Εκείνος κάθισε στη μια πλευρά του τραπεζιού. Εκείνη κάθισε στην άλλη. Δεν χαιρετήθηκαν, παρά μόνο από μακριά: αν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές έβλεπαν για πρώτη φορά τους δύο Ελληνες να μην απευθύνουν τον λόγο ο ένας στον άλλο, τότε ίσως να έξυναν το κεφάλι τους με απορία. Επειδή όμως κανείς δεν είναι χθεσινός, η σιωπηλή συμφωνία θέλει όλα τα εμπλεκόμενα μέλη να μην σχολιάζουν την κατάσταση.
Και στην Ελλάδα, πάντως, πολλοί ακόμα δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει: ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα που δεν θέλει να φύγει από την Ευρωπαϊκή Αριστερά, έχει κερδίσει μια θέση μόνιμου παρατηρητή στις συσκέψεις και τις συνόδους των Ευρωσοσιαλιστών. Στο PES βλέπουν κάτι που δεν βλέπουμε στην Ελλάδα -ή, καλύτερα, ένα πρόσωπο που ο ΣΥΡΙΖΑ φυλάει μόνο για το εξωτερικό: αυτό της συνεννοήσιμης, προοδευτικής δύναμης, που μπήκε μπροστά για την Συμφωνία των Πρεσπών, βοηθώντας να ξεπεραστεί ένας σκόπελος δεκαετιών. Aυτό του κόμματος που είδε και διόρθωσε τα λάθη του, αλλάζοντας πολιτική και συμπεριφορά λίγο πριν από τον γκρεμό. Η πιο κεντροαριστερή πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ είναι σίγουρα η ευρωπαϊκή του παρουσία, που ούτε Παππά έχει ούτε Πολάκη. Και είναι αυτή που τον βάζει στην θέση του συνομιλητή με τις προοδευτικές δυνάμεις -πάντα τόσο όσο, γιατί ούτε στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ καλοβλέπουν μια μετεγκατάσταση προς το PES, που θα σήμαινε την τελική στροφή προς τον ολικό μετασχηματισμό του κόμματος.
Οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές δεν κουβαλούν τα ελληνικά τραύματα. Δεν κατανοούν, δηλαδή, τον τρόπο που ο ΣΥΡΙΖΑ επένδυσε στην πτώση του ΠΑΣΟΚ για να κερδίσει την σημερινή του θέση ή το κυνηγητό των στελεχών του. Ούτε τις πληγές που άφησε αυτό τόσο στο πολιτικό προσωπικό που απαρτίζει το σημερινό Κίνημα Αλλαγής όσο και στους ψηφοφόρους που παρέμειναν «πράσινοι» παρά τις προσκλήσεις για συμπόρευση. Δεν ξέρουν ίσως πως πολύ δύσκολα ο ΣΥΡΙΖΑ θα δει ξανά κυβερνητική θέση στις επόμενες εκλογές. Ούτε τους νοιάζουν κιόλας τα πώς και τα γιατί των Ελλήνων -τη δουλειά τους θέλουν να κάνουν και, σε μια περίοδο που οι σοσιαλιστές ηγέτες και πρωθυπουργοί όλο και μειώνονται, το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ είναι αρκετό. Ειδικά για όσους προκρίνουν το «μοντέλο Πορτογαλίας», θεωρώντας πως αυτό είναι η λύση για την σωτηρία της σοσιαλδημοκρατίας. Δεν κατανοούν την ελληνική εσωτερική σκηνή και δεν ακούν με ιδιαίτερη προσοχή όσους εξ Ελλάδος τους λένε πως η πιθανότητα προοδευτικής συνεργασίας, με τους σημερινούς συσχετισμούς και τις σημερινές ηγεσίες, πετάχτηκε στα σκουπίδια το 2015. Εκτός κι αν οι ίδιοι έχουν καεί στον χυλό ενός κόμματος τύπου ΣΥΡΙΖΑ -ας πούμε, αν πρόκειται για τον Πέδρο Σάντσεθ.
Αυτό σημαίνει ότι το ΚΙΝΑΛ πρέπει να δέχεται την παρουσία Τσίπρα στα ευρωπαϊκά τραπέζια; Σε αυτή τη φάση, φαίνεται πως στην Κεντροαριστερά κάνουν ό,τι μπορούν για να αναδείξουν τις διαφορές τους με τον ΣΥΡΙΖΑ, κάνουν ό,τι μπορούν για θυμίζουν πως οι ίδιοι αποτελούν ιδρυτικό μέλος του PES -και πολλές φορές, αυτό πετυχαίνει. Δεν είναι πάντα εύκολο: λόγω της ελληνικής στάσης απέναντι στην Τουρκία, ο Αλέξης Τσίπρας και η Φώφη Γεννηματά έφτασαν στην Προσύνοδο των Βρυξελλών με παρόμοια θέση περί «νέου Ελσίνκι». Ο αμερικανικός φάρος που λέγεται Τζο Μπάιντεν δίνει σε όλες τις προοδευτικές δυνάμεις (ή σ’ αυτές που θέλουν να λέγονται προοδευτικές) έναν μπούσουλα για τα χρόνια που έρχονται, και για την πιθανή αντιμετώπιση μιας νέας οικονομικής κρίσης μετά από την πανδημία -γι’ αυτό και οι δύο έλληνες πολιτικοί αρχηγοί σε Βερολίνο και Βρυξέλλες κινήθηκαν πάνω στον άξονα καταπολέμησης των ανισοτήτων και «όχι» στην λιτότητα. Κάποιος που δεν γνωρίζει την ελληνική πολιτική σκηνή, θα αναρωτιόταν γιατί αυτά τα δύο κόμματα κατά καιρούς έχουν συνδέσει (ακόμα κι αν δεν το είπαν φωναχτά) το καθένα την επιβίωσή του με την καταστροφή του άλλου.
Αυτή η μπερδεμένη κατάσταση σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν θα αλλάξει μέχρι να βρεθεί το νέο modus vivendi. Αν ο δικομματισμός που έχουμε σήμερα ήταν κανονικός δικομματισμός, με τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ ισοδύναμους, τότε κανείς δεν θα έφερνε αντίρρηση στον αριστερό «παρατηρητή» -και το ΚΙΝΑΛ θα είχε αποδεχτεί έναν ρόλο συμπληρώματος, που θα είχε θέση σε κάθε κυβέρνηση, με προϋποθέσεις και όρους. Όσο όμως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταφέρνει να παίξει σωστά τον ρόλο του άλλου πόλου απέναντι στη ΝΔ και στο ΚΙΝΑΛ πιστεύουν πραγματικά πως έχουν ακόμα μια ευκαιρία στις επόμενες εκλογές να αρχίσουν να «γυρίζουν» το παιχνίδι, το μέλος και ο παρατηρητής θα συμβιβάζονται στους ρόλους που έχουν σήμερα.