Πίτσου και εκατοντάδες άλλα, αν αυτά χρειαστούν προστασία;
Και εκτός από την αιγίδα, πώς προστατεύονται τα μνημεία όταν ξεσπάει η καταιγίδα του πολέμου; Πως προστατεύτηκαν τα μοναστήρια του Κοσσυφοπεδίου στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας; Πώς προστατεύονται χώροι πολιτισμού της Κύπρου, της Λιβύης, του Ιράν, της Συρίας;
«H UNESCO πρωτοστατεί στην τολμηρή σταυροφορία της οικουμενικής επικοινωνίας, αλλά ασφαλώς δεν θίγει την αρχή της κυριαρχίας των κρατών».
Ετσι, λοιπόν, και ο τούρκος πρόεδρος μετέτρεψε την Αγία Σοφία σε τζαμί. Και επειδή στην εξωτερική πολιτική και στην πολιτιστική διπλωματία των κρατών δεν ισχύει το «στη βράση κολλάει το σίδερο», θα πρέπει με σοβαρότητα, χωρίς κενολογίες και ψευτορητορισμούς, να αντιμετωπίζουμε την κάθε κίνηση του κάθε Ερντογάν. Διότι όπως μας λέει και ο σπουδαίος συγγραφέας Αύγουστος Στρίνμπεργκ: « Tα πάντα μπορεί να συμβούν. Τα πάντα είναι πιθανά και ενδεχόμενα».
Κι αν αύριο θελήσει ο «ξιφομάχος» Ερντογάν (έτσι τον αποκαλούν σήμερα γερμανικά ΜΜΕ), να επέμβει στον αρχαιολογικό χώρο της Τροίας ή της Εφέσου τι θα συμβεί; Ποιος θα φοβηθεί την UNESCO;
Ποιος θα υπολογίσει ανακοινώσεις όπως αυτή για την Αγία Σοφία; «Η UNESCO πρέπει να ειδοποιηθεί για οποιαδήποτε μετατροπή στο Μουσείο Αγία Σοφία, για την οποία πρέπει να υπάρξει νέα αξιολόγηση από πλευράς της Επιτροπής». Υπάρχουν κυρώσεις; Και ποιες;
Μήπως θα πρέπει ο ΟΗΕ να αναβαθμίσει τον ρόλο της UNESCO στα θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς; Να επανεξετάσει τις συμφωνίες που συνάπτονται με τα κράτη–μέλη και τις υποχρεώσεις του Οργανισμού απέναντι τους και απέναντι στα Μνημεία;
Tα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς δεν υποβαθμίζονται!
Οι Οργανισμοί υποβαθμίζονται δείχνοντας την αδυναμία τους να επέμβουν, να απαιτήσουν , να απαγορεύσουν και να τιμωρήσουν !
Ο Οργανισμός οφείλει να υπηρετεί τα Μνημεία και όχι τα Μνημεία τον Οργανισμό .