Στη δεκαετία του ’90 υπήρχε μια καλτ διαφήμιση με τίτλο «Το αφεντικό τρελάθηκε». Ισως να υπήρχε και επιχείρηση με αυτό το όνομα, δεν θυμάμαι, αλλά σίγουρα θυμάμαι το ερασιτεχνικό σποτ και τη διαρκή επανάληψη του μηνύματος που τελικά έμεινε να συμβολίζει γενικά την αναπάντεχη μεταστροφή κάθε «αφεντικού» –επιχειρηματία, πολιτικό, πρόεδρο ΠΑΕ κλπ– που ξαφνικά προβαίνει σε προσφορές, εκπτώσεις, παροχές, αυξήσεις, προσλήψεις, μεταγραφές κ.λπ. Προς στιγμήν, ακούγοντας τον Πρωθυπουργό να ανακοινώνει μέσα σε ένα πρωί μέτρα 2,5 δισ. ευρώ, νέες επιστρεπτέες ως και 100.000 ευρώ, κούρεμα και δόσεις για προηγούμενες, επιδότηση παγίων δαπανών, ρυθμίσεις δανείων, πάγωμα ασφαλιστικών εισφορών κ.λπ, μου ήρθαν στον νου αυτές οι τρεις λέξεις –άλλωστε είχαν γίνει και τραγούδι από τον «πλανητάρχη» Τάσο Μπουγά: «Περάστε κόσμε, πάρτε τα όλα, περάστε κόσμε, πάρτε απ’ όλα, τ’ αφεντικό τρελάθηκε…».
Ε, λοιπόν, το αφεντικό δεν τρελάθηκε. Η νέα δέσμη μέτρων που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός είναι μεν εντυπωσιακά γενναιόδωρη, αλλά όπως φαίνεται είναι μια ενέργεια μετρημένη. Και οικονομικά, διότι παρά τα περί αντιθέτου θρυλούμενα και τη μόνιμη γκρίνια του «ταμία» του κράτους Θόδωρου Σκυλακάκη, χρήματα μπορούν να βρεθούν όταν παραστεί ανάγκη, αλλά και πολιτικά –με μια δόση πολιτικής υστεροβουλίας αν θέλετε.
Κατ’ αρχάς αποδεικνύει ότι, με έναν τρόπο, λεφτά υπάρχουν. Η ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για ύφεση 8,2% το 2020 –και όχι διψήφια όπως προβλεπόταν τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από την ίδια την κυβέρνηση στον προϋπολογισμό που ψήφισε– δίνει έναν δημοσιονομικό χώρο, αλλά κυρίως μια σιγουριά ότι οι αντοχές της ελληνικής οικονομίας είναι τελικά μεγαλύτερες απ’ όσο κάποιοι νόμιζαν. Η πρόσβαση στις αγορές, η οποία έχει επιβεβαιωθεί επανειλημμένα τελευταία με εκδόσεις ομολόγων με ιστορικά μάλιστα χαμηλά επιτόκια, προσφέρει και τη δυνατότητα χρηματοδότησης των παροχών: βγαίνεις, δανείζεσαι, πληρώνεις επιστρεπτέες. Το τι θα γίνει με το χρέος ας το αφήσουμε για του χρόνου ή και αργότερα.
Κατά δεύτερον, αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση ακούει τη βασική ανησυχία των πολιτών. Η Metron Analysis, στην έρευνα που παρουσιάστηκε την Τετάρτη, μέτρησε ότι τέσσερις στους δέκα Ελληνες φοβούνται-πιστεύουν ότι η οικονομική τους κατάσταση θα χειροτερέψει το επόμενο διάστημα, ότι το 52% θεωρεί άδικη την πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στην πανδημία και ότι ένας στους δύο πιστεύει ότι η έμφαση τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να δοθεί στην οικονομία. «Είναι η οικονομία, ανόητε», που έλεγε μια ψυχή. Δεν είναι οι Κουφοντίνες.
Με την εστίαση κλειστή εδώ και πολλούς μήνες, με άλλες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες να βλέπουν τζίρους να εξαϋλώνονται και άνεργους εργαζόμενους να βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη ζωή των 534 ευρώ, στόχος είναι να χρηματοδοτηθεί άμεσα αυτή η «λίγη υπομονή ακόμα» που ζητά η κυβέρνηση, ώσπου να βγούμε στο ξέφωτο καθώς προχωρούν οι εμβολιασμοί.
Ενα τρίτο συμπέρασμα από τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από τον κ. Μητσοτάκη είναι ότι τα άλλα μέτρα, αυτά του lockdown, θα είναι μαζί μας για αρκετές εβδομάδες ακόμα. Τα ευχολόγια περί ανοίγματος του λιανεμπορίου στις 22 ή στις 29 Μαρτίου, διατυπωμένα ακόμα και από τον συνήθως εγκρατή Χρήστο Σταϊκούρα, ξεχάστηκαν μετά τις τελευταίες ανησυχητικές ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ.
Επομένως, υπομονή. Ακριβή για την κυβέρνηση η υπομονή; Ναι, φτάσαμε στα 11,6 δισ. ευρώ μόνο για το 2021 και είμαστε ακόμα 11 Μαρτίου. Αλλά δεν γίνεται πια αλλιώς, η κόπωση του κόσμου είναι τεράστια και αυτό φαίνεται σε άλλους τομείς της καθημερινότητας.
Οπως αποδείχτηκε τις τελευταίες ημέρες, στη Νέα Σμύρνη, αλλά και αλλού, η ελληνική κοινωνία είναι μια χύτρα που βράζει με τις βαλβίδες αποσυμπίεσης να έχουν χαλάσει από την πολλή χρήση το τελευταίο έτος.
Και εδώ είναι το πολιτικό μέτρημα αυτής της κίνησης του κ. Μητσοτάκη. Μία ημέρα προτού εμφανιστεί στη Βουλή για να απαντήσει στην επίκαιρη ερώτηση του Αλέξη Τσίπρα για τη βία, ο Πρωθυπουργός ετοιμάζει μεν την παρουσίαση σχετικών πρωτοβουλιών, αλλά ανακοινώνει και μέτρα που αφορούν 500.000 επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και εκατομμύρια εργαζόμενους. Αλλάζει την ατζέντα, όπως έσπευσε να τον κατηγορήσει ο ΣΥΡΙΖΑ διά της Εφης Αχτσιόγλου; Την αλλάζει. Αλλά την αλλάζει τόσο επειδή μπορεί όσο και επειδή πρέπει.
Η Ελλάδα πρέπει να κάνει αυτά τα τελευταία βήματα, χωρίς άλλες εντάσεις και χωρίς άλλη υπονόμευση εκ των έσω. Μετά υπάρχει χρόνος να δούμε και τον λογαριασμό με το «αφεντικό». Πώς το έλεγαν κάποιοι πέρυσι; Να λογαριαστούμε…